Ισπανία: τέσσερις μήνες ακυβερνησίας

Αν και δεν έχουν προκηρυχθεί ακόμη νέες εκλογές, οι πολιτικοί φαίνεται να βρίσκονται σε συνεχή προεκλογικό αγώνα. Αντί να διαβουλεύονται για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης, τόσο ο (απερχόμενος) πρωθυπουργός Μαριανο Ραχόι, όσο και ο ηγέτης της σοσιαλιστικής αντιπολίτευσης Πέδρο Σάντσεζ περιοδεύουν σε όλη τη χώρα, εκφωνώντας ομιλίες σε κομματικό ακροατήριο. Από τις 20 Δεκεμβρίου, οπότε έγιναν οι τελευταίες βουλευτικές εκλογές, η Ισπανία παραμένει ακυβέρνητη και πολιτικά παράλυτη.

Ο βασιλιάς Φίλιππος θα κάνει μία τελευταία προσπάθεια διαμεσολάβησης για τον σχηματισμό κυβέρνησης, καλώντας τους επικεφαλής των κομμάτων για διαβουλεύσεις στα Ανάκτορα την προσεχή Δευτέρα και Τρίτη. Φαίνεται ωστόσο ότι έχει ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας. Ο Φίλιππος έχει ήδη δηλώσει ότι, σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία ούτε την επόμενη εβδομάδα, θα προχωρήσει σε διάλυση της Βουλής και προκήρυξη νέων εκλογών για τις 26 Ιουνίου. Θεωρητικά η συνταγματικά προβλεπόμενη προθεσμία για την εκλογή νέου πρωθυπουργού εκπνέει στις 2 Μαίου, αλλά η σχετική ψηφοφορία στη Βουλή προϋποθέτει κάποια προκαταρτικά βήματα, καθώς ο ίδιος ο μονάρχης πρέπει να προτείνει τον υποψήφιο και να συγκαλέσει το κοινοβούλιο. Μέχρι στιγμής ο Φίλιππος έχει προτείνει δύο υποψηφίους, οι οποίοι όμως δεν ευδοκίμησαν: ο απερχόμενος πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι από το Λαϊκό Κόμμα δεν αποδέχθηκε καν την υποψηφιότητά του διαισθανόμενος ότι η Βουλή θα την απέρριπτε, ενώ ο σοσιαλιστής Σάντσεζ υπέστη οδυνηρή ήττα, καθώς το αριστερό κόμμα Podemos αρνήθηκε να τον στηρίξει.

"Φιάσκο" οι νέες εκλογές;

Μετά από μόλις πέντε μήνες η κοινοβουλευτική περίοδος φαίνεται να τελειώνει άδοξα, πριν καν αρχίσει τις εργασίες του το κοινοβούλιο. Η εφημερίδα El Mundo σχολιάζει χαρακτηριστικά ότι "οι νέες εκλογές είναι το μεγαλύτερο φιάσκο του σύγχρονου κοινοβουλευτισμού στην Ισπανία" και ότι θα προκαλέσουν μεγαλύτερη ακόμη δυσαρέσκεια στους ψηφοφόρους, οι οποίοι έχουν ήδη αγανακτήσει με τους πολιτικούς. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις πάντως, οι νέες εκλογές δεν πρόκειται να αλλάξουν τίποτα, εκτός ίσως από τη διάθεση συμμετοχής των ψηφοφόρων στα κοινά. "Ποτέ δεν ήταν τόσο μεγάλος ο πειρασμός να απέχεις από τις εκλογές. Για να δούμε λοιπόν, αν το καλοκαίρι ο κόσμος θα προτιμήσει να πάει στις κάλπες ή στις διακοπές του" σχολιάζει ο πολιτικός επιστήμων Πέρε Βιλανόβα στην εφημερίδα El Periodico.

Η προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση σηματοδοτούσε το τέλος του παραδοσιακού δικομματισμού στην Ισπανία, καθώς, εκτός από την κεντροδεξιά και τους σοσιαλιστές, ισχυρή παρουσία έχουν πλέον στο κοινοβούλιο και το αριστερό κόμμα Podemos, αλλά και το φιλελεύθερο κόμμα Ciudadanos. Σήμερα το Λαϊκό Κόμμα παραμένει ισχυρότερη κοινοβουλευτική δύναμη, αλλά κανείς δεν θέλει να στηρίξει τον Μαριάνο Ραχόι για μία νέα θητεία, καθώς το κόμμα του έχει ταυτιστεί με κάθε είδους σκάνδαλα. Από την πλευρά τους οι σοσιαλιστές είναι διατεθειμένοι να συμμαχήσουν με τους φιλελεύθερους, αλλά δεν μπορούν να σχηματίσουν κυβέρνηση χωρίς τους Podemos.

Η λύση του ανεξάρτητου υποψηφίου

Σε αυτή τη συγκυρία ο επικεφαλής των Ciudadanos Άλμπερτ Ριβέρα προτείνει μία ανεξάρτητη υποψηφιότητα, σε μία προσπάθεια να υπερβεί τις κομματικές αντιπαραθέσεις. Με την πρόταση αυτή συμφωνεί και ο συνταγματολόγος Φρανθέσκο ντε Καρέρας, ο οποίος μάλιστα, υπενθυμίζοντας το παλαιότερο παράδειγμα του Ιταλού Μάριο Μόντι, διερωτάται στην εφημερίδα El Pais: "Γιατί όχι ένας Μόντι; Αυτή η λύση μπορεί να μην είναι ιδανική, αλλά σίγουρα είναι καλύτερη από τις νέες εκλογές". Όμως οι Ραχόι και Σάντσεζ μπορεί να μην συμφωνούν σε όλα τα υπόλοιπα, αλλά σε αυτό σίγουρα συμφωνούν: δεν θέλουν έναν "ανεξάρτητο" πρωθυπουργό.

Χούμπερτ Καλ (DPA), Γιάννης Παπαδημητρίου