Ισπανία: Ανάπτυξη 5,5% με μηδενικό ΦΠΑ στα τρόφιμα

Δεν είναι μόνο η Ελλάδα, η οποία το 2022 πέτυχε οικονομική ανάπτυξη πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Είναι και η Ισπανία, της οποίας το ΑΕΠ αυξήθηκε πέρυσι κατά 5,5%. Πρόκειται για ανάπτυξη-ρεκόρ 20ετίας με ατμομηχανές τον τουρισμό και την οικοδομή. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στη Γερμανία η ανάπτυξη το 2022 δεν ξεπέρασε το 2%, ενώ στην ευρωζώνη ο μέσος όρος ήταν 3,5%.

Και για το 2023 και το 2024 το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει ανάπτυξη άνω του μέσου όρου για την ισπανική οικονομία. Σε πτωτική τάση βρίσκεται την ίδια στιγμή και η ανεργία, η οποία αν και η χαμηλότερη εδώ και 15 χρόνια είναι με 13% πολύ υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ (6,1%). Επιτυχίες καταγράφει η Ισπανία και στην καταπολέμηση του πληθωρισμού. Έτσι τον Δεκέμβριο του 2022 οι τιμές αυξήθηκαν μόλις κατά 5,5% την στιγμή που στην ΕΕ ο πληθωρισμός άγγιζε το 10,5%. Τον Ιανουάριο όταν ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη περιοριζόταν στο 8,5%, η Ισπανία συνέχισε να αποτελεί υπόδειγμα στη συγκράτηση των τιμών.

Η συνταγή της επιτυχίας

Πως όμως οι Ισπανοί κατάφεραν να συμπιέσουν τον πληθωρισμό, ο οποίος το περασμένο καλοκαίρι έφθανε το 10%; Κυρίως με κρατικές παρεμβάσεις στις τιμές τροφίμων, ενοικίων και ενέργειας, που αποτελούν τις μεγαλύτερες επιβαρύνσεις για τους καταναλωτές.

Ειδικότερα το πλαφόν στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ισπανία αποτέλεσε υπόδειγμα για την υπόλοιπη ΕΕ, η οποία συμφώνησε και εκείνη σε ένα ανώτατο όριο τιμής τον Δεκέμβριο. Η Ισπανία εισήγαγε το πλαφόν το περασμένο καλοκαίρι και ανήκει σήμερα στις χώρες της ΕΕ με τις χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Το πλαφόν προβλέπει δια νόμου ανώτατο όριο τιμής στην αγορά φυσικού αερίου, το οποίο χρησιμοποιείται στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Δεδομένου ότι το κόστος του φυσικού αερίου, που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, επηρεάζει καθοριστικά την τιμολόγηση, οι τιμές μειώθηκαν αισθητά μετά την εισαγωγή του πλαφόν. Πλαφόν εισήγαγε η Μαδρίτη και στα ενοίκια με αποτέλεσμα οι αυξήσεις να περιοριστούν στο 2%. Μέχρι τότε στην Ισπανία οι αυξήσεις ενοικίων ήταν ανάλογες του πληθωρισμού, γεγονός που έφερε σε πολύ δύσκολη θέση πολλούς ενοικιαστές.

Έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης σε τράπεζες και εταιρείες ενέργειας

Στις αρχές του 2023 η ισπανική κυβέρνηση προχώρησε ακόμα παραπέρα καταργώντας τον ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής, όπως ψωμί, αλεύρι, γάλα, αυγά, τυρί, φρούτα, λαχανικά και αρτοσκευάσματα. Στην τιθάσευση του πληθωρισμού συνέβαλε επίσης καθοριστικά η γενναία κρατική επιχορήγηση στα εισιτήρια των μέσων συγκοινωνίας. Για παράδειγμα οι μετακινήσεις με προαστιακό γίνεται δωρεάν, ενώ οι κάρτες απεριορίστων διαδρομών σε λεωφορεία και τραίνα μειώθηκαν στο 50%.

«Διαθέσαμε 45 δισεκατομμύρια ευρώ» σε πακέτα στήριξης νοικοκυριών, αλλά και επιχειρήσεων, έλεγε πρόσφατα στο ισπανικό κοινοβούλιο ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ. Όσον αφορά τη χρηματοδότηση των πακέτων στήριξης διασφαλίζεται σε μεγάλο βαθμό από την οικονομική ανάπτυξη, αλλά και από τη γενικότερη άνοδο των τιμών. Τα φορολογικά έσοδα αυξάνονται καταρρίπτοντας ρεκόρ.

Προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι κρατικές δαπάνες στήριξης πολιτών και οικονομίας η κεντροαριστερή κυβέρνηση των Σοσιαλδημοκρατών του Σάντσεθ και του αριστερού κόμματος Podemos επέβαλαν εκτός αυτού έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης σε τράπεζες, εταιρείες ενέργειας και πολυεκατομμυριούχους. Αιτιολογώντας την απόφαση ο ισπανός πρωθυπουργός δήλωσε: «Πρέπει να υπάρξει δίκαιη κατανομή των βαρών».

Ραλφ Σούλτσε

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος