Ισπανία: Έτσι δρουν τα κυκλώματα διακινητών

Τακτικά δρομολόγια ανάμεσα στην ενδοχώρα και στο λιμάνι Λας Πάλμας, πρωτεύουσα των Καναρίων Νήσων, πραγματοποιεί ο Ραφαέλ με την νταλίκα του. Συνήθως μεταφέρει κρέας και άλλα τρόφιμα. Κάθε βράδυ, πριν παραδώσει το φορτηγό, ελέγχει τα πάντα. Πριν από λίγες εβδομάδες έκανε μία απίστευτη ανακάλυψη σε αυτόν τον έλεγχο: Στο φορτηγό είχαν βρει καταφύγιο δεκάδες πρόσφυγες και μετανάστες. Κάποιοι κρύφτηκαν στον άξονα της νταλίκας, άλλοι είχαν παραβιάσει τα κοντέινερ. «Δύο είχαν κρυφτεί εδώ, άλλοι δύο απέναντι, κάποιοι άλλοι μπήκαν από την πίσω πόρτα. Έγινε ζημιά, τηλεφώνησα στο αφεντικό μου, είχαν κρυφτεί και στα κοντέινερ. Αν ενεργοποιούσα την ψύξη, σίγουρα θα είχαν παγώσει όλοι» λέει ο Ραφαέλ.

Αστυνομικοί στο λιμάνι Λας Πάλμας λένε ότι κάποιες φορές ανακαλύπτουν μέχρι και 30 άτομα να κρύβονται σε φορτηγό για να περάσουν στην ενδοχώρα. Λιγότερα από εκατό χιλιόμετρα απέχουν οι Κάνάριες Νήσοι, δημοφιλής τουριστικός προορισμός στην Ισπανία, από τις αφρικανικές ακτές. Από τις αρχές του 2020 κατάφεραν να φτάσουν στα νησιά αυτά περισσότεροι από 30.000 πρόσφυγες και μετανάστες από το Μαρόκο, τη Σενεγάλη και το Μαλί. Οι περισσότεροι βλέπουν τις Κανάριες Νήσους ως ενδιάμεσο σταθμό και θέλουν να συνεχίσουν την πορεία τους με προορισμό την ισπανική ενδοχώρα ή και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό θα σήμαινε ότι ενεργοποιείται μία νέα προσφυγική οδός στη νοτιοδυτική Ευρώπη. Αυτό ακριβώς προσπαθεί να αποτρέψει η ισπανική κυβέρνηση.

«Τρώω και κοιμάμαι, δουλειά δεν υπάρχει...»

Ο Αμαντού Ντιόπ από τη Σενεγάλη ήρθε στη Λας Πάλμας διασχίζοντας τη θάλασσα με μία... σχεδία. Μεταφέρθηκε σε έναν προσωρινό καταυλισμό, μαζί με εκατοντάδες άλλους μετανάστες. Νιώθει σαν να βρίσκεται στη φυλακή. «Δουλειά δεν έχω, όλη μέρα τρώω και κοιμάμαι. Μα δεν ήρθα γι αυτόν τον λόγο», λέει ο Αμαντού Ντιόπ. «Θέλουμε να βοηθήσουμε τις οικογένειές μας, να τους στείλουμε λίγα χρήματα για φαγητό. Κι όμως, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα...»

Κάποιοι επιτήδειοι κάνουν χρυσές δουλειές με την απελπισία των προσφύγων. Στα μέσα Απριλίου η ισπανική αστυνομία εντόπισε 45 υπόπτους, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν ως «κάλυψη» κομμωτήρια, ταξιδιωτικά γραφεία και άλλες μικρές επιχειρήσεις στο νησί για να οργανώσουν το δρομολόγιο των μεταναστών από τη Λας Πάλμας προς την ηπειρωτική χώρα. Οι διακινητές δίνουν πλαστά έγγραφα στους μετανάστες, οι οποίοι τους τα επιστρέφουν μόλις φτάσουν στον προορισμό τους. Προκειμένου να περάσουν απαρατήρητοι, πολλές φορές οι επιτήδειοι χρησιμοποιούν επαφές που είχαν αποδειχθεί χρήσιμες και στο εμπόριο ναρκωτικών. Εκπρόσωπος ανθρωπιστικής οργάνωσης λέει στην Deutsche Welle ότι «από την κυβέρνηση δεν υπάρχει καμία βοήθεια, οι μετανάστες απλώς μεταφέρονται σε καταυλισμούς. Εκεί βέβαια συναντούν κάποιους επιτήδειους, που λένε ότι μπορούν να βοηθήσουν, αλλά θέλουν τουλάχιστον 700 ευρώ. Έχω ακούσει ότι κάποιοι πληρώνουν ακόμα και 3.000 ευρώ». Οι αρχές αποφεύγουν να σχολιάσουν τα κακώς κείμενα. Συνέντευξη της Deutsche Welle με εκπρόσωπο της τοπικής αστυνομίας ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή.

«Ευρωπαϊκό, όχι εθνικό το πρόβλημα»

Ο Ξέμα Σαντάνα, εντεταλμένος της τοπικής κυβέρνησης των Καναρίων Νήσων για ζητήματα αλλοδαπών, είναι ο μόνος εκπρόσωπος των αρχών που δέχεται τελικά να μιλήσει για τους διακινητές και επισημαίνει ότι το πρόβλημα δεν είναι ισπανικό, αλλά συνολικά ευρωπαϊκό. «Παντού, όπου συγκεντρώνονται μεγάλες ομάδες μεταναστών, εμφανίζονται αυτά τα κυκλώματα για να πλουτίσουν εις βάρος τους...» λέει χαρακτηριστικά.

Ωστόσο, πρόσφατη δικαστική απόφαση ανατρέπει τα δεδομένα. Μαροκινός μετανάστης είχε προσφύγει στη δικαιοσύνη, ισχυριζόμενος ότι, από τη στιγμή που έχει όλα τα νόμιμα έγγραφα και τηρεί τους περιορισμούς για τον κορωνοϊό, οι αρχές δεν έχουν δικαίωμα να του απαγορεύσουν, γενικώς και αορίστως, κάθε μετακίνηση προς την ηπειρωτική χώρα. Το δικαστήριο τον δικαίωσε. Ο Ισπανός δικηγόρος του, Ντανιέλ Αρενθίπια, δηλώνει: «Δεν μπορείς να μετατρέψεις ολόκληρη την Ισπανία σε φυλακή, το δικαστήριο το ξεκθάρισε αυτό. Πρέπει λοιπόν και η αστυνομία να τερματίσει τον αποκλεισμό των μεταναστών».

Γιαν Φίλιπ Σολτς

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου