Θα οδηγήσει η Μελόνι σε αδιέξοδο την Ιταλία;

Η εκλογική νίκη της Τζόρτζια Μελόνι δεν αποτελεί πραγματικά έκπληξη. Για την ακροδεξιά πολιτικό οι πρόωρες εκλογές μετά την παραίτηση Μάριο Ντράγκι ήταν μια χρυσή ευκαιρία, την οποία δεν άφησε να περάσει  ανεκμετάλλευτη. Με απλά λαϊκιστικά συνθήματα όπως «Πρώτα οι Ιταλοί» έπεισε πολλούς ψηφοφόρους, οι οποίοι είχαν κουραστεί από τα αριστερά και τα φιλελεύθερα κόμματα. Ο πολιτικός επιστήμονας Λορέντσο Ντε Σίο από το Πανεπιστήμιο LUISS της Ρώμης παρατηρεί, μιλώντας στην DW, ότι οι Ιταλοί είναι «πολιτικά κουρασμένοι» μετά τις απανωτές κρίσεις και τρεις κυβερνητικούς συνασπισμούς με συνεχείς αλλαγές σύνθεσης από τις τελευταίες εκλογές. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι η προσέλευση των ψηφοφόρων στις κάλπες έπεσε την Κυριακή στο ιστορικό χαμηλό του 65%. ΄Ηταν δηλαδή 10% χαμηλότερη  από ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια.

Σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη, στην Ιταλία το πολιτικό παρελθόν της Τζόρτζια Μελόνι και του κόμματός της «Αδέλφια της Ιταλίας» έπαιξε ελάχιστο ρόλο στον ιταλικό προεκλογικό αγώνα, αλλά και μετά την εκλογική της νίκη. «Για τους περισσότερους Ιταλούς η Τζόρτζια Μελόνι είναι μια συντηρητική πολιτικός με ένα μεταφασιστικό παρελθόν», λέει ο Λουτς Κλίνκχαμερ, ειδικός σε ζητήματα σύγχρονης ιταλικής ιστορίας στο Γερμανικό Ιστορικό Ινστιτούτο της Ρώμης.

Δεν αναμένεται δεξιά επανάσταση στην Ιταλία

Οι ψηφοφόροι με τους οποίους η DW μίλησε μετά τις εκλογές δεν αναμένουν τώρα μια ακροδεξιά επανάσταση στην Ιταλία, αλλά μάλλον μικρές, ίσως επώδυνες, αλλαγές στους τομείς της οικογενειακής πολιτικής, των δικαιωμάτων ομοφυλόφιλων και των αμβλώσεων. Πολλά εκτιμάται ότι θα αλλάξουν και στο μεταναστευτικό, καθώς συνεχίζονται οι ροές κυρίως από χώρες της βόρειας Αφρικής προς την Ιταλία.

Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, οι Ιταλοί περιμένουν από τη νέα δεξιά κυβέρνηση να περιορίσει τον υψηλό πληθωρισμό, το ενεργειακό κόστος, αλλά και τους φόρους. Τα κόμματα της δεξιάς συμμαχίας («Αδέλφια της Ιταλίας», «Φόρτσα Ιτάλια» και «Λέγκα») δεν παρουσίασαν συγκεκριμένα σχέδια, ούτε πριν, ούτε και μετά τις εκλογές. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι Τζόρτζια Μελόνι απορρίπτει μια αύξηση του νέου δανεισμού ενόψει της επαπειλούμενης οικονομικής ύφεσης. Ας μην ξεχνάμε ότι το δημόσιο χρέος της τρίτης οικονομίας στην ΕΕ φθάνει πλέον το 150% του ΑΕΠ και τα επιτόκια για τα δεκαετή ομόλογα βρίσκονται στο 4,3%.

Η διακυβέρνηση για τη Μελόνι δεν θα είναι απλός περίπατος

Οι Ιταλοί αναλυτές δεν αναμένουν, τουλάχιστον το πρώτο διάστημα, κάποια αλλαγή πορείας της νέας κυβέρνησης στο πιο κρίσιμο ζήτημα της εξωτερικής πολιτικής: το Ουκρανικό. Η Τζόρτζια Μελόνι έχει καταδικάσει σαφώς τον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας και στηρίζει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, καθώς και τη βοήθεια για την Ουκρανία. Σε αντίθεση «Λέγκα» και «Φόρτσα Ιτάλια» δεν έχουν ξεκάθαρη στάση. Στο παρελθόν Ματέο Σαλβίνι και Σίλβιο Μπερλουσκόνι διατηρούσαν στενούς δεσμούς με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, αποστασιοποιήθηκαν ωστόσο, λίγο-πολύ, μετά την έναρξη του πολέμου.

Από ό,τι όλα δείχνουν, η Τζόρτζια Μελόνο δεν θα έχει πολύ χρόνο στη διάθεσή της για να εφαρμόσει το δεξιό λαϊκιστικό της πρόγραμμα στο πνεύμα του ινδάλματός της, Ντόναλντ Τραμπ. Η μέση κυβερνητική θητεία στο εξαιρετικά ασταθές πολιτικό σύστημα της Ιταλίας είναι από 15 μέχρι 18 μήνες. Απογοητευμένοι ψηφοφόροι δεν έχουν κανένα πρόβλημα με ριζικές αλλαγές αν δεν τους αρέσει η πολιτική ακόμα και μιας πρόσφατα εκλεγμένης κυβέρνησης.

Θυμίζουμε ότι πριν από τέσσερα χρόνια, το αριστερό λαϊκιστικό Κίνημα «Πέντε Αστέρων» κέρδισε τις εκλογές με υψηλότερο ποσοστό από ό,τι η Τζόρτζια Μελόνι την περασμένη Κυριακή. Σήμερα τα «Πέντε Αστέρια» μοιάζουν να έχουν χάσει τον προσανατολισμό τους, με το ποσοστό τους να έχει μειωθεί στις εκλογές στο μισό. Παρόμοια πορεία ακολούθησε και ο επικεφαλής της «Λέγκα» Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος έχασε σε σχέση με το 2018 περίπου τους μισούς του ψηφοφόρους. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τόσο στην Ιταλία, όσο και την σχέση της με την ΕΕ αναμένουν πολιτικά ενδιαφέρουσες, αλλά ίσως και δύσκολες εποχές.

Μπερντ Ρίγκερτ

Στέφανος Γεωργακόπουλος