Θα αποβληθεί η Τουρκία από το Συμβούλιο της Ευρώπης;

O διάσημος ακτιβιστής και μαικήνας των τεχνών Οσμάν Καβαλά βρίσκεται στην φυλακή από το 2017. Mεταξύ άλλων κατηγορείται ότι έδρασε ως εγκέφαλος, τόσο στις διαδηλώσεις στο Πάρκο Γκεζί το 2013 όσο και στην αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος το 2016. Εκκρεμεί δίκη σε βάρος του ενώπιον δικαστηρίου της Κωνσταντινούπολης, ενώ οι πιθανότητες να αθωωθεί θεωρούνται ισχνές. Πρόσφατα δέκα πρέσβεις από όλο τον κόσμο ζήτησαν την αποφυλάκισή του. Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν αντέδρασε οργισμένα απειλώντας τους με απέλαση.

Η διαμάχη πλέον περνά σε άλλο επίπεδο: τουρκικό δικαστήριο αποφάσισε την Παρασκευή να παρατείνει τη φυλάκιση του Καβαλά, παραβλέποντας αίτημα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) για την αποφυλάκισή του. Το Συμβούλιο της Ευρώπης θεωρεί την υπόθεση «πολιτικά υποκινούμενη». Το θέμα συζητήθηκε την Τρίτη στην Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Εάν η Τουρκία συνεχίσει να μη συμμορφώνεται, μπορεί ακόμη και να αποκλειστεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Η DW επικοινώνησε με τον κρατούμενο Οσμάν Καβαλά πριν από τη δίκη του στις 26 Νοεμβρίου, αποστέλλοντας γραπτώς ερωτήσεις στον 64χρονο ακτιβιστή μέσω του δικηγόρου του.

Σε τι στοχεύουν οι κατηγορίες σε βάρος του Καβαλά;

Εκτός από την κατηγορία για «απόπειρα ανατροπής της συνταγματικής τάξης τάξης» ο Καβαλά κατηγορείται και για «κατασκοπία». Τι λέει όμως ο ίδιος για τις κατηγορίες σε βάρος του; «Όχι μόνο οι κατηγορίες περί κατασκοπίας, αλλά και ο τρόπος σύλληψής μου μοιάζουν με  προειδοποιητικό μήνυμα προς τους πολιτικούς ακτιβιστές. Οι κατηγορίες περί κατασκοπίας σε βάρος μου και η φυλάκισή μου -παρά την απόφαση του ΕΔΔΑ- ήταν κατασκευασμένες, ο νομικός ορισμός της κατασκοπίας δεν στοιχειοθετείται. Δεν παρουσιάστηκαν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για κατασκοπία. Για τον λόγο αυτό συνέκρινα κάποτε τις κατηγορίες με πρακτικές της ναζιστικής περιόδου» αναφέρει χαρακτηριστικά στην DW ο Οσμάν Καβαλά.

Όσο για την πρόθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης να λάβει μέτρα σε βάρος της Τουρκίας, εάν αυτή δεν προχωρήσει στην αποφυλάκισή του μετά την 30η Νοεμβρίου, ο Οσμάν Καβαλά αναφέρει: «Έχουν παρέλθει δύο χρόνια από τότε που το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η φυλάκισή μου ήταν πολιτικά υποκινούμενη. Ως εκ τούτου το δικαστήριο ζήτησε την άμεση αποφυλάκισή μου. Ωστόσο, η Τουρκία αρνήθηκε να αναγνωρίσει την απόφαση. Η συνέχιση της φυλάκισής μου , παρά την απόφαση αυτή, αποδυναμώνει την αρμοδιότητα του ΕΔΔΑ».

Ο Καβαλά και η διπλωματική κρίση 

Σχετικά με τη διπλωματική κρίση που προκάλεσε στην Τουρκία η κίνηση των δέκα πρέσβεων που ζητούσαν την αποφυλάκιση του, ο Οσμάν Καβαλά εκτιμά ότι αυτή ανταποκρίνεται πλήρως στα αιτήματα της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία παρακολουθεί την εφαρμογή των αποφάσεων του ΕΔΔΑ.«Νομίζω ότι η κίνηση αυτή θα είχε νόημα να γίνει τώρα, λίγο πριν τη σύγκληση της Επιτροπής Υπουργών για το αν θα πρέπει να κινηθεί σε βάρος της Τουρκίας διαδικασία για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή όχι» εκτιμά ο Οσμάν Καβαλά.

Όπως παρατηρεί τέλος η δημοσιογράφος της DW, πολλοί θεωρούν ότι ο Οσμάν Καβαλά μοιάζει με τον Τσέχο θεατρικό συγγραφέα και ακτιβιστή Βάτσλαβ Χάβελ, σφοδρό επικριτή του Κομμουνιστικού Κόμματος στην πρώην Τσεχοσλοβακία. Τι λέει ο ίδιος γι αυτή τη σύγκριση;

«Η καφκική εμπειρία που είχα τα τελευταία τέσσερα χρόνια, με κάθε είδους ευφάνταστες κατηγορίες, θυμίζει κάπως όσα συνέβησαν στον Χάβελ. Αλλά αυτή είναι όλη κι όλη η ομοιότητα (…) Μπορούν να γίνουν κάποιοι παραλληλισμοί μεταξύ της έλλειψης ελευθερίας στην Τσεχοσλοβακία της εποχής εκείνης και στη σημερινή Τουρκία, ωστόσο η πολιτική δυναμική είναι διαφορετική (…) Στην Τσεχοσλοβακία, όπου υπήρχε ελάχιστος χώρος για δημοκρατία, ένας συγγραφέας, που έχαιρε εκτίμησης στην κοινωνία, είχε αναχθεί σε σύμβολο της πολιτικής αλλαγής. Από την άλλη πλευρά στην Τουρκία υπάρχει ισχυρή αντιπολίτευση. Σίγουρα και οι ΜΚΟ μπορούν να συμβάλουν στον εκδημοκρατισμό. Εντούτοις οι βασικοί φορείς της πολιτικής αλλαγής θα είναι οι αρχηγοί και τα στελέχη των κομμάτων».

Μπουρτσού Καρακάς

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη