Ημέρα μνήμης της εξόντωσης των Σίντι και Ρομά από τους ναζί

4.300 Σίντι και Ρομά, παιδιά, άρρωστοι και ηλικιωμένοι, εκτελέστηκαν τη νύχτα της 2ας Αυγούστου 1944 στους θαλάμους αερίων στο ναζιστικό στρατόπεδο Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Και αυτό έχοντας προβάλει προηγουμένως ισχυρότατες αντιστάσεις στους ναζί οι οποίοι αναγκάστηκαν μάλιστα εκείνο το βράδυ να ζητήσουν ενισχύσεις για να μεταφέρουν τους ανθρώπους στους θαλάμους αερίων. Όπως εξήγησε μιλώντας προς τη Deutsche Welle η γερμανίδα ιστορικός Καρόλα Φινγκς:

«Τη νύχτα της 2ας προς την 3η Αυγούστου του 1944 εκκενώθηκε ή για να το πούμε στη γλώσσα των SS ‘εξοντώθηκε΄ ο λεγόμενος ‘καταυλισμός των Τσιγγάνων' στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Περίπου 4.300 γυναίκες, άνδρες και παιδιά οδηγήθηκαν στους θαλάμους αερίων και δολοφονήθηκαν».

Ο «καταυλισμός των Τσιγγάνων» ή Β ΙΙ e

Όσον αφορά τους λόγους της μαζικής εξόντωσης; Ο «καταυλισμός των Τσιγγάνων» ή «οικογενειακός καταυλισμός των Τσιγγάνων» στον τομέα Β ΙΙ e στο στρατόπεδο συγκέντρωσης έπρεπε να «αδειάσει», όπως λέει η ιστορικός, καθώς στο κολαστήριο κατέφθαναν εκτοπισμένοι Εβραίοι από την Ουγγαρία.

«Οι συνθήκες στο τομέα Β ΙΙ e στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου ήταν στην κυριολεξία καταστροφικές. Από το 1943 είχαν μεταφερθεί εκεί 22.700 άνδρες, γυναίκες και παιδιά από το Γερμανικό Ράιχ αλλά και την Αυστρία, την Πολωνία, την Ολλανδία και το Βέλγιο. Ήταν ασφυκτικά γεμάτο, δεν υπήρχε σχεδόν καθόλου φαγητό, κάκιστη υγειονομική περίθαλψη, καταστροφικές συνθήκες υγιεινής και φυσικά βία. Οι έγκλειστοι αγωνίζονταν καθημερινά για την επιβίωσή τους. Mέχρι τα τέλη του 1943 το 75% είχαν πεθάνει από την πείνα ή από μεταδιδόμενες ασθένειες. […] Ήταν ένα στρατόπεδο με απίστευτο αριθμό παιδιών κάτω των 14 ετών, πάνω από 7.000 παιδιά βρίσκονταν εκεί. Αφενός στις οικογένειες ο ένας παρηγορούσε και πρόσεχε τον άλλο. Αφετέρου όμως το ψυχικό βάρος ήταν δυσβάσταχτο καθώς έβλεπαν τα παιδιά, τους γονείς και τα αδέρφια τους να πεθαίνουν μπροστά στα μάτια τους χωρίς να μπορούν να κάνουν τίποτα. Μια ιδιαιτερότητα ήταν τα ιατρικά πειράματα τα οποία εκτελούσε ο διαβόητος Γιόσεφ Μένγκελε σε δίδυμα».

Η «στρατηγική» των ναζί

Το ότι οι Σίντι και Ρομά κρατούνταν κατά οικογένειες δεν ήταν διόλου τυχαίο, εξηγεί η ιστορικός Καρόλα Φιγκς: «Αυτό σχετίζεται με την εμπειρία του ναζιστικού καθεστώτος από τις διώξεις των Σίντι και Ρομά. Όταν το 1938 άρχισαν να μεταφέρονται οι πρώτοι νεαροί άνδρες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, υπήρξαν τεράστιες αντιστάσεις. Συγγενείς έγραφαν συνεχώς επιστολές διαμαρτυρίας, ακόμη και προς τον Χίτλερ. Ταξίδευαν μέχρι το Βερολίνο για να πετύχουν την απελευθέρωση των γιών, αδερφών και πατεράδων τους. Το ίδιο έγινε κατά τον πρώτο μεγάλο εκτοπισμό τον Μάιο του 1940. Οι οικογένειες ταξίδεψαν στην κατεχόμενη από τα γερμανικά στρατεύματα Πολωνία για να είναι μαζί με τους δικούς τους. Γνώριζαν ότι οι οικογένειες των Σίντι και Ρομά είναι πολύ δεμένες. Πιθανότατα ακολουθήθηκε λοιπόν μια στρατηγική που έλεγε ότι καλύτερα να τους έχουμε μαζί, ειδάλλως θα υπάρχουν πολύ μεγάλες αντιδράσεις».

Σύμφωνα με την ειδικό μόλις 1.000 με 2.000 Σίντι και Ρομά επέζησαν του λεγόμενου «καταυλισμού των Τσιγγάνων» και αυτό επειδή μεταφέρθηκαν για καταναγκαστική εργασία σε άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Αντρέα Γκρούναου

Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης