Η σιωπή της τέως καγκελαρίου

Σε μια περίοδο κατά την οποία όλοι οι αξιωματούχοι μιλούν για τη Ρωσία, είτε ομολογώντας σφάλματα, ακόμη και προσωπικά, στην πολιτική τους, όπως ο Γερμανός πρόεδρος Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ ή δηλώνουν απερίφραστα ότι δεν πρόκειται να ζητήσουν συγγνώμη, όπως ο πρώην καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ, η τέως καγκελάριος, εκείνη που κυβέρνησε τη Γερμανία επί 16 συναπτά έτη και προώθησε όσο κανείς άλλο τον Nord Stream 2, σιωπά. Ο σχολιαστής της Süddeutsche Zeitung υπενθυμίζει μερικούς σημαντικούς σταθμούς στις σχέσεις της με το Ρώσο πρόεδρο. 

«Θα παραδεχθεί λάθη;»

«Η επαφή της με τον Πούτιν ήταν έντονη, πάντα ανοιχτή και συχνά αμφιλεγόμενη. Ως επικεφαλής της κυβέρνησης, μαζί με τον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, εμπόδισε την Ουκρανία να ενταχθεί νωρίς στο ΝΑΤΟ. Μαζί με τον Φρανσουά Ολάντ και αργότερα τον Εμμανουέλ Μακρόν, μεσολάβησε στη σύγκρουση στην Ουκρανία από το 2014 χωρίς να μπορεί να την επιλύσει. Έκανε εκστρατεία για τον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 2, αλλά αρνήθηκε να προμηθεύσει όπλα την Ουκρανία. Πότε θα μιλήσει η Μέρκελ; Θα παραδεχτεί λάθη; Θα υπερασπιστεί τις αποφάσεις της - ή και τα δύο;". Η εφημερίδα επισημαίνει ότι εκείνο στο οποίο η Μέρκελ θα πρέπει να δώσει εξηγήσεις είναι η υποστήριξή της στον Nord Stream 2.

«Στην καγκελαρία, ο αγωγός είναι αμφιλεγόμενος από το 2014, ακόμη και μεταξύ των σημαντικότερων συμβούλων της Μέρκελ. Η καγκελάριος αποφάσισε τελικά να μην σταματήσει το έργο, με το πάντα ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο επιχείρημα ότι επρόκειτο για ιδιωτική επιχείρηση. Η πρώην καγκελάριος θα περάσει επίσης δύσκολα σε αυτό το θέμα, επειδή μια από τις πιο έντονες επικριτές είναι η Αναλένα Μπέρμποκ. Πριν από λίγες ημέρες η υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε 'μοιραία' την εμμονή της κυβέρνησης Μέρκελ στον Nord Stream 2. Η πολιτικός των Πρασίνων κατέχει πλέον την πρώτη θέση στον κατάλογο δημοτικότητας, εκεί ακριβώς που βρισκόταν η Μέρκελ για πολλά χρόνια».

«Ο πόλεμος του φυσικού αερίου»

Ο σχολιαστής της Frankfurter Allgemeine Zeitung υπενθυμίζει ότι η Ρωσία, ακόμη και στον Ψυχρό Πόλεμο, τήρησε τα συμβόλαια για το φυσικό αέριο. Και μάλιστα οι προειδοποιήσεις ότι ο Πούτιν δεν είναι Γκορμπατσόφ αλλά πολύ πιο απρόβλεπτος από τον Μπρέζνιεφ, χαρακτηρίστηκαν ως υστερίες, παρά το ότι το Κρεμλίνο έχει ήδη αποδείξει στην Ουκρανία ότι το φυσικό αέριο δεν είναι μόνο συνάλλαγμα, αλλά και μέσο εκβιασμού. Και τώρα;

«Από τότε που η Μόσχα έκλεισε τις στρόφιγγες φυσικού αερίου στη Βουλγαρία και την Πολωνία, δεν υπάρχει πλέον κανένα επιχείρημα για το ποιος βαθμολόγησε καλύτερα τον Πούτιν» σημειώνει ο αρθρογράφος. «Είτε σε ευρώ, είτε σε ρούβλια, η ενέργεια στα χέρια του γίνεται ξανά όπλο. Οι προμήθειες φυσικού αερίου έληξαν τη νύχτα μετά τη διάσκεψη του Ραμστάιν. Εκεί, πολλά κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, δήλωσαν ότι θα υποστηρίξουν τον αγώνα της Ουκρανίας κατά των εισβολέων με βαρέα όπλα. Η Μόσχα δικαίως φοβάται ότι ο εξοπλισμός του ουκρανικού στρατού με μεγάλης κλίμακας όπλα θα μπορούσε να αλλάξει την πορεία του πολέμου. Τώρα, για να τιμωρήσει τη Δύση για την στρατιωτική βοήθεια και να την αποτρέψει από την επέκταση, ο Πούτιν χρησιμοποιεί και το όπλο του φυσικού αερίου. Η χρήση του θα πρέπει να δείξει σε χώρες όπως τη Γερμανία ότι το Κρεμλίνο είναι αποφασισμένο να κάνει τα πάντα για να θριαμβεύσει στην Ουκρανία, ακόμη κι αν χρειαστεί να παραιτηθεί από τα δισεκατομμύρια από τη πώληση φυσικού αερίου, τα οποία ούτως ή άλλως θα χάσει μακροπρόθεσμα. Η Δύση πρέπει να προετοιμαστεί για την κλιμάκωση του πολέμου του φυσικού αερίου, αλλά δεν πρέπει να εντυπωσιαστεί από τις απειλές του Πούτιν. Η καλύτερη άμεση απάντηση είναι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και περισσότερα τανκς στην Ουκρανία».

Ευρωπαϊκά διλήμματα και ρωσικοί στόχοι

Η αριστερή εφημερίδα TAZ του Βερολίνου περιγράφει το δίλημμα, στο οποίο βρίσκεται η ΕΕ. «Από την μια πλευρά οι Ευρωπαίοι ετοιμάζουν εμπάργκο ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, ως τιμωρία του Πούτιν για τον επιθετικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας, και από την άλλη πολλές χώρες της ΕΕ, μεταξύ αυτών και η Γερμανία, δεν μπορούν να διακόψουν τις προμήθειες φυσικού αερίου» επισημαίνει ο αρθρογράφος της. «Προετοιμάζουν βέβαια τον δρόμο προς τα εκεί, αλλά προς το παρόν εξαρτώνται από την Gazprom. Κι αυτό οδηγεί σε διαφωνίες». Ο αρθρογράφος υπενθυμίζει ότι ο στενός φίλος του Πούτιν, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν δήλωσε διατεθειμένος εν ανάγκη να πληρώσει σε ρούβλια, αλλά από την επίσημη ευρωπαϊκή γραμμή παρέκκλιναν και αρκετοί προμηθευτές ενέργειας. Ωστόσο, αλλαγή στάσης φαίνεται να κάνει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπής. Διαβάζουμε:

«Την περασμένη εβδομάδα η Επιτροπή δήλωσε, ότι πληρωμές σε ρούβλια δεν συνιστούν απαραίτητα παραβίαση των κυρώσεων της ΕΕ σε βάρος της Ρωσίας. Μάλιστα δημοσίευσε κι έναν οδηγό, αλλά στα μέσα της εβδομάδας η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, άλλαξε στάση. Σε συνέντευξη τύπου που οργανώθηκε την τελευταία στιγμή είπε ότι όποιος παρεκκλίνει από την ευρωπαϊκή γραμμή και πληρώνει σε ρούβλια, παραβιάζει τις αποφάσεις για κυρώσεις (κατά της Ρωσίας) και πρέπει να υπολογίζει ότι αναλαμβάνει μεγάλο ρίσκο».

Τέλος η Süddeutsche Zeitung σε σχόλιό της περιγράφει τις προθέσεις Πούτιν. «Ακόμη και η σκέψη του επόμενου χειμώνα (χωρίς φυσικό αέριο) κάνει τη Βουλγαρία να νιώθει άβολα, κι είναι ακριβώς αυτός ο στόχος του Κρεμλίνου, να δείξει πώς αισθάνεται κανείς χωρίς αέριο από τη Σιβηρία, και τι σημαίνει αυτό για την ενότητα των Ευρωπαίων» σημειώνει ο σχολιαστής της. «Ο Πούτιν χρησιμοποιεί την πρώτη ύλη του ως βόμβα διασποράς που εκρήγνυται τυχαία, φαινομενικά, σε διάφορα σημεία για να αναστατώσει τους Ευρωπαίους και να ραγίσει το κοινό μέτωπο. Τελικά, αυτό που θέλει ο Πούτιν είναι να δοκιμάσει για πόσο καιρό η ΕΕ θα παραμείνει ενωμένη».

Ειρήνη Αναστασοπούλου