Η πικρή πλευρά της σοκολάτας

Η Μοαχέ είναι εννέα χρόνων και ψεκάζει με ζιζανιοκτόνα τις καλλιέργειες κακάου του πατέρα της. Πρωί και βράδυ το μικρό κορίτσι κουβαλά νερό σε μεγάλα δοχεία από το πηγάδι του χωριού έως το σπίτι. Μέχρι πριν λίγο, η Μοαχέ ήταν ένα από τα δύο εκατομμύρια παιδιά που εργάζονταν στις φυτείες κακάο στην Ακτή του Ελεφαντοστού και στη Γκάνα, για να μπορούν οι Γερμανοί να απολαμβάνουν την σοκολάτα τους. «Δεν ήξερα ότι είναι κακό να δουλεύω. Για μένα ήταν φυσιολογικό», λέει η Μοαχέ με απολογητικό ύφος. ‘Όταν ξεκινά η παιδική εργασία, σταματά η παιδική ηλικία. Η άγνοια, η παράδοση, καθώς και η φτώχεια συμβάλλουν στην ανάπτυξη της παιδικής εργασίας στα χωριά της Δυτικής Αφρικής. Από εκεί έρχονται τα δύο τρίτα του κακάο της παγκόσμιας βιομηχανίας του κακάο που αγοράζουν εταιρείες όπως η Mars, η Hershey, η Nestlé, η Lindt, η Sprüngli, η Ferrero και άλλες.

Κατανάλωση σοκολάτας και παιδική εργασία

Στην Ελβετία και στην Γερμανία καταγράφεται η μεγαλύτερη κατανάλωση σοκολάτας. Κάθε χρόνο καταναλώνονται περίπου δέκα κιλά ανά κεφαλή. Φέτος, μόνο στη Γερμανία, καταναλώθηκαν περίπου 143 εκατομμύρια σοκολάτες σε σχήμα Άγιου Βασίλη, ανακοίνωσε η Ομοσπονδιακή Ένωση της γερμανικής βιομηχανίας ζαχαροπλαστικής. Σύμφωνα με ανακοινώσεις της, το περισσότερο κακάο εισάγεται από την Ακτή του Ελεφαντοστού και τη Γκάνα της Αφρικής.

Ο αριθμός των αγοριών και των κοριτσιών που εργάζονται στις φυτείες κακάου των περιοχών αυξάνεται συνεχώς. Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Tulane της Νέας Ορλεάνης που διεξήχθη για λογαριασμό του υπουργείου Εργασίας των ΗΠΑ, μεταξύ 2009 και 2014 στην Ακτή του Ελεφαντοστού ο αριθμός των παιδιών αυξήθηκε κατά περίπου 50%. Το ίδιο χρονικό διάστημα ο αριθμός των εργαζόμενων παιδιών στη Γκάνα παρουσιάζει μικρή μείωση.

Μάχες κατά της παιδικής εργασίας με την υποστήριξη της Nestlé

Μία από τις οργανώσεις που μάχονται κατά της παιδικής εργασίας είναι η Διεθνής Πρωτοβουλία Κακάο (ICI). Με παρότρυνση της Nestlé ανέπτυξε ένα «σύστημα» για την μείωση και την εξάλειψη της παιδικής εργασίας στο Κόναν Γιάοκρο και σε άλλα 2.700 χωριά. Σ’ αυτό συμμετέχουν και πολλοί κάτοικοι της περιοχής, όπως ο γεωργός Σέρτζε Αλάιν Άφιαν. Ο Άφιαν επισκέφτηκε σχεδόν όλα τα σπίτια για να δει πόσοι άνθρωποι ζουν σε κάθε σπίτι, τι κάνουν και αν τα παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο. Κατέγραψε όλες τις συζητήσεις με τη βοήθεια μίας εφαρμογής του κινητού και έστειλε όλα τα στοιχεία στην ICI. «Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται και ανήκουν στο σχολείο», λέει χαρακτηριστικά ο Άφιαν.

Η ICI προσπαθεί να κάνει τις συνθήκες διαβίωσης των ανηλίκων στις περιοχές αυτές καλύτερες. Έχει βοηθήσει πολλά εργαζόμενα παιδιά, όπως η Μοαχέ. Η ICI έχει ανακαινίσει ή έχει κατασκευάσει 1.400 αίθουσες διδασκαλίας. Βοηθά τα παιδιά να πληρώσουν τα σχολικά δίδακτρα και έχει εγκαινιάσει παιδικούς σταθμούς για να αποτρέψει τα μικρά παιδιά να βγουν στις καλλιέργειες για να δουλέψουν.

Το κακάο από το Κόναν Γιάοκρο, για παράδειγμα, πηγαίνει από έναν συνεταιρισμό που βρίσκεται στο διπλανό χωριό, στην αμερικανή εταιρεία πρώτων υλών Cargill. Αυτή πουλάει μετέπειτα το κακάο στη Nestlé. Η συγκεκριμένη εταιρεία τροφίμων αγοράζει μέσω του συστήματος που έχει αναπτύξει η ICI περίπου 47.000 τόνους κακάο κάθε χρόνο. Η Nestlé αγοράζει συνολικά περίπου το 11% της παγκόσμιας αγοράς του κακάο ανά έτος. «Δεν πρέπει να υπάρχει παιδική εργασία στην αλυσίδα μας», λέει χαρακτηριστικά ο διευθυντής της Nestlé, Γιαν Βις. Σύμφωνα με τον Γιαν Βις «τώρα θα πρέπει το σύστημα της ICI, που ξεκίνησε να λειτουργεί το 2012 να εξαπλωθεί, έτσι ώστε όλο το κακάο που αγοράζεται να παράγεται χωρίς παιδική εργασία.

Γιούργκεν Περτζ (dpa) / Νατάσα Κουκουγιάννη