Η Κύπρος μετά το μνημόνιο

Γεγονός είναι ότι καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει περάσει από τόσα «σκαμπανεβάσματα» τα τελευταία χρόνια: από την επιτυχημένη ευρωπαϊκή προεδρία του 2012 στο πρωτοφανές κούρεμα καταθέσεων έως 47% και σε ένα ευρωπαϊκό ρεκόρ κόκκινων δανείων έναν χρόνο αργότερα- και από εκεί σε ένα αυστηρό μνημόνιο με διόμιση χρόνια λιτότητας και οκτώ «αξιολογήσεις» από τους δανειστές. Η επίσημη έξοδος της Κύπρου από το μνημόνιο επισφραγίστηκε τον Μάρτιο του 2013, αλλά με αρκετούς «αστερίσκους» για το μέλλον.

Σήμερα ωστόσο, η Κύπρος παρουσιάζει εντελώς διαφορετική εικόνα σε σχέση με το απόγειο της κρίσης το 2013, υποστηρίζει ο Λευτέρης Χριστοφόρου, ευρωβουλευτής με τον κεντροδεξιό «Δημοκρατικό Συναγερμό» (ΔΗΣΥ), το κόμμα του προέδρου Νίκου Αναστασιάδη. «Το ότι σήμερα έχουμε έναν τραπεζικό τομέα, ο οποίος ανακεφαλαιοποιήθηκε πλήρως, (το ότι) η Κύπρος για πρώτη φορά έχει ισορροπημένους προϋπολογισμούς μηδενικών ελλειμμάτων και ουσιαστικά δεν δημιουργούνται νέες ανάγκες για χρέη, το ότι το κράτος ανέκτησε την αξιοπιστία του και κατόρθωσε να απλώσει και δίχτυ κοινωνικής προστασίας στις ευάλωτες ομάδες, το ότι η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι την 1.1.2017 θα επαναφέρει τις μειώσεις που επήλθαν λόγω του μνημονίου- πιστεύω ότι όλα αυτά είναι καλά δείγματα του ότι είμαστε στην σωστή πορεία» δηλώνει ο κύπριος ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle.

Επιτήρηση- έστω και χωρίς μνημόνιο

Διαφορετική άποψη εκφράζει ο ευρωβουλευτής της σοσιαλιστικής ΕΔΕΚ Δημήτρης Παπαδάκης. «Τυπικά έχουμε εξέλθει του μνημονίου, oυσιαστικά δεν εξέρχεσαι του μνημονίου», υποστηρίζει. «Η οικονομική κατάσταση στην πραγματική οικονομία είναι η ίδια, όπως ήταν και πριν από τρεις μήνες».

Σε κάθε περίπτωση η Κύπρος δεν απαλάσσεται πλήρως από την επιτήρηση των δανειστών, καθώς δύο φορές τον χρόνο και μέχρι να επιστραφεί το 75% των δανείων θα γίνονται οι αποκαλούμενοι «μεταμνημονιακοί έλεγχοι», οι οποίοι δεν απόκλείεται να συνεχιστούν για πολύ, αν αναλογιστούμε ότι η η αποπληρωμή ολοκληρώνεται το 2031. Μιλώντας στην Deutsche Welle ο ευρωβουλευτής της ΕΔΕΚ υποστηρίζει ότι «αντί ο έλεγχος να γίνεται κάθε λίγο και λιγάκι από τους εκπροσώπους της τρόικας, θα γίνεται σε πιο μεγάλα χρονικά διαστήματα. Θα υπάρχει ο έλεγχος. Δεν μπορείς να ξεφύγεις από αυτό το πρόγραμμα, το οποίο έχεις υπογράψει. Δεν μπορείς ξαφνικά να πεις φέτος ο προϋπολογισμός μου δεν θα είναι ισοσκελισμένος και θα δώσω περισσότερα χρήματα για την ανάπτυξη, ούτως ώστε να δημιουργήσω τον καταλύτη για να αντιστρέψω μία υφεσιογενή κατάσταση».

Από την πλευρά του ο ευρωβουλευτής Λευτέρης Χριστοφόρου κάνει λόγο για «τυπικούς ελέγχους». Πρόκειται, υποστηρίζει, για ελέγχους παρόμοιους με εκείνους που διενεργεί κάθε τράπεζα όταν δανείζει- και μάλιστα με ιδιαίτερα ευνοϊκό επιτόκιο- έναν ιδιώτη. «Απ΄ότι αντιλήφθηκα απλώς θα είναι ένας τυπικός έλεγχος για το πού βαδίζουν τα δημοσιονομικά» τονίζει ο ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ. «Είναι οι χρεώστες μας και σε κάποιον βαθμό θέλουν να πάρουν πίσω τα λεφτά, τα οποία μας δάνεισαν, πρέπει να πούμε, με ένα πολύ χαμηλό επιτόκιο. Δεν πρέπει να μας φοβίζει κανένας έλεγχος όταν εμείς κάνουμε το σωστό. Η τρόικα δεν είναι πλέον αυτή που θα μας επιβάλει το άλφα ή βήτα νομοθέτημα».

«Αγκάθι» τα κόκκινα δάνεια

Οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι Ελλάδα και Κύπρος αποτελούν διαφορετικές περιπτώσεις, καθώς στην Κύπρο ο εκτροχιασμός δεν ήταν πρωτίστως δημοσιονομικός, αλλά προήλθε από τον υπερτροφικό τραπεζικό τομέα, ο οποίος με τη σειρά του συμπαρέσυρε τα δημόσια οικονομικά. Αλλά υπάρχουν και ομοιότητες ανάμεσα στις δύο χώρες, όπως το «αγκάθι» των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Στην Κύπρο μάλιστα, τα κόκκινα δάνεια είχαν φτάσει στα 28 δις ευρώ, δηλαδή στο 70% των πιστώσεων. Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης είχε προβλέψει «αξιοσημείωτη μείωση» στα κόκκινα δάνεια από το τέλος του 2016. Καθησυχαστικός εμφανίζεται και ο ευρωβουλευτής Λευτέρης Χριστοφόρου. «Εδώ είναι πρόβλημα, είναι υψηλό το ποσοστό των κόκκινων δανείων, μειώθηκε όμως το τελευταίο χρονικό διάστημα» επισημαίνει. «Και πιστεύω ότι θα μειωθούν ακόμη περισσότερο. Έχουμε εύρωστες, απ΄ότι φαίνεται, ανακεφαλαιοποιημένες τράπεζες, που πιστεύω ότι μπορούν να αντέξουν στους κραδασμούς των κόκκινων δανείων».

Γενικότερα, ο ευρωβουλευτής του κυβερνώντος κόμματος εμφανίζεται αισιόδοξος, καθώς, όπως επισημαίνει, η Κύπρος καταγράφει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ανάπτυξης στην ευρωζώνη, η ανεργία μειώνεται, ενώ η τουριστική περίοδος άρχισε με τους καλύτερους οιωνούς. Από την πλευρά του, ο ευρωβουλευτής της ΕΔΕΚ Δημήτρης Παπαδάκης θέτει το ίδιο ερώτημα που, τηρουμένων των αναλογιών, πολλοί θέτουν και για την Ελλάδα: Πέρα από τις περικοπές, με ποιόν τρόπο μπορεί η χώρα να αναπτυχθεί και να παράξει νέο πλούτο; «Χωρίς προσανατολισμό για το ποιά είναι η κατεύθυνση της κυπριακής οικονομίας νομίζω πολύ σύντομα θα βρεθούμε στο ίδιο σημείο. Πρέπει να αποφασίσουμε οι Κύπριοι: Ποιά οικονομία θέλουμε να έχουμε; Είναι ο πρωτογενής τομέας; Είναι μόνο το 3% του ΑΕΠ. Ο τουρισμός; Αν είναι ο τουρισμός, μπορούμε να στηριχθούμε μόνο στον τουρισμό; Εγώ λέω όχι...» δηλώνει ο Δημήτρης Παπαδάκης.

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο