Ευρω-υποσχέσεις για την πολιτική μετανάστευσης

Κεντρικό ρόλο στη νέα πολιτική θα έχει ο νέος Επίτροπος για τη Μετανάστευση Δημήτρης Αβραμόπουλος. Μιλώντας την Τρίτη στο Στρασβούργο σε εκτενή συζήτηση για την πολιτική μετανάστευσης στην ΕΕ, ο έλληνας Επίτροπος επεσήμανε ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει στα σύνορά της την πιο έντονη πίεση από την εποχή της «βαλκανικής κρίσης» και υποσχέθηκε μία «ολιστική αντιμετώπιση» με την ψήφιση μίας Ευρωπαϊκής Χάρτας για τη Μετανάστευση. Δεν έμεινε όμως σε γενικόλογες διακηρύξεις: επεσήμανε ότι η Κομισιόν προτείνει αποθεματικό 20 εκ. ευρώ που προστίθεται στον προϋπολογισμό της Frontex για το 2015 και υπενθύμισε ότι μέχρι το 2020 θα δοθούν συνολικά πάνω από 4,4 δις ευρώ με κύριους αποδέκτες τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.

Και το πιο σημαντικό: «Υπάρχει εδώ μία ανισορροπία. Τα κράτη-μέλη που δέχονται τις περισσότερες αυθόρμητες αιτήσεις από τους αιτούντες άσυλο είναι και εκείνα που δέχονται τους περισσότερους πρόσφυγες. Η Κομισιόν σκοπεύει να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα. Χθες οι υπηρεσίες μου είχαν μία πρώτη διερευνητική συζήτηση με τα κράτη-μέλη για το ενδεχόμενο ενός μηχανισμού κατανομής ή επιμερισμού» » τόνισε ο Δ. Αβραμόπουλος.

Αναζητώντας εναλλακτική λύση στο «Δουβλίνο ΙΙ»

Ένας τέτοιος μηχανισμός θα άλλαζε τη σημερινή λογική της νομοθεσίας στο αποκαλούμενο «Δουβλίνο ΙΙ» (ή «Δουβλίνο ΙΙΙ» μετά την μάλλον επουσιώδη τροποποίησή του πέρσι) με βάση την οποία ένας πρόσφυγας επιτρέπεται να ζητήσει άσυλο μόνο στην πρώτη «χώρα εισόδου» στην ΕΕ. Την αλλαγή ζητούν κυρίως οι μεσογειακές χώρες, με το επιχείρημα ότι κυρίως εκείνες υφίστανται πίεση από τις μεταναστευτικές ροές. Όπως επισημαίνει η ευρωβουλευτής της ΝΔ Ελίζα Βόζενμπεργκ: «Μην ξεχνάτε ότι σήμερα η μετανάστευση ως πρόβλημα έχει και η ίδια ̔μεταναστεύσεἰ προς τον Βορρά. Οι χώρες της Μεσογείου είναι χώρες διέλευσης, αλλά ο τελικός προορισμός είναι οι χώρες του Βορρά, που ευημερούν. Πρέπει να έχουμε στα πλαίσια της αλληλεγγύης μία κοινή αντιμετώπιση. Όμως η αλληλεγγύη δεν έχει πιεστικό χαρακτήρα. Θα πρέπει να θεσπιστεί ένας τρόπος από την ΕΕ για να υπάρξει ένας πιεστικός μοχλός, για να καταλάβουν τα κράτη-μέλη της Ευρώπης ότι δεν υπάρχει Ευρώπη δύο ταχυτήτων».

Είναι όμως έτοιμες οι χώρες της βόρειας Ευρώπης να συζητήσουν για μία αλλαγή στη σημερινή πολιτική ασύλου; «Θα σας πω ότι είναι αναγκασμένες να μιλήσουν» απαντά η ελληνίδα ευρωβουλευτής. «Κι αν δεν είναι έτοιμες, να ετοιμαστούν. Δυστυχώς στην πράξη έχουμε δει ότι οι χώρες της Ευρώπης- και η δική μας, δεν την εξαιρώ- αντιμετωπίζουν το πρόβλημα όταν συμβεί, ενώ θα έπρεπε να το αντιμετωπίζουν στο επίπεδο της πρόληψης».

Το Συμβούλιο παραμένει αντίθετο στην αλλαγή της νομοθεσίας περί ασύλου. Ωστόσο πολλοί φαίνεται να δείχνουν πλέον κατανόηση για το αίτημα του ευρωπαϊκού Νότου- όπως η γερμανίδα ευρωβουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών Μπίργκιτ Ζίπελ. «Απαιτείται μεγαλύτερη αλληλεγγύη και πιο δίκαιη κατανομή των προσφύγων στα κράτη-μέλη. Χρειαζόμαστε λοιπόν έναν δεσμευτικό μηχανισμό επιμερισμού, ώστε να συμμετάσχουν στη λύση του προβλήματος και οι χώρες που μέχρι στιγμής το αποφεύγουν. Νομίζω ότι ένας μηχανισμός επιμερισμού δεν θα ωφελούσε μόνο χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, αλλά και χώρες όπως η Γερμανία και η Σουηδία».

«Επιχείρηση Τρίτων» αντί για «Μάρε Νόστρουμ»

Μετά το ναυάγιο της Λαμπεντούζα, όπου έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 360 πρόσφυγες στην προσπάθειά τους να φτάσουν στις ευρωπαϊκές ακτές, η ιταλική κυβέρνηση είχε εξαγγείλει την επιχείρηση διάσωσης «Μάρε Νόστρουμ», στα πλαίσια της οποία διασώθηκαν περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι. Η Ρώμη ζητούσε από την ΕΕ να συμμετάσχει στα έξοδα, αλλά δεν βρήκε άμεση ανταπόκριση και η «Μάρε Νόστρουμ» τερματίστηκε. Στη θέση της αρχίζει η ευρωπαϊκή επιχείρηση «Τρίτων», η οποία όμως έχει μικρότερο πεδίο δράσης. Κριτική από την Ιταλίδα ευρωβουλευτή της Αριστεράς Μπαρμπαρα Σπινέλι: «Την 1η Νοεμβρίου τερματίστηκε η «Μάρε Νόστρουμ» και την υποκατέστησε η «Τρίτων», η οποία όμως στην πραγματικότητα δεν είναι επιχείρηση έρευνας και διάσωσης, είναι μία επιχείρηση περιφρούρησης από τη Frontex. Μία άλλη αρνητική εξέλιξη ήταν ότι ο βρετανός υπουργός Μετανάστευσης δήλωσε πως οι επιχειρήσεις διάσωσης πρέπει να σταματήσουν το συντομότερο δυνατόν, γιατί μία επιχείρηση όπως η 'Μάρε Νόστρουμ' ουσιαστικά ενθαρρύνει τους ανθρώπους να διαφύγουν προς την Ευρώπη».

Παρόμοια άποψη με τους Βρετανούς εκφράζει στην Ολομέλεια του Στρασβούργου, και η ιταλίδα ευρωβουλευτής της «μπερλουσκονικής» Forza Italia Ελιζαμπέτα Γκαρντίνι: «Η επιχείρηση ‘Μάρε Νόστρουμ̓ κόστισε πάρα πολύ και όχι μόνο δεν πέτυχε, αλλά είχε τα αντίθετα αποτελέσματα: αυξήθηκε ο αριθμός των μεταναστών και αυξήθηκαν τα έσοδα των διακινητών, οι οποίοι έχουν πλέον εκτραχυνθεί».

Απομένει η υπόσχεση από τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, ο οποίος, μιλώντας στα ελληνικά στη δευτερολογία του, δεσμεύτηκε ότι η Ευρώπη θα αναζητήσει μία νέα πολιτική και θα προσπαθήσει να εξουδετερώσει κυρίως τους διακινητές των προσφύγων, οι οποίοι, όπως ανέφερε, έχουν γίνει ολόκληρη βιομηχανία. «Πίσω από όλα αυτά που συζητούμε σήμερα εδώ κρύβεται πλέον και λειτουργεί μία τέλεια βιομηχανία, εξοπλισμένη με τα καλύτερα συστήματα, με νέες τεχνολογίες. Σε πολλές περιπτώσεις καλύτερα εξοπλισμένη και οργανωμένη από τα ίδια τα κράτη. Αντέδρασε η Ευρώπη. Η πολιτική, την οποία σήμερα επικρίνουμε, τον χρόνο που πέρασε είχε αρχίσει να δίνει αποτελέσματα. Δοκιμάστηκαν κάποια προγράμματα. Όπου αυτά απέτυχαν, σταματούν. Καινούργια όμως προτείνονται» τόνισε ο έλληνας Επίτροπος.

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο