Εργαλείο ρωσικής προπαγάνδας το προσφυγικό

Τα όσα ισχυρίζεται το ρεπορτάζ του πρώτου καναλιού της ρωσικής κρατικής τηλεόρασης στο κεντρικό σαββατιάτικο δελτίο ειδήσεων κόβουν την ανάσα των θεατών. Όπως λέγεται, ένα 13χρονο κορίτσι ρωσικής καταγωγής έπεσε θύμα απαγωγής από μετανάστες στο Βερολίνο, οι οποίοι φέρονται να το μετέφεραν σε ένα διαμέρισμα, όπου το βίαζαν μια ολόκληρη ημέρα. Στο σχετικό βίντεο εμφανίζεται μία γυναίκα ως «θεία του θύματος», διηγούμενη αποτρόπαιες λεπτομέρειες. Ούτε οι γονείς ούτε το ίδιο το κορίτσι εμφανίζονται στο ρεπορτάζ. Αντιθέτως, πολλοί Ρώσοι που ζουν στη γερμανική πρωτεύουσα απειλούν ότι θα «απαντήσουμε με βία» ενώ ένας άνδρας, που δήλωσε θείος του ανήλικου κοριτσιού, εκτίμησε ότι η αστυνομία θα καλύψει τους «εγκληματίες».

Η αστυνομία του Βερολίνου διέψευσε ήδη από το Σαββατοκύριακο στην DW την εκδοχή των ρωσικών μέσων ενημέρωσης. Όπως τόνισε εκπρόσωπος της αστυνομίας, δεν υπήρξε ούτε απαγωγή ούτε βιασμός. Στην αρχή της περασμένης εβδομάδας είχε δηλωθεί η εξαφάνιση του ανήλικου κοριτσιού, ωστόσο μετά από λίγη ώρα βρέθηκε και πάλι, αναφέρεται σε σχετικό δελτίο τύπου.

Πληροφορίες από άκρως αμφιλεγόμενες πηγές

Η ρωσική τηλεόραση επικαλέστηκε ως πηγή του ρεπορτάζ της έναν σχεδόν άγνωστο διαδικτυακό τόπο με το όνομα Genosse.su, που αυτοχαρακτηρίζεται ως «ιστοσελίδα σοβιετικών Γερμανών», εκπροσωπώντας τον σύλλογο «Διεθνής Συνέλευση των Ρωσογερμανών». Ο συγκεκριμένος σύλλογος διατύπωσε τη στήριξή του για τη διαδήλωση που σχεδιάζουν να πραγματοποιήσουν «ορισμένοι Ρωσογερμανοί» στις 23 Ιανουαρίου «κατά της βίας» μπροστά από την έδρα της καγκελαρίας.

Το θέμα αυτό συζητείται ευρέως από Ρώσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Εξάλλου τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης μιλούν εδώ και μήνες για την προσφυγική κρίση στη Γερμανία, παρουσιάζοντας με τα πιο μελανά χρώματα την κατάσταση που διαμορφώνεται. Ειδικά οι σεξουαλικές επιθέσεις εναντίον γυναικών την παραμονή Πρωτοχρονιάς στην Κολωνία παρουσιάστηκαν από πολλά μέσα ως επιβεβαίωση των φόβων τους. Πολλοί ρώσοι αναλυτές θεωρούν ότι η Ευρώπη και η Γερμανία είναι καταδικασμένες.

Το πρόγραμμα της ρωσικής κρατικής τηλεόρασης παρακολουθούν και πολλοί από τα περίπου έξι εκατομμύρια πολιτών ρωσικής ή σοβιετικής καταγωγής που ζουν στη Γερμανία. Επιστημονικές έρευνες που να καταγράφουν τις διαθέσεις και τη στάση τους απέναντι στους πρόσφυγες δεν υπάρχουν. Γεγονός είναι ότι ειδικά μετά τα γεγονότα της Κολωνίας ορισμένοι Γερμανοί ρωσικής καταγωγής κάνουν μέσω μπλογκ στο ίντερνετ προπαγάνδα κατά των προσφύγων. Παρόλα αυτά, ο ρωσικής καταγωγής συγγραφές Βλαντιμίρ Καμίνερ, ο οποίος ζει στο Βερολίνο, δεν πιστεύει ότι οι Ρώσοι της Γερμανίας τηρούν ιδιαίτερα επικριτική στάση απέναντι στους πρόσφυγες. Όπως επισήμανε στην DW, «ναι, οι Ρώσοι της Γερμανίας βλέπουν ρωσική τηλεόραση, αλλά διαθέτουν πάντα εναλλακτική κοιτάζοντας ή ακούγοντας τι συμβαίνει στους δρόμους ή τι λένε τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης».

Προπαγάνδα κυρίως εσωτερικής κατανάλωσης

Το ρεπορτάζ της ρωσικής κρατικής τηλεόρασης θύμισε παλιότερες αναφορές ρωσικών μέσων σχετικά με την ένοπλη διένεξη στην ανατολική Ουκρανία, οι οποίες ήταν είτε εντελώς είτε μερικώς ψευδείς. Αντιπροσωπευτικότερο παράδειγμα είναι ίσως ένα ρεπορτάζ που έκανε λόγο για σταύρωση ενός τρίχρονου αγοριού από ουκρανούς στρατιώτες στο Σλαβιάνσκ της ανατολικής Ουκρανίας. Αργότερα ο ρωσικός σταθμός παραδέχθηκε ότι δεν είχε ελέγξει την εγκυρότητα μιας μαρτυρίας στην οποία βασίστηκε όλο το ρεπορτάζ.

Ο Πέτερ Πομεράντσεφ, ρωσικής καταγωγής εκδότης και ειδικός σε θέματα ΜΜΕ, δήλωσε στην DW από το Λονδίνο, όπου ζει και εργάζεται, ότι ειδήσεις όπως αυτή του υποτιθέμενου βιασμού ενός ανήλικου κοριτσιού στο Βερολίνο απευθύνονται κατά πρώτο λόγο στο τηλεοπτικό κοινό της Ρωσίας. Όπως επισήμανε, «θεωρώ ότι αυτή η είδηση της ρωσικής τηλεόρασης ήταν κατά πρώτο λόγο εσωτερικής κατανάλωσης προκειμένου να παρουσιάσει στους πολίτες πόσο ‘τρομοκρατική' είναι ζωή στην Ευρώπη». Ο ίδιος σχολίασε ειρωνικά ότι «τις χειρότερες γερμανικές ειδήσεις τις μαθαίνουμε πάντα από τη Ρωσία».

Ρόμαν Γκοντσαρένκο / Άρης Καλτιριμτζής