Επαληθεύτηκε η δεξιά στροφή στην Πολωνία

Μετά από οκτώ χρόνια φιλελεύθερης διακυβέρνησης οι Πολωνοί επέλεξαν να στραφούν δεξιότερα. Πρώτη δύναμη -και μάλιστα με σημαντική διαφορά- στις χθεσινές βουλευτικές εκλογές αναδείχθηκε σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις το εθνικιστικό συντηρητικό κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS) με επικεφαλής υποψήφια την Μπεάτα Σίντβο. Το κόμμα της φαίνεται ότι καταλαμβάνει 232 από τις 460 έδρες στο κοινοβούλιο, μια «ανάσα» μακριά από την απόλυτη πλειοψηφία. «Αυτή η νίκη είναι επίτευγμα όλων σας», δήλωσε η νικήτρια των εκλογών εν μέσω πανηγυρισμών των υποστηρικτών της.

Το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα ενδέχεται να κυβερνήσει μόνο του χωρίς τη συνδρομή κάποιους κυβερνητικού εταίρου. Το PiS, με πρόεδρο τον πρώην πρωθυπουργό Γιάροσλαβ Καζίνσκι, επανέρχεται στην εξουσία για πρώτη φορά μετά το 2007.

Εκτός βουλής τα αριστερά κόμματα

Το συντηρητικό φιλελεύθερο κόμμα Πολιτική Πλατφόρμα (PO) της πρωθυπουργού Εύα Κόπατς περιορίζεται στη δεύτερη θέση, κερδίζοντας με 23,6% 137 έδρες και θα πρέπει μετά από οκτώ συναπτά έτη διακυβέρνησης να συμφιλιωθεί με τα έδρανα της αντιπολίτευσης. Η Εύα Κόπατς παραδέχθηκε αμέσως μετά τα έξιτ πολ την ήττα της.

Στα αξιοσημείωτα των εκλογών είναι -σύμφωνα πάντα με τις εκτιμήσεις του εκλογικού αποτελέσματος- ότι τα κόμματα της αριστεράς δεν θα εκπροσωπηθούν στο κοινοβούλιο για πρώτη φορά από την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος στη χώρα το 1989.

42 έδρες με ποσοστό 8,7% κατέκτησε το αντισυστημικό κόμμα του πρώην μουσικού της ροκ Πάβελ Κούκιζ, καταγράφοντας μικρές απώλειες. Αντίθετα, μικρή αύξηση των ποσοστών του σημείωσε το φιλελεύθερο κόμμα Nowoczesna με 7,7%, με το αγροτικό κόμμα PSL να διατηρεί την εκλογική του δύναμη με 18 έδρες και ποσοστό 5,2%.

Το ποσοστό συμμετοχής ανήλθε σε επίπεδο ρεκόρ (52%), δεδομένου ότι από το 1989 δεν ξεπερνά κατά κανόνα το 50%.

Παρά την ευνοϊκή οικονομική εξέλιξη στην Πολωνία, είχε διαφανεί μια τάση εκλογικής αλλαγής. Το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε κατά σχεδόν 50% τα προηγούμενα 10 χρόνια. Ωστόσο, ήταν διάχυτη η εντύπωση σε ευρύ τμήμα των ψηφοφόρων ότι οι «καρποί» της ανάπτυξης δεν κατανεμήθηκαν με ισότιμο τρόπο. Ως εκ τούτου η υπόσχεση της επικεφαλής της PiS για μείωση των φόρων και του ορίου συνταξιοδότησης αλλά και η αύξηση των κοινωνικών παροχών έπεισε την πλειοψηφία των ψηφοφόρων.

Επιφυλακτική στάση απέναντι στην ΕΕ

Το PiS τηρεί αισθητά πιο κριτική στάση απέναντι στην ΕΕ σε σύγκριση με το μέχρι σήμερα κυβερνών κόμμα PO. Οι νικητές των εκλογών απέκλεισαν το ενδεχόμενο ταχείας ένταξης της Πολωνίας στην ευρωζώνη. Παράλληλα απορρίπτει την υποδοχή προσφύγων από την Εγγύς και Μέση Ανατολή με το επιχείρημα ότι θα απειλούσαν τον καθολικό τρόπο ζωής των πολιτών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πολλών αναλυτών, ο σχηματισμός κυβέρνησης από το PiS είναι πιθανό να περιπλέξει τις σχέσεις της Βαρσοβίας με το Βερολίνο και τη Μόσχα.

Κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα ο πρόεδρος του PiS Γιάροσλαβ Καζίνσκι τάχθηκε κατά της υποδοχής προσφύγων και αναφανδόν κατά μιας πολιτικής που, όπως είπε, οδηγεί στην υποταγή της Πολωνίας στα κελεύσματα των Βρυξελλών. Ως εκ τούτου, η συνεργασία εντός της ΕΕ -ειδικά στο φλέγον ζήτημα των προσφύγων- εκτιμάται ότι θα καταστεί πιο δυσχερής. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν την επικεφαλής υποψήφια του PiS Μπεάτα Σίντβο «αχυράνθρωπο» του υπερσυντηρητικού πρόεδρου του κόμματος.

Άρης Καλτιριμτζής (DW, dpa, afpd, reuters)