Εξαίρεση αλλά νόμιμοι οι εσωτερικοί έλεγχοι στη ζώνη Σένγκεν

Επίκαιρη αφορμή για τη συζήτηση ήταν η επιδίωξη της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Κροατίας, να ενταχθούν το συντομότερο δυνατόν στη ζώνη Σένγκεν. Μία υπόθεση που ενδιαφέρει ιδιαίτερα τη Βουλγαρία, καθώς η γειτονική χώρα αναλαμβάνει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου στο πρώτο εξάμηνο του 2018. Ωστόσο μεγάλο μέρος της συζήτησης αναλώθηκε στους προσωρινούς ελέγχους που πραγματοποιούν στο εσωτερικό της ζώνης Σένγκεν, κατά κύριο λόγο η Γερμανία στις πτήσεις από την Ελλάδα και κατά δεύτερο λόγο- δειγματοληπτικά δηλαδή- το Βέλγιο και άλλες χώρες. Φειδωλός ο εκπρόσωπος της εσθονικής προεδρίας, ανέφερε ότι πρέπει να βρεθούν «βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις» στους προσωρινούς ελέγχους.

Πιο αναλυτικός ο αρμόδιος Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος, απαντώντας σε σχετικές επισημάνσεις Ελλήνων ευρωβουλευτών, ανέφερε ότι στις περισσότερες χώρες οι έλεγχοι, όταν γίνονται, είναι δειγματοληπτικοί και αποφασίζονται στη βάση εκτιμήσεων κινδύνου,όπως άλλωστε συμβαίνει και στην Ελλάδα κατά καιρούς. Στο διά ταύτα: «Επιτρέψτε μου να σας θυμίσω ότι αυτοί οι αστυνομικοί έλεγχοι δεν γίνονται αυθαίρετα. Προβλέπονται από τον κώδικα συνόρων Σένγκεν και περί αυτού και μόνο πρόκειται», επισημαίνει. Ειδικά για τη Γερμανία ο Επίτροπος τονίζει ότι σε πρόσφατη συνάντηση εμπειρογνωμώνων από την Ελλάδα, τη Γερμανία και την Κομισιόν συζητήθηκε αναλυτικά το θέμα των ελέγχων σε πτήσεις από την Ελλάδα. Συμπέρασμα: «Δεν σας κρύβω ότι δέχθηκα με ικανοποίηση τις διαβεβαιώσεις που έδωσε η Γερμανία, σύμφωνα με τις οποίες οι έλεγχοι θα γίνονται πλέον μόνο στην πύλη εντός του χώρου αφίξεων Σένγκεν των γερμανικών αεροδρομίων. Οι έλεγχοι πρακτικά περιορίζονται στον έλεγχο της ταυτότητας και της εγκυρότητας των ταξιδιωτικών εγγράφων. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε λάβει καμία πληροφορία για το αντίθετο, ούτε από τη γερμανική, ούτε από την ελληνική πλευρά».

Πόσο επαρκή ήταν τα στοιχεία από το Βερολίνο;

Αυτό σημαίνει ότι προφανώς οι έλεγχοι θα συνεχιστούν. Σχετικές ερωτήσεις προς την Κομισιόν έχουν καταθέσει πολλοί Έλληνες ευρωβουλευτές. Ζητούν να μάθουν αν υπάρχει νομικό έρεισμα για τους ελέγχους στα γερμανικά αεροδρόμια. Ο Μίλτος Κύρκος, ευρωβουλευτής με «Το Ποτάμι» λέει ότι προφανώς υπάρχει. Όχι για ελέγχους γενικώς, αλλά μόνο για προσωρινούς ελέγχους και υπό την προϋπόθεση ότι έχουν κατατεθεί τεκμηριωμένα στοιχεία για την αναγκαιότητά τους. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση τα στοιχεία ήταν ο ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός πλαστών ταξιδιωτικών εγγράφων που έχουν εντοπιστεί σε πτήσεις από την Ελλάδα μέσα στο 2017. «Η αλήθεια είναι ότι έκανα κι εγώ μία ερώτηση στην Κομισιόν μόλις άκουσα ότι υπάρχει αυτό το πρόβλημα. Ακόμα περιμένω» λέει ο Μίλτος Κύρκος στην Deutsche Welle. «Αλλά δεν χρειάζεται πια να απαντήσει η Κομισιόν, έχουν δοθεί οι απαντήσεις. Η δική μας ερώτηση ήταν: Νόμιμα έχει ενεργήσει η Γερμανία; Έκανε όλα τα προαπαιτούμενα; Έδωσε όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για να αναστείλει τη Σένγκεν ή μάλλον για να μπορεί να κάνει ελέγχους; Και η απάντηση ήταν πως ναι, τα έδωσε. Και πως 1.000 περιπτώσεις πλαστών εγγράφων είχαν βρεθεί από την αρχή του χρόνου».

Από την πλευρά του ο επικεφαλής των ευρωβουλευτών της ΝΔ, Μανώλης Κεφαλογιάννης, υπενθυμίζει τη μεγάλη εικόνα και θεωρεί ότι δεν υπάρχει επαρκής τεκμηρίωση για τους ελέγχους στα γερμανικά αεροδρόμια. «Όλα τα αεροδρόμια της ΕΕ τα έχουμε χωρίσει σε δύο τμήματα: για τις χώρες που είναι μέσα στο Σένγκεν και για τις χώρες που δεν είναι στο Σένγκεν» δηλώνει ο Έλληνας ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle. «Οι έλεγχοι ασφαλώς πρέπει να γίνονται στις χώρες εκτός Σένγκεν και δεν μπορεί α-λα-καρτ ο καθένας να επιλέγει πότε θα ανοιγοκλείνει αυτή τη στρόφιγγα και θα επιλέγει συγκεκριμένες χώρες μιας ενοποιημένης Ευρώπης. Νομίζω ότι είναι μία λάθος πολιτική και περνάει και το λάθος μήνυμα».

«Απαραίτητες οι βιομετρικές ταυτότητες»

Τί μπορεί να κάνει όμως η ίδια η Ελλάδα για να επιστρέψουμε σε ομαλό καθεστώς ελεύθερης κυκλοφορίας στα εσωτερικά σύνορα; Το πρώτο και κυριότερο είναι να καθιερώσει επιτέλους βιομετρικές ταυτότητες, οι οποίες δύσκολα πλαστογραφούνται, επισημαίνει ο ευρωβουλευτής Μίλτος Κύρκος. «Πρέπει κι εμείς να περάσουμε στις βιομετρικές ταυτότητες, που μοιάζουν σαν πιστωτική κάρτα και έχουν ένα τσιπ, όπου αναφέρονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία», επισημαίνει. «Η Ελλάδα έπρεπε να το έχει κάνει εδώ και πολλά χρόνια. Απλώς κάποια στιγμή μπήκαμε σε μνημόνιο και δεν είχαμε 25 εκατομμύρια, ή πόσα ήταν, να δώσουμε για να κάνουμε αυτές τις ταυτότητες. Άρα μένουμε σε εκείνο το πλαστικοποιημένο χαρτί που έχουμε και κανείς δεν ξέρει πόσο εύκολα παραποιείται. Αλλά όταν εμείς δεν κάνουμε τη δουλειά μας, κάποιους ενοχλεί...»

ΟΙ βιομετρικές ταυτότητες θεωρούνται πλέον απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη μίας χώρας στο Σένγκεν. Η καθυστέρηση στην έκδοσή τους ήταν άλλωστε ένας από τους κύριους λόγους για την παραμονή, μέχρι σήμερα, των χωρών της νοτιοανατολικής Ευρώπης εκτός Σένγκεν. Και αυτό, παρότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε γνωμοδοτήσει από το 2011 ότι Βουλγαρία και Ρουμανία εκπληρώνουν τα κριτήρια για την ένταξη.

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο