Ενώπιον νέου τύπου δράστη τρομοκρατικών επιθέσεων;

Η Γαλλία ζει σήμερα μια μέρα αλληλεγγύης χωρίς προηγούμενο, μια μέρα που απλοί πολίτες μαζί με ανώτατους αξιωματούχους από δεκάδες χώρες του κόσμου διαδηλώνουν υπέρ της ελευθερίας του τύπου, της αλληλεγγύης με τα θύματα των τρομοκρατικών επιθέσεων και εναντίον του εξτρεμισμού κάθε μορφής. Τρεις μέρες μετά το μακελειό στο Charlie Hebdo και τη διπλή ομηρεία με πολλούς νεκρούς οι γαλλικές αρχές αναζητούν συνεργάτες των τριών δραστών, που σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις επρόκειτο για ισλαμιστές. Το ερώτημα των διωκτικών αρχών είναι εάν επρόκειτο για πράξεις μεμονωμένων ισλαμιστών ή εάν η δράση τους καθοδηγήθηκε ή και οργανώθηκε ακόμη από την Αλ Κάιντα ή το Ισλαμικό Κράτος.

«Αποφασίζουν να ριζοσπαστικοποιθούν»

Ο Μάρκους Κάιμ, εμπειρογνώμων σε θέματα ασφάλειας του Ιδρύματος Επιστήμη και Πολιτική στο Βερολίνο, υποστηρίζει ότι δεν υπάρχουν ακόμη ενδείξεις που να επιβεβαιώνουν οργανωτική σύνδεση με αυτές τις τρομοκρατικές οργανώσεις. Ο Κάιμ παραπέμπει στο φαινόμενο νεαρών ανθρώπων που μέσω του διαδικτύου ή σε επαφές τους σε τζαμιά αποφασίζουν αυτόνομα να ριζοσπαστικοποιηθούν χωρίς να ανήκουν άμεσα σε διεθνείς τρομοκρατικές δομές μιας οργάνωσης ή να έχουν συστήσει ένα δικό τους νέο τρομοκρατικό δίκτυο δράσης. «Από ότι γνωρίζουμε οι δράστες χρησιμοποίησαν τις επαφές που ήδη είχαν από παραμονές τους σε στρατόπεδα της Αλ Κάιντα στην Υεμένη. Είμαι επιφυλακτικός όμως στο να βγάλω το συμπέρασμα ότι δόθηκε συγκεκριμένη εντολή για αυτές τις επιθέσεις. Αρκεί που οι τρεις δράστες αισθάνονταν ως μέλη της Αλ Κάιντα και στη συνέχεια επέλεξαν μόνοι τους στόχους και έκαναν τα δικά τους σχέδια και τις δικές τους προετοιμασίες».

«Μοναχικοί λύκοι»

Ο γερμανός εμπειρογνώμων υποστηρίζει ότι μετά το μακελειό στο Παρίσι κίνδυνος ανάλογων επιθέσεων είναι μεγάλος παντού. Ειδικά όμως στη Γερμανία βλέπει δύο διαφορές σε σχέση με τη Γαλλία. Από τη μια, ο βαθμός ενσωμάτωσης των ξένων τις τελευταίες δεκαετίες παρά τις δυσκολίες είναι πολύ καλύτερος από ότι στη Γαλλία, και δεύτερον, τους τελευταίους μήνες η γαλλική εξωτερική πολιτική εκτέθηκε σε κινδύνους λόγω μιας «αιχμηρής» πολιτικής της με βομβαρδισμούς από τη γαλλική πολεμική αεροπορία στόχων του IS στο Ιράκ ή της Αλ Κάιντα στο Μαγκρέμπ.

Πάντως ο Μάρκους Κάιμ διευκρινίζει ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μετατόπιση από επιθέσεις που σχεδιάζονται και κατευθύνονται από τρομοκρατικές οργανώσεις σε τρομοκρατική δράση μεμονωμένων ατόμων. «Τα τελευταία χρόνια διαπιστώνουμε ότι έχει κυριαρχήσει το φαινόμενο της αυτοριζοσπαστικοποίησης των λεγόμενων ‘μοναχικών λύκων, δηλαδή νέων ανδρών από δύσκολο οικογενειακό περιβάλλον με βεβαρυμμένο ποινικό μητρώο που ριζοσπαστικοποιούνται σχετικά γρήγορα και μέχρι το χρονικό σημείο της επίθεσης ζουν κάτω από το ραντάρ των αρχών ασφαλείας. Αυτό είναι ένα νέο απειλητικό φαινόμενο γιατί είναι δύσκολα αντιμετωπίσιμο».

Regine Methler/Ειρήνη Αναστασοπούλου