Εμπλέκεται το Ιράν στην επίθεση κατά του Ισραήλ;

Για τη γερμανική κυβέρνηση είναι προφανές πως το Ιράν φέρει μερίδιο ευθύνης για την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ. «Δεν έχουμε ακόμη απτές αποδείξεις ότι το Ιράν παρείχε συγκεκριμένη και επιχειρησιακή υποστήριξη σε αυτή την άνανδρη επίθεση της Χαμάς» δήλωσε ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς. «Όμως είναι σαφές σε όλους μας ότι χωρίς την υποστήριξη του Ιράν τα τελευταία χρόνια, η Χαμάς δεν θα ήταν σε θέση να πραγματοποιήσει αυτές τις πρωτοφανείς επιθέσεις».

Το Ιράν αρνείται ότι είχε οποιδήποτε άμεσο ρόλο στις επιθέσεις. «Δεν εμπλεκόμαστε στην αντίδραση της Παλαιστίνης, καθώς αυτή θα αποφασιστεί από την Παλαιστίνη και μόνο» ανέφερε η αντιπροσωπεία της Τεχεράνης στα Ηνωμένα Έθνη. Ταυτόχρονα όμως ο Ιρανός πρόεδρος Εμπραχίμ Ραΐσι φέρεται να δήλωσε πως η Χαμάς «έκανε πραγματικά ευτυχισμένη την ισλαμική κοινότητα με αυτή την καινοτόμο και νικηφόρα επιχείρηση».

Συστηματική στρατηγική κλιμάκωσης

Αξιωματούχοι των ΗΠΑ είναι πεπεισμένοι ότι η ιρανική κυβέρνηση προσπαθεί εδώ και χρόνια να τοποθετήσει παραστρατιωτικούς μαχητές στις χώρες που περιβάλλουν το Ισραήλ,οι οποίοι εξοπλίζονται με ολοένα πιο εξελιγμένα οπλικά συστήματα και μπορούν να χτυπήσουν βαθιά μέσα στην ισραηλινή επικράτεια.

Ο Ζιλ Μουρσιάνο, διευθυντής του Ισραηλινού Ινστιτούτου Περιφερειακής Εξωτερικής Πολιτικής, έχει παρόμοια άποψη. Η κυβέρνηση της Τεχεράνης είχε τουλάχιστον επίγνωση της στρατηγικής της Χαμάς και των προθέσεών της να προκαλέσει κλιμάκωση. «Αυτό ισχύει ανεξαρτήτως του εάν η κυβέρνηση της Τεχεράνης γνώριζε τις λεπτομέρειες της επίθεσης του Σαββάτου ή συμμετείχε ενεργά σε αυτήν. Αυτό είναι ακόμη ασαφές» δήλωσε ο Μουρσιάνο στην DW. Πριν από λίγες εβδομάδες, πάντως, συναντήθηκαν στη Βηρυττό εκπρόσωποι των ιρανικών Φρουρών της Επανάστασης, της Χεζμπολάχ και της Χαμάς.

Στα ανωτέρω συμφωνεί και ο Χαμιντρέζα Αζίζι, πολιτικός επιστήμονας του Ιδρύματος Επιστήμη και Πολιτική του Βερολίνου. Προς το παρόν δεν υπάρχουν αποδείξεις για άμεση εμπλοκή του Ιράν στον σχεδιασμό και την εκτέλεση της επίθεσης κατά του Ισραήλ. «Ωστόσο, δεν είναι μυστικό πως το Ιράν παρέχει στη Χαμάς εκτεταμένη στρατιωτική και υλικοτεχνική υποστήριξη εδώ και χρόνια. Με άλλα λόγια, χωρίς την πολυετή στήριξη του Ιράν, η Χαμάς δεν θα μπορούσε να διεξάγει μία τέτοια επίθεση εναντίον του Ισραήλ».

«Χιλιάδες πύραυλοι, ρουκέτες και φορητά όπλα»

Δύο ημέρες πριν από τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είχε σχολιάσει τον θεμελιώδη ρόλο του Ιράν στην υποστήριξη της τρομοκρατίας κατά του Ισραήλ, με αφορμή την ανταλλαγή πυρών κατά την οποία τραυματίστηκαν πέντε αστυνομικοί της συνοριακής αστυνομίας, ενώ προσπαθούσαν να συλλάβουν έναν ύποπτο τρομοκράτη. «Θεωρούμε το Ιράν άμεσα υπεύθυνο για το κύμα τρομοκρατίας στην Ιουδαία και τη Σαμάρεια, επειδή υποστηρίζει και χρηματοδοτεί δολοφονικές ενέργειες εναντίον των πολιτών του Ισραήλ», είπε. «Η ισραηλινή κυβέρνηση θα καταπολεμήσει την τρομοκρατία με αποφασιστικότητα και θα υπερασπιστεί τους πολίτες του Ισραήλ».

Τα στοιχεία για διασυνδέσεις του Ιράν με τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ υπάρχουν εδώ και αρκετό καιρό. Στο Country Reports on Terrorism 2020, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών γράφει ότι ήδη από το 2006 το Ιράν προμηθεύει τη Χεζμπολάχ με χιλιάδες όπλα, πυραύλους και ρουκέτες. Ορισμένοι φοβούνται πως το Ιράν ενδεχομένως να βοήθησε περαιτέρω τις οργανώσεις, προκειμένου να δημιουργήσουν μια υποδομή που θα τους επέτρεπε να κατασκευάζουν οι ίδιοι πυραύλους και ρουκέτες. «Το Ιράν έχει χρηματοδοτήσει τη Χεζμπολάχ με εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και έχει εκπαιδεύσει χιλιάδες μαχητές της σε ιρανικά στρατόπεδα» αναφέρει η έκθεση.

Πρόκειται για σοιχεία που έχει παραδεχθεί και ο ηγέτης της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, σε συνέντευξή του πέρυσι. Το Ιράν είχε καταβάλει συνολικά 70 εκατομμύρια δολάρια στην παλαιστινιακή οργάνωση για να τη βοηθήσει να αναπτύξει πυραύλους και αμυντικά συστήματα. Το Ιράν και η Χαμάς ήταν «εναντίον του κοινού ισραηλινού εχθρού» είχε δηλώσει ο Χανίγια.

Η Συρία ως γέφυρα προς τον Λίβανο

Ο Χαμιντρέζα Αζίζι προσθέτει ότι «εκτός από την άμεση στήριξη του Ιράν προς τη Χεζμπολάχ επωφελήθηκαν τόαο η Χαμάς όσο και το Ισλαμικό Κίνημα Τζιχάντ. Από τη σκοπιά της Τεχεράνης, η υποστήριξη της Χαμάς μέσω της Χεζμπολάχ έχει νόημα για το Ιράν, επειδή  το τελευταίο μπορεί να προσεγγίσει τον Λίβανο απευθείας μέσω της Συρίας.

Αυτήν την εβδομάδα το Ισραήλ επιτέθηκε στα αεροδρόμια της Δαμασκού και του Χαλεπίου για να διακόψει τις προμήθειες «συμπεριλαμβανομένων προμηθειών που χρησιμεύουν στη μετατροπή συμβατικών πυραύλων σε πυραύλους ακριβείας» εξηγεί ο Ζιλ Μουρσιάνο. Ωστόσο, είναι δύσκολο να παρεμποδιστεί ο εξοπλισμός της Χεζμπολάχ μέσω του Ιράν.

Ταυτόχρονα και οι δύο πλευρές διατηρούν στρατηγική ανεξαρτησία, λέει ο Χαμιντρέζα Αζίζι. «Η Χαμάς και η Χεζμπολάχ αποφασίζουν πολλές φορές ελεύθερα και ανεξάρτητα. Επομένως, το Ιράν μπορεί να υποστηρίξει αυτές τις οργανώσεις και την ίδια στιγμή να απαλλαγεί από τις ευθύνες για τις ενέργειές τους».

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς