Δημοσιογράφοι από το Αφγανιστάν σε κίνδυνο

Ήταν μια ασυνήθιστη συνέντευξη τύπου των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα στο Βερολίνο. Σχεδόν είκοσι δημοσιογράφοι μόνο είχαν διαπιστευθεί, ενώ η συνέντευξη Τύπου δεν μεταδόθηκε καν μέσω ίντερνετ όπως είθισται την περίοδο της πανδημίας. Αιτία ήταν ότι στην αίθουσα βρίσκονταν δημοσιογράφοι από το Αφγανιστάν, οι οποίοι φοβούνται για τη ζωή τους μετά την άνοδο των Ταλιμπάν.

Για τον Αφγανό δημοσιογράφο Αχμάντ Βαχίντ Παϊμάν τα πράγματα είναι διαφορετικά. Δεν φοβάται να πει το όνομά του και να φωτογραφηθεί, αν και έφτασε στη Γερμανία από το Αφγανιστάν μόλις πριν από δέκα μέρες. Ο ίδιος εργαζόταν σε μεγάλη εφημερίδα στην πόλη Χεράτ του δυτικού Αφγανιστάν. Όπως αναφέρει, πολλοί συνάδελφοί του δέχονται απειλές για τη ζωή τους και δεν μπορούν πια να εργαστούν. Πολλοί κρύβονται ακόμη στο Αφγανιστάν, άλλοι έχουν διαφύγει σε γειτονικές χώρες. «Οι Ταλιμπάν παίζουν το χαρτί της ανοχής για να λάβουν διεθνή αναγνώριση, ωστόσο υπάρχουν πολυάριθμες μαρτυρίες για επιθέσεις» αναφέρει ο ίδιος χαρακτηριστικά.

Απογυμνωμένο το μιντιακό τοπίο στο Αφγανιστάν

Από τα 55 ΜΜΕ που λειτουργούσαν στη Χεράτ μέχρι και πριν από μερικές εβδομάδες (εφημερίδες, τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί, ιστοσελίδες) πλέον λειτουργούν μόλις έξι. Στο μεταξύ δεν επιτρέπεται να εργάζονται σε αυτά γυναίκες. Η μουσική και τα ψυχαγωγικά προγράμματα έχουν διακοπεί. Όπως αναφέρει ο Παϊμάν, οι Ταλιμπάν έχουν απελευθερώσει από τις φυλακές περίπου 1.000 εγκληματίες, πολλοί εκ των οποίων βαρύνονται με εγκλήματα σε βάρος γυναικών.

Από την πλευρά του ο διευθύνων σύμβουλος των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα Κρίστιαν Μιρ δηλώνει συγκλονισμένος. Τα καλά νέα είναι το γερμανικό υπ. Εξωτερικών χορήγησε σε 2.600 άτομα που κινδυνεύουν άμεσα από τους Ταλιμπάν ειδική άδεια παραμονής. Μεταξύ αυτών ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοσιογράφοι. Ο Κρίστιαν Μιρ χαιρετίζει αυτή την κίνηση, ωστόσο επέκρινε την έλλειψη διαφάνειας από μέρους των γερμανικών αρχών. Εδώ και εβδομάδες οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα έχουν στείλει επανειλημμένως λίστες με δημοσιογράφους που κινδυνεύουν και έχουν δεχθεί απειλές για τη ζωή τους στο Αφγανιστάν, μεταξύ αυτών πολλές γυναίκες. Ο Μιρ καταγγέλλει την ελλιπή συνεργασία και αδιαφάνεια στις επαφές με τα δύο αρμόδια γερμανικά υπουργεία Εξωτερικών και Εσωτερικών. «Σπάνια έχω ζήσει κάτι αντίστοιχο στην επικοινωνία με τις γερμανικές αρχές» αναφέρει χαρακτηριστικά.

«Να μην φύγουν τα φώτα από το Αφγανιστάν»

Για τον Μιρ αυτό που προέχει στο μέλλον είναι η προστασία των δημοσιογράφων που έχουν παραμείνει στο Αφγανιστάν. Θεωρεί ότι το Αφγανιστάν δεν πρέπει να φύγει από τα φώτα της δημοσιότητας, μετά την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων από τη χώρα. Όπως επισημαίνει, οι αρχικές διαβεβαιώσεις των Ταλιμπάν ότι οι δημοσιογράφοι θα μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται στο Αφγανιστάν, δεν μπορούν να εκληφθούν σοβαρά, δεδομένων των αναφορών για συλλήψεις και βία.

Στα μέσα Αυγούστου συγγενής δημοσιογράφου της DW σκοτώθηκε στο δυτικό Αφγανιστάν και ένας άλλος τραυματίστηκε σοβαρά. Οι Ταλιμπάν έψαχναν επίσης συστηματικά δημοσιογράφο που βρισκόταν ήδη στη Γερμανία. Tην περασμένη εβδομάδα άλλη μια ομάδα 72 ατόμων που σχετίζονταν με δημοσιογράφους της DW έφτασαν με ασφάλεια στο Πακιστάν.

Ο Κρίστιαν Μιρ δεν έχει ψευδαισθήσεις για τους Ταλιμπάν. «Εξακολουθούν να είναι εχθροί της ελευθερίας του Τύπου» αναφέρει. Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη πριν από την άνοδο των Ταλιμπάν, το Αφγανιστάν βρισκόταν στη θέση 122 σε σύνολο 180 χωρών στη λίστα για την κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου ανά τον κόσμο. Τόσο οι Ταλιμπάν όσο και το αυτοαποκαλούμενο Ισλαμικό Κράτοςέχουν επανειλημμένα δολοφονήσει δημοσιογράφους.

Ματίας φον Χάιν, Γενς Τούραου

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη