Δεκαπέντε χρόνια Ορχήστρα της Ειρήνης

Στην αρχή ήταν μόνο ορχήστρα νέων με μουσικούς διαφόρων επιπέδων και ικανοτήτων. Με το πέρασμα των χρόνων όμως οι διαφορές εξισώθηκαν και σήμερα η ορχήστρα είναι διεθνώς αναγνωρισμένη με μεγάλο ρεπερτόριο και με κοντσέρτα στα πιο φημισμένα μουσικά φεστιβάλ του κόσμου, στο Σάλτσμπουργκ, στο Βερολίνο ή στο Λονδίνο.

«Ηθική υποχρέωση η συμπόνια»

Σε μη μουσικό επίπεδο τα αποτελέσματα είναι λιγότερο εντυπωσιακά. «Το πραγματικό της μέγεθος θα λάβει η Ορχήστρα West – Eastern Divan την ημέρα εκείνη που θα μπορεί να παίζει στη Λιβύη, στη Συρία, στην Ιορδανία, στην Αίγυπτο, στο Ισραήλ, στην Παλαιστίνη, στην Τουρκία και στο Ιράν, δηλαδή από τις χώρες εκείνες, από τις οποίες προέρχονται οι μουσικοί της» δηλώνει στη Deutsche Welle ο Ντάνιελ Μπαρενμπόιμ, εβραϊκής καταγωγής. «Το 2005 παίξαμε στην Παλαιστίνη, σήμερα κάτι τέτοιο είναι αδιανόητο». Ο πόλεμος στη Γάζα έριξε τη σκιά του και στην ορχήστρα. Οι πρώτες μέρες ήταν δύσκολες, επειδή οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι είχαν διαφορετικές απόψεις γι αυτήν τη διένεξη. Υπήρξαν πολύ δύσκολες στιγμές. Αλλά άλλο η συμπάθεια και η αντιπάθεια, κι άλλο η συμπόνια «Η συμπόνια είναι ηθική υποχρέωση», λέει ο Μπαρενμπόιμ. «Και τους είπα, εάν υπάρχει εδώ Ισραηλινός που δεν δείχνει συμπόνια στους Παλαιστίνιους ή ένας ΄Αραβας, που να αντιπαθεί του Ισραηλινούς, δεν έχει θέση σε αυτήν την Ορχήστρα».

«Μόνο θύματα και μίσος από την εισβολή στη Γάζα»

Ο διάσημος αρχιμουσικός υποστηρίζει ότι για να εκτιμήσει κανείς την τωρινή κατάσταση στην Εγγύς Ανατολή, θα πρέπει να ανατρέξει πολύ πίσω στην ιστορία, στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν ο εβραϊκός πληθυσμός αποτελούσε το 13% της Παλαιστίνης. «Τί συνέβη και σήμερα οι Εβραίοι έχουν δικό τους κράτος, ενώ οι Παλαιστίνιοι έχουν γίνει μειονότητα και πρόσφυγες στην ίδια τους τη χώρα; Το ερώτημα πρέπει να τεθεί και προς τις δύο πλευρές. Για το παρελθόν δεν υπάρχει σαφής και συνεκτική απάντηση. Τι απέμεινε από την εισβολή στη Γάζα, ανεξαρτήτως του εάν ήταν δικαιολογημένη ή όχι; Απεριόριστος αριθμός νεκρών και μίσος, που θα διαποτίσει όλες τις επόμενες γενεές. Η επιχείρηση στης Γάζα προκάλεσε πολύ πόνο στους Παλαιστίνιους και το αποτέλεσμα για το Ισραήλ ήταν να γυρίσει και πάλι στο σημείο εκκίνηση», τονίζει ο Μπαρενμπόιμ. Για τις ΗΠΑ πιστεύει ότι αν πραγματικά ήθελαν να λύσουν τη διένεξη θα το είχαν κάνει μέσα σε τρεις ημέρες, ενώ είχε εντυπωσιαστεί από την ομιλία του πρόεδρου Ομπάμα στο Κάιρο. «Εκείνη η ομιλία δεν άλλαξε την πραγματικότητα, αντίθετα ο σημερινός διάλογος προσαρμόστηκε στην πραγματικότητα».

Η παγίδα του αντισημιτισμού

Ο ιδρυτής της Ορχήστρας West – Eastern Divan μαζί με τον Έντβαρντ Σαϊντ, υποστηρίζει ότι μετά την πτώση του τείχους χάθηκε η ισορροπία και σήμερα παρατηρείται έλλειψη ηγετικών μορφών. «Με την απώλεια της ηγεμονίας και του ηθικού μεγέθους των Αμερικανών βρεθήκαμε σε μια μοναδική στιγμή στην ιστορία, όπου διογκώνονται διενέξεις, όπως με το Ισλαμικό Κράτος, την τρομοκρατία στο Αφγανιστάν, τις εξελίξεις στην Ουκρανία ή την αραβοϊσραηλινή διένεξη». Με την πολιτική ο Μπαρενμπόιμ δηλώνει ότι δεν θέλει να έχει καμιά σχέση, αλλά ως πολίτης έχει το δικαίωμα να εκφράζει την άποψή του. «Και εδώ υπάρχει το επικίνδυνο θέμα του αντισημιτισμού. Δεν μπορεί να θεωρείται κανείς αντισημίτης μόνο και μόνο επειδή επικρίνει την ισραηλινή κυβέρνηση. Δύο πράγματα δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι οι Παλαιστίνιοι είναι εξίσου σημιτικής καταγωγής, όπως και οι Εβραίοι και ότι επικρίνονται οι πράξεις μιας κυβέρνησης και όχι ενός λαού.

Maria Santacecilia / Ειρήνη Αναστασοπούλου