Γούτα: 10 χρόνια από την χημική επίθεση

Η φρικιαστική επίθεση έγινε πρωινές ώρες και όσοι κατάφεραν να επιζήσουν δεν μπορούν να τη σβήσουν από τη μνήμη τους. «Ήμασταν ξύπνιοι, έκανε πολύ ζέστη» θυμάται η Αλάα Μακζουμί, σήμερα 30 χρονών, μιλώντας στη Deutsche Welle. «Απολαμβάναμε την νύχτα στην ταράτσα μας, όταν τα ξημερώματα ακούστηκαν εκρήξεις, νομίσαμε ότι ήταν οι συνηθισμένοι βομβαρδισμοί», λέει. Ο σύζυγός της, γιατρός, έφυγε αμέσως από το σπίτι για να δει εάν κάποιος χρειαζόταν βοήθεια. «Αλλά οι κραυγές από το δρόμο γίνονταν όλο και ποιο δυνατές κι εμείς με δυσκολία αναπνέαμε». Αμέσως αποφάσισαν να καλύψουν τα πρόσωπά τους με βρεγμένη πετσέτα και να μην πάνε στο καταφύγιο που συνήθως πήγαιναν και να προστατευτούν από τους βομβαρδισμούς.Ήταν μια σωτήρια απόφαση.

Αδιάσειστα στοιχεία

«Όλοι όσοι βρέθηκαν εκεί, πέθαναν» θυμάται ο νοσηλευτής Αμπ αλ Ραχμάν, που εργαζόταν εκείνη τη νύχτα στην ανατολική Γούτα. «Πολλοί πέθαναν χωρίς να γνωρίζουν από τι». Πόσοι ήταν; Σύμφωνα με διάφορες έρευνες και πηγές, ανάμεσα στα 480 και 1500 θύματα, πολλά ήταν παιδιά, που πέθαναν στον ύπνο τους ή έπαθαν ασφυξία από την χημική ουσία σαρίν, μια θανατηφόρα  νευροπαραλυτική χημική ουσία, η οποία είχε χρησιμοποιηθεί και στην τρομοκρατική επίθεση στο μετρό του Τόκιο το 1994.

Κάτι που δεν παραδέχθηκε ο τότε και σήμερα πρόεδρος της χώρας Μπασάρ αλ Άσαντ ρίχνοντας την ευθύνη σε δυνάμεις της συριακής αντιπολίτευσης. Όμως τα αποδεικτικά στοιχεία δεν επιδέχονται αμφισβήτησης, όπως λέει η Λίμπι ΜακΑβόι, νομικός σύμβουλος του Συριακού Αρχείου. 

«Το Συριακό Αρχείο εργάζεται με βάση υλικό ανοικτού κώδικα, διαθέσιμα στο κοινό. Έτσι συγκεντρώσαμε όλα τα διαθέσιμα έγγραφα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με την επίθεση. Και παρατηρήσαμε ότι το σύνολο των δεδομένων ξεχωρίζει ανάμεσα σε όλα τα άλλα περιστατικά που έχουμε καταγράψει. Είναι μακράν το πιο τεκμηριωμένο στο αρχείο μας χάρη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και περιλαμβάνει εκατοντάδες ενημερώσεις σχεδόν σε πραγματικό χρόνο από δεκάδες διαφορετικούς χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Έτσι, δεν είναι μόνο μερικοί λογαριασμοί που ανεβάζουν τις πληροφορίες, αλλά είναι τελικά πάνω από 100 διαφορετικοί λογαριασμοί που παρήγαγαν την τεκμηρίωση. Είναι επίσης μακράν το πιο παραστατικό σύνολο δεδομένων που έχει αναπτύξει ποτέ το Συριακό Αρχείο, γεγονός που δεν προκαλεί έκπληξη».

Από το 2012 το Συριακό Δίκτυο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα έχει επίσης καταγράψει τουλάχιστον 222 χημικές επιθέσεις στη Συρία παρά την απαγόρευση των χημικών όπλων βάσει του διεθνούς δικαίου που ισχύει από το 1925.

Γιατί δεν λογοδοτεί ο Άσαντ;

Αλλά ούτε ο Άσαντ ούτε οι Ρώσοι σύμμαχοί του έχουν αλλάξει στάση τα τελευταία 10 χρόνια. Συνεχίζουν να εμμένουν στην εκδοχή ότι υπεύθυνη είναι η αντιπολίτευση. «Ο πρόεδρος της Συρίας παίζει με τον χρόνο με την ελπίδα ότι ο κόσμος θα ξεχάσει ότι πρέπει να λογοδοτήσει και θα αποδεχθεί ότι είναι ο νόμιμος ηγέτης της Συρίας»αναφέρει η Λίνα Χατίμπ, διευθύντρια του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής SOAS με έδρα το Λονδίνο.

«Είναι ζωτικής σημασίας η συνέχιση των προσπαθειών για να αποδοθεί δικαιοσύνη για τις βάναυσες πράξεις του, ακόμη κι αν το πολιτικό κομμάτι της ειρηνευτικής διαδικασίας κολλάει» επισημαίνει και υπενθυμίζει το ψήφισμα 2.118 του ΟΗΕ που εγκρίθηκε μετά την επίθεση και το οποίο ανέθετε στον διεθνή οργανισμό την καταστροφή των χημικών όπλων στη Συρία, με ατυχή κατάληξη λόγω των εμποδίων που βάζει το συριακό καθεστώς, οι Ρώσοι και οι σύμμαχοί του.

Παρά τα εγκλήματα πολέμου που είχαν απομονώσει προσωρινά τον Άσαντ σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο,ο Σύρος πρόεδρος γίνεται ολοένα περισσότερο αποδεκτός ξανά στη διεθνή κοινότητα και στον αραβικό χώρο. «Η λογοδοσία δεν είναι διπλωματία", δήλωσε η Κέλι Πετίγιο, ερευνήτρια θεμάτων Εγγύς Ανατολής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων ECFR μιλώντας στη DW.Οι ελπίδες της εναποτίθενται τώρα σε μια πολιτική διαδικασία υπό διεθνή καθοδήγηση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εκλογές. Για την επιζήσασα Αλάα Μακχζούμι, η τραυματική εμπειρία δεν μπορεί να ξεχαστεί, παρά τα δέκα χρόνια που πέρασαν. «Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τις εικόνες των παιδιών που πέθαναν». 

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου