Γιατί είναι τόσο ακριβό το (καλό) παγωτό;

Όποιος αγοράζει σήμερα μια μπάλα παγωτό και συγκρίνει τις τιμές με το παρελθόν θα συνειδητοποιήσει πως παλιότερα κόστιζε 15 σεντς (την εποχή εκείνη 30 πφένιγκ, υποδιαίρεση του μάρκου). Σήμερα η τιμή αυτή σε ονομαστική αξία έχει ...δεκαπλασιαστεί και ανέρχεται σε περίπου 1,5 ευρώ ανά μπάλα. Όντως υπάρχει τεράστια αύξηση της τιμής, καθώς ακόμη και στα μέσα της δεκαετίας του 1980 σε πολλά μέρη της Δυτικής Γερμανίας το παγωτό δεν ήταν καθόλου ακριβό. «Τότε το παγωτό ήταν πολύ φθηνό, δεν το παρασκεύαζαν οι μεγάλες επιχειρήσεις», λέει ο Γκέρχαρντ Σένκ, πρόεδρος της Ένωσης Γερμανών Ζαχαροπλαστών, κάνοντας μια ανασκόπηση. 

Από την άλλη πλευρά οι σημερινές τιμές είναι ανελέητες, εξηγεί ο ζαχαροπλάστης. Σε μεγάλες πόλεις της Γερμανίας, όπως το Μόναχο ή το Βερολίνο, μια μπάλα κοστίζει περίπου 2 ευρώ, ενώ ο μέσος όρος σε παγγερμανικό επίπεδο είναι 1,46 ευρώ. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας σύγκρισης καταστημάτων στα μέσα του 2021.  

Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας, η πραγματική αγοραστική δύναμη ενός γερμανικού μάρκου το 1985 ισοδυναμεί με ένα ευρώ το 2022. Αυτό σημαίνει πως μία μπάλα παγωτό που κόστιζε τότε 30 πφενιγκ, θα άξιζε σημερα 30 σεντς σήμερα. Με άλλα λόγια το 1985 στοίχιζε το ένα πέμπτο συγκριτικά με το μέσο όρο του 2021. Δεδομένου ότι οι μπάλες παγωτού πληρώνονται συχνά με μετρητά, οι αυξήσεις των τιμών είναι ιδιαίτερα αισθητές. Οι ειδικοί μιλούν για «αντιληπτό πληθωρισμό». Στην πραγματικότητα όμως πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο για αυτή τη κατάσταση.  

Ένα λεπτό περισσότερης εργασίας για μια μπάλα παγωτού 

Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εκπαίδευσης του πολίτη, ο δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε κατά 48,1% μεταξύ 1991 και 2019 ενώ την ίδια στιγμή, τουλάχιστον στα χαρτιά, έχει γίνει αύξηση των μισθών κατά 60,7% καθ’ όλη τη διάρκεια αυτών των δεκαετιών. Αυτό σημαίνει ότι το πορτοφόλι δεν επιβαρύνεται τόσο πολύ όσο φαίνεται με την πρώτη ματιά. Σε όρους πραγματικής αγοραστικής δύναμης, το Ινστιτούτο της Γερμανικής Οικονομίας (IW) εκτιμά ότι φέτος οι άνθρωποι θα πρέπει να εργαστούν μόλις ένα λεπτό περισσότερο για να αγοράσουν ένα παγωτό, από ότι πριν 33 χρόνια. Και αυτό παρότι, χάρη στους αυξανόμενους μισθούς μπορεί κανείς να υποστηρίξει οικονομικά περισσότερα πράγματα από ότι 30 χρόνια πριν, αναλύει ο συενργάτης του IW Κρίστοφ Σρούντερ.  

Σε αντίθεση με τα κατεψυγμένα προϊόντα του σούπερ μάρκετ, τα φρέσκα υλικά και ειδικά τα βιολογικά υλικά παίζουν σημαντικό ρόλο στην παρασκευή παγωτού. «Η ποιότητα έχει αυξηθεί σημαντικά», δηλώνει ο Σένκ. Και τα καλά συστατικά κοστίζουν πολύ. Μια μπάλα από το παγωτατζίδικο αποτελείται από, έως και 70%, γάλα και σχεδόν 10% κρέμα γάλακτος, η οποία με τη σειρά της είναι φτιαγμένη από γάλα, εξηγεί η Ένωση Ιταλών Παραγωγών Παγωτού (Uniteis). Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επηρεάσει την τιμή του γάλακτος, η οποία έχει αυξηθεί σημαντικά μέσα στο 2022.  

Ο πληθωρισμός επηρεάζει και την αγορά παγωτού 

Το υψηλό λειτουργικό κόστος των παγωτατζίδικων στη Γερμανία επηρεάζουν επίσης τις τιμές πώλησης του παγωτού. Η αντιπρόσωπος της Ένωσης Ιταλών Παραγωγών Παγωτού (Uniteis), Αναλίσα Κάρνιο επισημαίνει και κάτι άλλο: στο παρελθόν όλη η οικογένεια απασχολούνταν δωρεάν στα παγωτατζίδικα, αλλά σήμερα οι συλλογικές συμβάσεις, τα υψηλά ενοίκια και πρόσφατα το κόστους του ρεύματος έχουν αλλάξει τα δεδομένα. «Η ιδέα ότι το παγωτό πρέπει να είναι τόσο φθηνό είναι απλώς μη ρεαλιστική», επισημαίνει. 

Ο πρόεδρος της Ένωσης Γερμανών Ζαχαροπλαστών, Σένκ, κάνει λόγο για μία «γραφειοκρατική τρέλα», που κρύβεται πίσω από κάθε μπάλα παγωτού και αναφέρει ως παράδειγμα τις τεράστιες απαιτήσεις χώρου για την παρασκευή παγωτού ή την θερμοκρασία του θαλάμου αποθήκευσης που πρέπει να ελέγχεται πολλές φορές μέσα στην ημέρα. Είναι παραπάνω χρόνος που πρέπει να πληρωθεί.  

Το θετικό της υπόθεσης ωστόσο είναι ότι δεν έχει μόνο αυξηθεί η τιμή, αλλά και οι μπάλες παγωτού είναι μεγαλύτερες. Η Κάρνιο δηλώνει πως μια μπάλα σήμερα ζυγίζει 80 με 100 γραμμάρια. Ο Σένκ το επιβεβαιώνει λέγοντας πως μια μπάλα παγωτού πρέπει να έχει συγκεκριμένο βάρος για να γίνει αποδεκτή στην αγορά. Στην δεκαετία του 1960 από την άλλη πλευρά, μια μπάλα ζύγιζε 25 έως 30 γραμμάρια δηλώνει η Κάρνιο, κάτι αδιανόητο σήμερα, σύμφωνα με τον Σένκ.   

Μαρκ Φλάισμαν, dpa 

Επιμέλεια: Ιωσηφίνα Τσαγκαλίδου