Γερμανία: Η νηφάλια γενιά Ζ

Μεταξύ των νεώτερων ηλικιών και ειδικά γύρω στα 20 η άφθονη κατανάλωση αλκοόλ είναι για πολλούς αυτονόητη. Ωστόσο η 21χρονη Σέριν απορρίπτει αυτή τη «παράδοση». «Εάν δεν μπορείς να είσαι αστείος ή ο εαυτός σου χωρίς αλκοόλ τότε κάτι δεν πάει καλά» λέει η μαθητευόμενη με ένα αποφασιστικό ύφος.

Γεννημένη το 2002 στο Βερολίνο ανήκει στην επονομαζόμενη γενιά Ζ. Ο τίτλος αυτός ή αλλιώς «Gen Zers» ή «Zoomers» αποδίδεται σε όσους γεννήθηκαν μεταξύ του 1995 και 2010. Η Σέριν ωστόσο δεν είναι η μόνη που αποφάσισε να σταματήσει να πίνει αλκοόλ. Οι περισσότεροι από τον φιλικό της περίγυρο πίνουν ελάχιστα ή και καθόλου, τονίζει η ίδια. Υπάρχει λοιπόν μια τάση προς τη νηφαλιότητα που γίνεται αισθητή στη γενιά Ζ;

Το Ομοσπονδιακό Κέντρο Υγιεινής Αγωγής (BZga) καταγράφει από το 2004 μια υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, δηλαδή κατανάλωση τουλάχιστον πέντε ποτών σε ένα πάρτι. Μια έρευνα σε άτομα ηλικίας 12 έως 15 ετών στη Γερμανία έδειξε πως σε αυτή την ηλικιακή ομάδα η κατανάλωση αλκοόλ μειώνεται μακροπρόθεσμα. Για παράδειγμα το 2004 το 21% των νέων ηλικίας 12 έως 17 δήλωσαν ότι έπιναν αλκοόλ τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, ενώ η ίδια έρευνα το 2021 έδειξε πως το ποσοστό αυτό ήταν λίγο πιο κάτω από το 9%. Αντίστοιχα στην ηλικιακή ομάδα 18 έως 25 ετών το ποσοστό κατανάλωσης αλκοόλ τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, μειώθηκε από 44% το 2004, στο 32% το 2021.

Η γενιά των «μιλένιαλ» κάνει μεγαλύτερη κατανάλωση αλκοόλ

Έτσι λοιπόν ενώ πολλοί «μιλένιαλ», όσοι δηλαδή γεννήθηκαν μεταξύ του 1980 και 1994, μεθάνε πιο συχνά, η γενιά Ζ αποφεύγει την υπερβολική μέθη. «Από κοινωνιολογική άποψη η αποφυγή της απώλειας ελέγχου είναι ένας από τους κύριους λόγους», εξηγεί ο κοινωνικός επιστήμονας Χάινο Στόβερ, από το Ινστιτούτο Έρευνας Εξαρτήσεων στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών της Φρανκφούρτης. Ο έλεγχος καθορίζει την καθημερινότητα των περισσότερων νέων, ειδικά όσον αφορά την απόδοσή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Για παράδειγμα μια λάθος διατύπωση ενός μηνύματος στο  WhatsApp θα μπορούσε να καταστρέψει μια φιλία.

Μια ανεπιθύμητη εμφάνιση λόγω μέθης είναι απλά πολύ ριψοκίνδυνη για πολλούς «Zoomers». Η Σέριν για παράδειγμα θεωρεί πως πολλοί κρύβονται πίσω από το αλκοόλ για να βγουν αργότερα έξω μεθυσμένοι. Η ίδια τους συμβουλεύει να δουλέψουν πρώτα την αυτοεκτίμησή τους προτού την αντισταθμίσουν με το αλκοόλ. Παρόλα αυτά κάτι ανάλογο δεν κάνουν και πολλοί συνομήλικοι της, με τα ιδιαίτερα επιμελημένα κοινωνικά τους προφίλ στο διαδίκτυο; «Ένα ωραίο ποτό και η επεξεργασία μιας φωτογραφίας με photoshop έχουν κάτι κοινό» λέει αστειευόμενος ο Στόβερ. Η αυτό-βελτιστοποίηση και η παρουσίαση είναι πολύ σημαντική μεταξύ των νέων.

Μεγαλύτερη διαδραστικότητα στα κοινωνικά μέσα από ότι στη πραγματικότητα

Οι νέοι περνάνε πολύ χρόνο στον ψηφιακό κόσμο αναφέρει ο κοινωνικός επιστήμονας. Γίνονται πολύ λιγότερες ανάλογες συναντήσεις και συναφείς εορτασμοί. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και η μέθη δεν έχουν πλέον κεντρική σημασία. Οι νέοι προτιμούν να συνομιλούν καλύτερα στο διαδίκτυο παρά να είναι μεθυσμένοι στο πάρκο. Άλλαξε άραγε η πανδημία την κοινωνική ζωή των νεώτερων;  Η ψυχολόγος Πάουλιν Στόκμαν εξηγεί πως η πανδημία αναπόφευκτα οδήγησε σε αύξηση των online δραστηριοτήτων των νέων ανθρώπων.

Για παράδειγμα το Instagram και τα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανακούφισαν από την κοινωνική απομόνωση αλλά εντατικοποίησαν άλλα προβλήματα, όπως την εμμονή στην εξωτερική εμφάνιση.  Η ίδια δημιούργησε το «Happy Clappy Club», μια σύγχρονη πρακτική ψυχοθεραπείας που εστιάζει ειδικά στη γενιά Ζ. «Το ονομάζουμε ψυχολογική ψυχαγωγία». Το θέμα δεν είναι να ευτελίσουμε θέματα όπως η ερωτική λύπη αλλά να σπάσουμε το ταμπού στις ψυχικές διαταραχές.

Η ψυχολόγος υποψιάζεται ότι η ανάγκη για αυτοφροντίδα και η επιθυμία «για αμφισβήτηση και αλλαγή των καθιερωμένων παραδόσεων» αποτελούν αιτίες για την αποχή από το αλκοόλ μεταξύ της γενιάς Ζ. Επιπλέον σε μια πλουραλιστική κοινωνία υπάρχουν περισσότερες μορφές έκφρασης, προσθέτει ο Στόβερ. «Βλέπουμε επίσης τάσεις χλευασμού του αλκοόλ σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία».

Στην περίπτωση της Σέριν, η κοινωνική της ζωή διαδραματίζεται στο στούντιο χορού της ομάδας χιπ χοπ, στην οποία είναι μέλος. Τα Σαββατοκύριακα τα περνάει κυρίως ήσυχα βλέποντας σειρές και παίζοντας παιχνίδια. Κατά καιρούς βγαίνει έξω με φίλους της για φαγητό.

Λουίζ Έβερς, dpa

Επιμέλεια: Ιωσηφίνα Τσαγκαλίδου