Γερμανία: Αναστέλλεται η λειτουργία του Corona-Warn-App

Κατά τους πρώτους μήνες της πανδημίας του κορωνοϊού δεν υπήρχαν ακόμη εμβόλια και οι ειδικοί συμβούλευαν τους πολίτες να προστατεύονται κυρίως με μάσκες. Ωστόσο, η γερμανική κυβέρνηση και το Ινστιτούτο Robert Koch (RKI) ήλπιζαν πως σημαντική διαφορά θα έκανε η προειδοποιητική εφαρμογή για τον κορωνοϊό (Corona-Warn-App), η οποία κυκλοφόρησε στα ηλεκτρονικά καταστήματα της Apple και της Google στις 16 Ιουνίου 2020. Σχεδόν τρία χρόνια αργότερα, η λειτουργία της εφαρμογής θα ανασταλεί την 1η Ιουνίου, καθιστώντας την ουσιαστικά δίχως χρησιμότητα.

Πώς λειτουργούσε η εφαρμογή;

Η εφαρμογή λειτουργούσε μέσω σημάτων Bluetooth, μέσω των οποίων εντόπιζε ποια smartphones βρίσκονταν κοντά το ένα στο άλλο. Εάν ένας χρήστης είχε βγει θετικός στον κορωνοϊό, μπορούσε να μοιραστεί το αποτέλεσμα του τεστ στην εφαρμογή ώστε να προειδοποιήσει άλλους χρήστες που βρίσκονταν κοντά του με την εμφάνιση ενός κόκκινου εικονιδίου, με στόχο την κατά το δυνατόν άμεση διακοπή της αλυσίδας της μόλυνσης.

Στις αρχικές διαβουλεύσεις, υπήρχαν αμφιβολίες σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων και το κατά πόσο θα προβάλλονταν ευαίσθητα δεδομένα, όπως η θέση του εκάστοτε χρήστη. Τελικά όμως, «η εφαρμογή έδειξε πώς η παρακολούθηση επαφών μπορεί να επιτευχθεί και ανωνύμως, με ασφάλεια και χωρίς μαζική παρακολούθηση», λέει ο Λίνους Νόιμαν, εκπρόσωπος του Chaos Computer Club (CCC). Οι λήψεις της εφαρμογής πλησίασαν τα 48,7 εκατομμύρια. Δεδομένου ότι πολλοί χρήστες εγκατέστησαν περισσότερες από μία φορές την εφαρμογή, λόγω παραδείγματος χάριν, αλλαγής του κινητού τους τηλεφώνου, ο αριθμός των ενεργών χρηστών ήταν μικρότερος, φτάνοντας, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του RKI, περίπου στα 33 εκατομμύρια σε περιόδους αιχμής.

Ποια ήταν η συμβολή της εφαρμογής;

Σχετικά με το ερώτημα αυτό, μια ολοκληρωμένη επιστημονική αξιολόγηση εκκρεμεί. Ωστόσο, ήδη έχει διαπιστωθεί ότι περίπου 9 εκατομμύρια άνθρωποι μοιράστηκαν τα αποτελέσματα των εξετάσεών τους μέσω της εφαρμογής, περισσότερες από 60 εκατομμύρια φορές συνολικά, ενώ αποτελέσματα εξετάσεων ταχείας αντιγονικής ανάλυσης στάλθηκαν στους χρήστες μέσω της εφαρμογής περισσότερες από 180 εκατομμύρια φορές.

Σύμφωνα με εμπειρογνώμονες, η δομή της εφαρμογής συνέβαλε σημαντικά στην ψηφιοποίηση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης στη Γερμανία. Μια άλλη καινοτομία ήταν ότι ένα μεγάλο έργο όπως αυτό, αναπτύχθηκε με ανοιχτό κώδικα πηγής. Η βουλευτής του αριστερού κόμματος Die Linke, Άνκε Ντόμσαϊτ-Μπεργκ λέει πως η εφαρμογή αποτελεί «ένα εξαιρετικό παράδειγμα ενός νέου τρόπου ανάπτυξης λογισμικού στο δημόσιο τομέα», προσθέτει όμως ότι, δυστυχώς, η αλλαγή δεν ήταν μόνιμη. Ούτε η παλαιά, ούτε η νέα ομοσπονδιακή κυβέρνηση υιοθέτησαν ποτέ άλλοτε αυτήν την προοδευτική προσέγγιση σε οποιοδήποτε άλλο έργο λογισμικού.

Πόσο κόστισε η εφαρμογή;

Όσον αφορά το τελικό κόστος της εφαρμογής, τα συνολικά κεφάλαια που δόθηκαν κυρίως στον όμιλο λογισμικού SAP και την Deutsche Telekom (T-Systems), πιθανώς να φτάσουν τα 220 εκατομμύρια ευρώ, ξεπερνώντας κατά πολύ τις προβλέψεις. Το εάν η προσπάθεια αυτή άξιζε τον κόπο είναι συζητήσιμο. Ο Άντριου Ούλμαν, εκπρόσωπος για την πολιτική υγείας του κόμματος FDP, λέει πως «η εφαρμογή δεν άλλαξε το παιχνίδι με την πανδημία. Κανείς δεν μπορεί ακόμη να πει πόσες ακριβώς μολύνσεις αποτράπηκαν μέσω αυτής», αλλά η εφαρμογή βοήθησε.

«Πάνω απ' όλα, έδειξε πως η ψηφιοποίησης στον τομέα της υγείας είναι εφικτή, εάν υπάρχει η διάθεση και τα απαραίτητα μέσα. Στο τέλος, όμως, οφείλουμε να αναρωτηθούμε εάν το κόστος ήταν ανάλογο. Σε αυτό δεν έχω σχηματίσει ακόμη μία τελική γνώμη». Για τον επικεφαλής τεχνολογίας της SAP, Γιούργκεν Μίλερ, πάντως είναι σαφές ότι η εφαρμογή συνέβαλε τα μέγιστα ώστε οι άνθρωποι στη Γερμανία να νικήσουν την πανδημία από κοινού, αποτελώντας έτσι «μια ακόμη απόδειξη πως η τεχνολογία ωφελεί τους πάντες».

Ποιοι νέοι κίνδυνοι ελλοχεύουν;

Ο ομοσπονδιακός υπουργός Υγείας Καρλ Λάουτερμπαχ (SPD) εξήγησε ότι η συνέχιση της ενεργούς λειτουργίας της εφαρμογής δεν έχει νόημα, δεδομένων των χαμηλών υγειονομικών επιπτώσεων και της υψηλής ανοσίας του πληθυσμού σήμερα, ενώ πλέον αναμένεται και η κυκλοφορία των φαρμάκων κατά των μακροχρόνιων συνεπειών της νόσου. Ωστόσο, ο υπουργός απευθύνει έκκληση στους χρήστες να μη διαγράψουν την εφαρμογή από τα smartphones τους, καθώς «μπορεί κάλλιστα να χρειαστεί να χρησιμοποιηθεί ξανά για τον κορωνοϊό ή να αναπτυχθεί περαιτέρω και για άλλες μολυσματικές ασθένειες».

Κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.), είναι κρίσιμη η προετοιμασία για το ενδεχόμενο μίας νέας πανδημίας γι’ αυτό και παρακολουθούνται ιδιαιτέρως ορισμένες ασθένειες που είτε έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα επιδημιών ή ακόμη και πανδημιών, είτε για τις οποίες δεν έχουν ακόμη ληφθεί επαρκείς προφυλάξεις. Σε αυτές περιλαμβάνονται γνωστές ασθένειες όπως ο Έμπολα, ο Covid-19, ο πυρετός Λάσσα και άλλες. Στο κάτω μέρος του καταλόγου εντοπίζεται η δυσοίωνη καταχώρηση “Disease X”. Πρόκειται για μια ασθένεια που δεν έχει ακόμη παρατηρηθεί σε ανθρώπους και επομένως δεν είναι γνωστό εάν μπορεί να προκαλέσει μία πανδημία. Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., το 60% όλων των νέων μολυσματικών ασθενειών μεταδίδονται από τα ζώα στον άνθρωπο.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς