Γαλλική πρωτοβουλία για τo Μεσανατολικό

Το τελευταίο αιματηρό περιστατικό καταγράφηκε μόλις προχθές Τρίτη. Ένας 22χρονος Παλαιστίνιος επιτέθηκε αδιάκριτα εναντίον περαστικών στη Γιάφα του Τελ Αβίβ. Μέσα σε 20 λεπτά, μέχρι δηλαδή τη στιγμή που έπεσε νεκρός από σφαίρες αστυνομικών, κατάφερε να σκοτώσει έναν αμερικανό τουρίστα και να τραυματίσει άλλους 10 ανθρώπους.

Η βία έχει επιστρέψει και αποτελεί και πάλι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας στην Εγγύς Ανατολή. Από τις αρχές Οκτωβρίου έχουν χάσει τη ζωή τους περίπου 29 Ισραηλινοί και 190 Παλαιστίνιοι. Μετά τις νέες αιματηρές επιθέσεις οι Ισραηλινοί σχεδιάζουν την ανέγερση νέων τειχών. «Στην παρούσα φάση η κατάσταση είναι καταστροφική, χωρίς να αποκλείεται η έκρηξη», προειδοποιεί γάλλος διπλωμάτης στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων dpa.

Στο περιθώριο το Μεσανατολικό λόγω προσφυγικού

Γεγονός είναι ότι η προσφυγική κρίση και ο συριακός εμφύλιος έχουν θέσει στο περιθώριο το Μεσανατολικό. Μετά την τελευταία, αποτυχημένη, πρωτοβουλία του αμερικανού υπ. Εξωτερικών Κέρι πριν από δυο χρόνια, παρατηρείται απόλυτη στασιμότητα. Η Γαλλία επιχειρεί τώρα να αναλάβει νέα πρωτοβουλία, προωθώντας σχέδια για τη διεξαγωγή ειρηνευτικής διάσκεψης.

Τις τελευταίες ημέρες ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ερό παρουσίασε τα εν λόγω σχέδια στο Κάιρο, προσπαθώντας να αποσπάσει τη στήριξη αραβικών χωρών ενώ τη Δευτέρα θα ενημερώσει τους ευρωπαίους ομολόγους του στις Βρυξέλλες. Πολλοί κρατούν μικρό καλάθι παραπέμποντας σε παρόμοιες γαλλικές πρωτοβουλίες κατά το παρελθόν. Το δε Ισραήλ τηρεί μια αρκετά επιφυλακτική, αν όχι απορριπτική στάση.

«Όλοι αντιλαμβάνονται ότι η κατάσταση είναι εκρηκτική, αλλά κανείς δεν αντιδρά», σχολιάζουν γαλλικοί διπλωματικοί κύκλοι. Οι ίδιοι επισημαίνουν ότι η συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Εγγύς Ανατολή μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων ρίχνει νερό στο μύλο των τζιχαντιστών του ISIS.

Διάσκεψη μέσα στο καλοκαίρι;

Το γαλλικό σχέδιο προβλέπει δυο φάσεις: στην πρώτη συνάντηση που θα γίνει την άνοιξη, χωρίς την παρουσία των δυο αντιμαχόμενων πλευρών, θα πρέπει να αποσαφηνιστεί πώς θα μπορούσαν αυτές να προσέλθουν και πάλι στο τραπέζι του διαλόγου. Πέρα από το Κουαρτέτο (ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ και ΟΗΕ), το Παρίσι επιδιώκει τη συμμετοχή και αραβικών χωρών. Η διεξαγωγή της ειρηνευτικής διάσκεψης θα ακολουθήσει στη δεύτερη φάση, πιθανότατα μέσα στο καλοκαίρι.

Οι προϋποθέσεις ωστόσο δεν είναι οι πλέον κατάλληλες, και αυτό όχι μόνο λόγω της συνεχιζόμενης βίας. Προαναγγέλλοντας στις αρχές του χρόνου ότι σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων θα αναγνωρίσει την Παλαιστίνη ως ανεξάρτητο κράτος, η Γαλλία ελαχιστοποίησε ήδη τις πιθανότητες επιτυχίας. Η τοποθέτηση αυτή προδικάζει «την αποτυχία» της διάσκεψης, έχει διαμηνύσει ήδη ο ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου.

Συγκρατημένη αισιοδοξία, αντίθετα, εκφράζει η παλαιστινιακή πλευρά. Ο πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς εξέφρασε την ελπίδα να οδηγήσουν οι διαπραγματεύσεις σε λύση, όπως έγινε και με το Ιράν.

Αποφασιστικής σημασίας για την έκβαση του εγχειρήματος θα είναι η στάση που θα τηρήσουν οι ΗΠΑ, ο σημαντικότερος σύμμαχος του Ισραήλ, αν και το τελευταίο διάστημα οι σχέσεις μεταξύ Νετανιάχου και Ομπάμα δεν είναι οι καλύτερες.

Πρόσφατη έρευνα του γερμανικού ιδρύματος Κόνραντ Αντενάουερ πάντως κατέδειξε ότι οι Ισραηλινοί θεωρούν τις ΗΠΑ τον πλέον κατάλληλο και αξιόπιστο διαμεσολαβητή ενώ οι Παλαιστίνιοι την ΕΕ.

Ήδη πριν από μερικούς μήνες η επικεφαλής του ιδρύματος Φρίντριχ Έμπερτ στην ανατολική Ιερουσαλήμ Ίνγκριντ Ρος εκτιμούσε στην Zeit Online ότι «για να επέλθει μόνιμη ειρήνευση θα πρέπει να καταβληθεί νέα προσπάθεια για τον τερματισμό της κατοχής και την υλοποίηση λύσης στη βάση των δυο κρατών». Στο Παρίσι επισημαίνουν ότι «δεν θα λύσουμε το πρόβλημα σε τρεις μήνες, αλλά θα πρέπει να δρομολογήσουμε λύσεις».

Ζ. Κούνιγκαϊτ / Ζ. Λέμελ (dpa) / Κ. Συμεωνίδης