Βοήθεια στους άστεγους τις ημέρες του καύσωνα

Στους 39 βαθμούς Κελσίου έφτασαν οι θερμοκρασίες στο Βερολίνο τις τελευταίες μέρες. Ο καύσωνας υποχώρησε, αλλά μάλλον θα επανέλθει στη διάρκεια του καλοκαιριού. Οι περισσότεροι Βερολινέζοι βρίσκουν κάποιες λύσεις για την ανελέητη ζέστη. Αν μη τι άλλο, τουλάχιστον κλείνονται στο σπίτι με κλιματισμό ή ανεμιστήρες. Τι γίνεται όμως με εκείνους που δεν έχουν στέγη; Αξιόπιστα στοιχεία δεν υπάρχουν, αλλά, σύμφωνα με εκτιμήσεις στο Βερολίνο τουλάχιστον 2.000 άνθρωποι ζουν στον δρόμο. Κάποιοι κάνουν λόγο ακόμη και για 6.000 άστεγους.

Όπως η Λιλιάνα, 31 χρονών, από τη Βουλγαρία. «Είμαι άστεγη εδώ κι έναν χρόνο», λέει η ίδια στην Deutsche Welle. «Με την πανδημία έχασα τα πάντα, τη δουλειά μου, το σπίτι μου. Παλαιότερα είχα στραφεί στην πορνεία, εδώ, στο πεζοδρόμιο. Κάποια στιγμή σταμάτησα, αλλά τώρα ξαναρχίζω. Χρειάζομαι βοήθεια, γι αυτό βρίσκομαι εδώ. Έχω και πρόβλημα με την καρδιά μου, δεν μπορώ να αντέξω για πολύ τη ζέστη, μάλλον είναι κληρονομικό το θέμα». Μαζί με έναν φίλο της, τον Ιλία, επίσης από τη Βουλγαρία, ο οποίος λέει ότι δεν μπορεί να δουλέψει, γιατί έχει χάσει όλα του τα επίσημα έγγραφα, η Λιλιάνα περιμένει έξω από τον ξενώνα της πρωτοβουλίας Hitzehilfe («Βοήθεια στον καύσωνα»). Οι πόρτες ανοίγουν στις δέκα το πρωί και κλείνουν στις οκτώ το βράδυ. Σε αυτό το διάστημα οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να κάνουν ένα ντους ή και να κοιμηθούν για λίγες ώρες σε ένα από τα τριάντα κρεβάτια που διαθέτει ο ξενώνας.

«Χωρίς ντους και ύπνο, δεν υπάρχει ζωή»

Συνήθως οι άστεγοι περνούν πολλές ώρες γυρνώντας στους δρόμους, για να συγκεντρώσουν γυάλινα ή πλαστικά μπουκάλια πολλαπλών χρήσεων, να τα επιστρέψουν στα σούπερ-μάρκετ και να κερδίσουν λίγα ευρώ. Όπως λέει η Λιλιάνα, «με το φαγητό κάτι γίνεται, εδώ στη Γερμανία μαζεύεις τα μπουκάλια της ανακύκλωσης και παίρνεις ένα σάντουιτς ή κάτι τέτοιο. Αλλά χωρίς ντους και χωρίς ύπνο δεν υπάρχει ζωή». Ο ξενώνας της πρωτοβουλίας «Βοήθεια στον καύσωνα» χρηματοδοτείται με 106.000 ευρώ από την τοπική κυβέρνηση του Βερολίνου και λειτουργεί στη συνοικία Σένεμπεργκ. Στους κοινόχρηστους χώρους φαγητού οι άστεγοι βρίσκουν κρύο νερό και φρεσκοκομμένο καρπούζι, αλλά και μία δυναμωτική σούπα. Προσφέρονται επίσης αντηλιακά, καλλυντικά, καπέλα, καινούρια ρούχα. Υπάρχουν και πλυντήρια.

Ο ξενώνας λειτουργεί και τον χειμώνα, στα πλαίσια της πρωτοβουλίας Kältehilfe («Βοήθεια στο κρύο»), προσφέροντας καταφύγιο σε όσους αναζητούν λίγη ζέστη. Τώρα επεκτείνει τη λειτουργία του για τις ακραίες θερμοκρασίες του καλοκαιριού. Όπως λέει η Ζανέτ Βέρνερ από την περιφερειακή διοίκηση του Βερολίνου, «και στον καύσωνα οι άστεγοι θέλουν κάποια στιγμή να ησυχάσουν, να μην τους διώχνουν από παντού, να βρουν έναν χώρο όπου μπορούν να ηρεμήσουν. Για εμάς οι περισσότεροι είναι σταθεροί ΄πελάτες' θα έλεγα, αλλά υπάρχουν και κάποιοι που έρχονται για ένα ντους και έναν ύπνο. Είναι δύσκολο, αλλά και επικίνδυνο να κοιμηθούν στον δρόμο. Πολλοί καταναλώνουν αλκοόλ και ναρκωτικά, δεν καταλαβαίνουν πότε τους παίρνει ο ύπνος, πότε τους καίει ο ήλιος. Έτσι αφυδατώνονται και, στη χειρότερη περίπτωση, πεθαίνουν…»

«Το λεωφορείο της δροσιάς»

Η «Καρούνα» («Συμπόνια», από τα σανσκριτικά) είναι μία ακόμη πρωτοβουλία, με παρεμφερή σκοπό, που δραστηριοποιείται τους καλοκαιρινούς μήνες, από το 2020. Τα λεωφορεία της οργάνωσης αναζητούν άστεγους Βερολινέζους για να τους προσφέρουν νερό, αντηλιακά, καλλυντικά ή και γυαλιά ηλίου. Όποιος θέλει μπορεί να παραμείνει για λίγο στους κλιματιζόμενους χώρους του λεωφορείου, για να ανακουφιστεί από τη ζέστη. 

Η Κάτια Κίπινγκ, υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων στην τοπική κυβέρνηση του Βερολίνου, επισημαίνει ότι πολλοί δεν γνωρίζουν ακόμη ή δεν έχουν συνειδητοποιήσει τους κινδύνους που συνεπάγεται ένας καύσωνας. «Πολλοί Βερολινέζοι έχουν περάσει στο κινητό τους την Hotline για βοήθεια στους άστεγους τον χειμώνα, ώστε να ειδοποιούν αμέσως σε ώρα ανάγκης», λέει η Κάτια Κίπινγκ, «αλλά δεν γνωρίζουν ότι αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται βοήθεια και στις ακραίες θερμοκρασίες του καλοκαιριού…»

Κέιτ Μπρέιντι

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου