Ασαφή τα όρια της ισραηλινής αυτοάμυνας

Ο νέος αιματηρός πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας έχει κοστίσει ήδη τη ζωή 800 και πλέον ανθρώπων –στη συντριπτική τους πλειοψηφία παλαιστίνιων αμάχων. Το Ισραήλ δικαιολογεί το ανελέητο σφυροκόπημα της Γάζας επικαλούμενο το δικαίωμά του στην αυτοάμυνα κατά των επιθέσεων της Χαμάς. Η συνεχιζόμενη αιματοχυσία φέρνει στο προσκήνιο το ζήτημα του Διεθνούς Δικαίου, την ώρα που το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ κάνει λόγο για σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξαιτίας των συνεχών ισραηλινών βομβαρδισμών στη Λωρίδα της Γάζας.

Ωστόσο, η νομική θεώρηση του πολέμου στην Εγγύς Ανατολή συνιστά εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση ακόμη και για τους ίδιους τους νομικούς. Σχολιάζοντας την εκτόξευση πυραύλων από τη Χαμάς, ο Χανς-Γιόαχιμ Χάιντσε, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Μπόχουμ επισημαίνει: «Είναι αδιαμφισβήτητο το δικαίωμα του Ισραήλ να αμύνεται έναντι τέτοιων στρατιωτικών επιθέσεων. Το Ισραήλ μπορεί να κάνει χρήση του άρθρου 51 της Χάρτας του ΟΗΕ, που ορίζει ότι δεν χρειάζεται καμία εξουσιοδότηση από οποιονδήποτε καθώς και ότι για την ενεργοποίηση του δικαιώματος αυτοάμυνας πρέπει να ενημερωθεί το Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΕ, το οποίο οφείλει να αποφασίσει για τις περαιτέρω ενέργειες».

Παραβιάσεις και από τις δύο πλευρές

Περισσότερο απόλυτος στην κρίση του εμφανίζεται ο Νόρμαν Πάεχ, καθηγητής Νομικής και πρώην βουλευτής του γερμανικού κόμματος της Αριστεράς. Όπως δήλωσε στη DW, «αυτός ο πόλεμος είναι σαφέστατα ένα πόλεμος εναντίον του άμαχου πληθυσμού στη Λωρίδα της Γάζας που δεν θα έπρεπε να διεξάγεται με αυτόν τον τρόπο σύμφωνα με το Ανθρωπιστικό Δίκαιο. Στις συμβάσεις της Χάγης και της Γενεύης ορίζονται διάφορες υποχρεώσεις, οι οποίες καθιστούν την προστασία των αμάχων απόλυτη προϋπόθεση κάθε εμπόλεμης αντιπαράθεσης»

Ο Νόρμαν Πάεχ αναγνωρίζει μεν το δικαίωμα του Ισραήλ να πλήττει τις βάσεις εκτόξευσης των πυραύλων της Χαμάς, όμως τονίζει παράλληλα ότι οι επιθέσεις σε περιοχές όπου κατοικούν άμαχοι καταπατούν πλήρως τη θεμελιώδη αρχή της αναλογικότητας. Πάντως ο γερμανός καθηγητής Νομικής δεν εντοπίζει ενόχους μόνο στη μία πλευρά. Όπως υπογραμμίζει, «και η Χαμάς έχει υποχρέωση να προστατέψει τον άμαχο πληθυσμό. Ως εκ τούτου ενώπιον των πυραύλων της που κατευθύνονται ανεξέλεγκτα πάνω σε κατοικημένες περιοχές πρέπει να πούμε ξεκάθαρα ότι αυτό δεν είναι αποδεκτό από τη σκοπιά του Διεθνούς Δικαίου».

Andreas Gorzewski / Άρης Καλτιριμτζής