Αποδοχή του ρόλου της Τουρκίας στη Λιβύη

Το απόγευμα ολοκληρώθηκε στο Βερολίνο η δεύτερη διάσκεψη για τη Λιβύη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Το ζητούμενο ήταν, σύμφωνα με τον γερμανό υπουργό Εξωτερικών Χάικο Μάας, η αναζήτηση λύσεων για ένα «ειρηνικό και ασφαλές μέλλον σε μια σταθερή και ενωμένη Λιβύη.» Στη διάσκεψη συμμετείχαν 16 χώρες και διεθνείς οργανώσεις που παραβρέθηκαν και στην πρώτη διάσκεψη τον Ιανουάριο 2020. Αυτή τη φορά συμμετείχαν και οι εκπρόσωποι της Λιβύης, ο πρωθυπουργός της μεταβατικής κυβέρνησης Άμπντελ Χαμίντ Ντμπεϊμπά και η υπουργός Εξωτερικών Νάιλα αλ Μανγκούς. Στην ομιλία του στη διάσκεψη ο κ. Μάας επισήμανε ότι τον τελευταίο ενάμιση χρόνο οι διεθνείς προσπάθειες απέφεραν αποτελέσματα: από τον περασμένο Οκτώβριο επικρατεί στη χώρα εκεχειρία και ξεκίνησαν ξανά οι εξαγωγές πετρελαίου. Τα επόμενα βήματα είναι οι ενοποίηση των λιβυκών δυνάμεων ασφαλείας, η ανοικοδόμηση υποδομών και η βελτίωση του εφοδιασμού του πληθυσμού με τρόφιμα. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη 1,3 εκ. άνθρωποι στη Λιβύη έχουν ανάγκη από ανθρωπιστική βοήθεια.

Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι οι δύο σημαντικότερες προϋποθέσεις για την επίτευξη βιώσιμης ειρήνης και σταθερότητας στη χώρα είναι η πραγματοποίηση εθνικών εκλογών σε ολόκληρη την επικράτεια στις 24 Δεκεμβρίου και η αποχώρηση ξένων μαχητών και μισθοφόρων. «Ξένοι μαχητές, στρατεύματα και μισθοφόροι» θα πρέπει να φύγουν από τη χώρα, επειδή «με την παρουσία τους και μόνο επηρεάζουν την ειρηνευτική διαδικασία», είχε τονίσει στην εναρκτήρια ομιλία του. Στη συνέντευξη τύπου αργότερα ο κ. Μάας ενημέρωσε ότι η διάσκεψη ασχολήθηκε «πολύ εντατικά» με το θέμα της αποχώρησης των ξένων δυνάμεων από τη Λιβύη. Όπως ενδεικτικά δήλωσε: «Τουλάχιστον από τουρκικής πλευράς επισημάνθηκε ότι δεν μπορούν να συγκριθούν μισθοφόροι με τακτικό προσωπικό για την εκπαίδευση.»

Κατανόηση για την Τουρκία

Ανέκαθεν η Άγκυρα υποστηρίζει ότι οι δυνάμεις της βρίσκονται νόμιμα στη Λιβύη δεδομένου ότι έχει συναφθεί σχετική σύμβαση με τη λιβυκή κυβέρνηση και ότι η αποστολή τους περιορίζεται στη στρατιωτική εκπαίδευση. Αυτή η εκδοχή δεν συνάδει οπωσδήποτε με την πραγματικότητα. Η Άγκυρά έχει στείλει χιλιάδες Σύρους ισλαμιστές ως μισθοφόρους στη Λιβύη. Σε ό,τι αφορά το εκπαιδευτικό της έργο, σημερινό δημοσίευμα του πρακτορείου Reuters πληροφορεί ότι η Τουρκία έχει αναλάβει την εκπαίδευση της λιβυκής ακτοφυλακής. Το πιθανότερο είναι ότι αυτό το προσωπικό θα επανδρώσει τα σκάφη τα οποία θα προμηθεύσει η ΕΕ.

Προς το παρόν πάντως η παραμονή τουρκικών δυνάμεων «δεν αποτελεί πρόβλημα», δήλωσε ο κ. Μάας στη συνέντευξη τύπου. Ούτως ή άλλως η αποχώρηση των ξένων δυνάμεων θα πρέπει να γίνει σταδιακά και «ισορροπημένα»: Θα πρέπει να αποφευχθεί η μια πλευρά να αποσύρει με γρήγορους ρυθμούς τις δικές της δυνάμεις έτσι ώστε να δημιουργηθεί κατά αυτό τον τρόπο μια υπεροχή για την άλλη. Η αποχώρηση θα πρέπει να γίνει συντονισμένα ξεκινώντας με τους μισθοφόρους. Επ΄ αυτού έχουν γίνει, σύμφωνα με τον κ. Μάας, ήδη οι πρώτες επαφές ανάμεσα στη Μόσχα και την Άγκυρα.

Εκλογές τον Δεκέμβριο

Σημαντικός παράγοντας για την αποκατάσταση της ειρήνης και της σταθερότητας στη Λιβύη είναι κατά τον Χάικο Μάας η διεξαγωγή εθνικών εκλογών που έχουν προγραμματιστεί για τις 24 Δεκεμβρίου. Παρόμοια άποψη εξέφρασαν ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν όπως και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ. Την ανησυχία του για τους όρους πραγματοποίησής τους εξέφρασε στην εναρκτήρια ομιλία στη διάσκεψη ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Γκουτέρες. Όπως επισήμανε μέσω βίντεο, η βουλή στη Λιβύη θα πρέπει να «δημιουργήσει τις νομικές προϋποθέσεις για εκλογές και να θεσπίσει τους απαιτούμενους νόμους.»

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο