Αντιισλαμισμός: ο νέος αντισημιτισμός;

Σύμφωνα με στοιχεία της γερμανικής κυβέρνησης, τα οποία δημοσίευσε η Neue Osnabrücker Ζeitung (29.07) o αριθμός των επιθέσεων κατά τζαμιών στη Γερμανία παρουσιάζει αυξητική τάση. Ειδικότερα κατά την περίοδο 2002-2011 ο αριθμός των επιθέσεων ήταν 22 κατά μέσο όρο. Αντίθετα το 2012 και το 2013 οι επιθέσεις κατά τζαμιών ανήλθαν σε 35 με 36. Οι αριθμοί αυτοί δόθηκαν στη δημοσιότητα από τη γερμανική κυβέρνηση ως απάντηση σε δύο ερωτήματα που είχε υποβάλει το γερμανικό Κόμμα της Αριστεράς στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο. Ο εκπρόσωπος του Κεντρικού Συμβουλίου Μουσουλμάνων στη Γερμανία Αϊμάν Μαζιέκ βλέπει τους αριθμούς αυτούς ως «σημάδι για την άνοδο των ανιισλαμικών συναισθημάτων» στη Γερμανία.

Ο ίδιος επεσήμανε μάλιστα σε συνέντευξή του προς την Deutsche Welle ότι στους επίσημους αριθμούς πρέπει να προστεθούν και οι περιπτώσεις υβριστικών σχολίων και συνθημάτων σε τοίχους με έντονα αντιισλαμικό περιεχόμενο που δεν μπορούν να καταγραφούν από τις αρχές. Ο Μαζιέκ θεωρεί ιδιαίτερα ανησυχητική αυτή την τάση, ενώ εφιστά την προσοχή ειδικότερα στις επιθέσεις εναντίον «γυναικών με μαντίλα ή γενικά ατόμων με εμφάνιση που παραπέμπει σε μουσουλμανική δράση».

Στερεότυπα και κοινωνικές φοβίες

Σύμφωνα με τον Αϊμάν Μαζιέκ τα εγκλήματα κατά μουσουλμάνων θα πρέπει να έχουν ειδική ποινική μεταχείριση, ενώ ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη θα πρέπει να είναι και η αστυνομία. «Πάνω από όλα όμως χρειάζονται σαφή πολιτικά μηνύματα», αναφέρει. Σήμερα ζουν στη Γερμανία τέσσερα εκατομμύρια μουσουλμάνοι. Ο Μαζιέκ αναφέρει πως η ενσωμάτωση των μουσουλμάνων έχει λειτουργήσει καλά όλες αυτές τις δεκαετίες, ωστόσο τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία φθίνουσα πορεία.

Σήμερα, όπως αναφέρουν ειδικοί, ενυπάρχουν στη γερμανική κοινωνία τάσεις «ισλαμοφοβίας έως αντιισλαμισμού». Με όρους εγκληματολογίας οι επιθέσεις κατά μουσουλμάνων που έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα κατατάσσονται στην κατηγορία των «εγκλημάτων μίσους» ή «ξενοφοβίας». Ήδη από το 1993 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας (ECRI) είχε εντοπίσει ελλείμματα της Γερμανίας στον αγώνα κατά του ρατσισμού, ενώ είχε συστήσει στη χώρα να μεταρρυθμίσει το νομοθετικό της πλαίσιο σχετικά με τον ορισμό των ρατσιστικών, ξενοφοβικών και ομοφοβικών εγκλημάτων.

Σύμφωνα με το Κεντρικό Συμβούλιο Μουσουλμάνων σχεδόν ανά δύο εβδομάδες αναφέρονται περιστατικά επιθέσεων σε τζαμιά και άλλους χώρους συνάθροισης μουσουλμάνων στη Γερμανία, ενώ ένα μεγάλο τμήμα υποθέσεων δεν φτάνει καν στα «ώτα» των αρμόδιων αρχών. Το συμβούλιο αυτό είναι μια οργάνωση- ομπρέλα που συνενώνει την Ισλαμοτουρκική Ένωση Θρησκευμάτων (DITIB), το Ισλαμικό Συμβούλιο για την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας (IRD), το Κεντρικό Συμβούλιο των Μουσουλμάνων (ΖΜϋ) και την Ένωση Ισλαμικών Πολιτιστικών Κέντρων (VIKZ).

Προς έναν νέο «αντισημιτισμό»

O Έλμαρ Μπρέλερ, ψυχολόγος-ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας, εκτιμά επίσης ότι ο αντιισλαμισμός βρίσκεται σε άνοδο στη Γερμανία έχοντας προκαταβάλει αρνητικά μεγάλα τμήματα της γερμανικής κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης και της μεσαίας τάξης. Ωστόσο για τον ίδιο, ο αντιισλαμισμός «δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ο νέος αντισημιτισμός, μιας και κάτι τέτοιο φαίνεται πολύ μακρινό». Ο Μπρέλερ, μαζί με άλλους ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Λειψίας, ολοκλήρωσαν πρόσφατα μελέτη με τίτλο: «Το σταθεροποιητικό κέντρο-ακροδεξιές τάσεις της Γερμανίας». Ένα από τα πολύ ενδιαφέροντα πορίσματα στα οποία καταλήγουν οι γερμανοί ερευνητές είναι ότι στη γερμανική κοινωνία η ισλαμοφοβία αποτελεί ένα είδος «νέου ρατσισμού». Μάλιστα «ένας στους τρεις Γερμανούς θεωρεί ότι θα πρέπει να απαγορευθεί η μετανάστευση μουσουλμάνων προς τη χώρα», όπως αναφέρει ο Μπρέλερ.

Από την άλλη πλευρά η Ούλα Γιέλπκε από το Κόμμα της Αριστεράς σε συνένετευξή της προς την Deutsche Welle ανέφερε ότι ο αντιισλαμισμός δεν αποτελεί «νέο φαινόμενο» και ότι υπό μία έννοια φέρει αντιστοιχίες με τον αντισημιτισμό, κατηγορώντας μάλιστα την ομοσπονδιακή κυβέρνηση ότι «ευτελίζει» συχνά το θέμα. «Οι μουσουλμάνοι δεν θα πρέπει να γίνονται οι αποδιοπομπαίοι τράγοι για τα δεινά της πολιτικής και της κοινωνίας», λέει η γερμανίδα πολιτικός.

Ας σημειωθεί, τέλος, ότι σύμφωνα με επίσημα αρχεία στη Γερμανία λειτουργούν σήμερα 700 με 800 τζαμιά και περίπου 3.000 κτίρια που χρησιμοποιούνται από τους μουσουλμάνους ως χώροι προσευχής.

Stefan Dege / Δήμητρα Κυρανούδη