Ίνδαλμα του ποδοσφαίρου αναζητεί ταυτότητα

Γερμανία-Μεξικό. Μία συναρπαστική αναμέτρηση στην πρεμιέρα του Παγκοσμίου Κυπέλου το 2018, στη Ρωσία. Οι Γερμανοί είναι παγκόσμιοι πρωταθλητές και υπερασπίζονται τον τίτλο τους. Οι ομάδες κατεβαίνουν στο γήπεδο και ετοιμάζονται για την ανάκρουση των εθνικών ύμνων. Για μία ακόμη φορά ο Μεσούτ Οζίλ φοράει την φανέλα της Εθνικής Γερμανίας, αλλά δεν τραγουδάει τον εθνικό ύμνο. Όλοι το παρατηρούν. Ίσως να μην το παρατηρούσαν αν δεν είχε μεσολαβήσει ένα άλλο ασυνήθιστο περιστατικό: Λίγο πριν το Μουντιάλ ο Οζίλ, που έπαιζε τότε στην Άρσεναλ, είχε συναντηθεί με τον πρόεδρο της Τουρκίας και γνωστό ποδοσφαιρόφιλο Ταγίπ Ερντογάν, στον οποίο χάρισε μία φανέλα της ομάδας του. Αφορμή για τη συνάντηση ήταν η επίσημη επίσκεψη του Ερντογάν στο Λονδίνο τον Μάιο του 2018.

Λίγο πριν γίνει δεκτός από τη βασίλισσα Ελισάβετ ο Ερντογάν συναντήθηκε στην τουρκική πρεσβεία με τον Οζίλ, αλλά και με τον Τσενκ Τοσούν, τερματοφύλακα της Έβερτον με γερμανική καταγωγή, καθώς και τον Ιλκάι Γκιντογάν, παίκτη της Μάντσεστερ Σίτυ και διεθνή με την Εθνική Γερμανίας. Μάλιστα ο Γκιντογάν έγραψε μία ιδιόχειρη αφιέρωση στη γαλάζια φανέλα της Μάντσεστερ Σίτυ που χάρισε στον Ερντογάν: «Με ιδιαίτερο σεβασμό στον πρόεδρό μου». Όλα αυτά σε εποχές έντασης στις σχέσεις Γερμανίας-Τουρκίας, καθώς ο Ερντογάν καταδίωκε τους πάντες μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του, το καλοκαίρι του 2016. Μπορεί σε αυτή τη συγκυρία ένας παίκτης της Εθνικής Γερμανίας να αφιερώνει τη φανέλα του στον «πρόεδρό του», εννοώντας τον Ερντογάν; Ο Γκιντογάν ζήτησε συγγνώμη, ο Οζίλ όχι. Η ήττα από το Μεξικό στην πρεμιέρα του Μουντιάλ επιδεινώνει ακόμη περισσότερο το κλίμα στη «Νατσιονάλμανσαφτ». Πάντως ο Οζίλ δεν αλλάζει γνώμη, μάλιστα λίγο αργότερα θα προσκαλέσει τον Ερντογάν στον γάμο του. 

Η μαγική συνταγή του Γιόγκι Λεβ 

Μόλις τέσσερα χρόνια πριν μία «διαστημική» Εθνική Γερμανίας είχε σαρώσει τη Βραζιλία στον ημιτελικό και την Αργεντινή στον τελικό του Μουντιάλ για να αναδειχθεί παγκόσμια πρωταθλήτρια. Ο δαιμόνιος προπονητής Γιόγκι Λεβ είχε μπολιάσει τα «πάντσερ», που πάντα ξεχώριζαν για τη φυσική κατάσταση και την ταχύτητά τους, με την τεχνική δεινότητα και τη δημιουργική φαντασία που έλειπαν μέχρι τότε. Τέτοια προσόντα είχε εντοπίσει σε παίκτες με καταγωγή από άλλες χώρες, όπως ο Σαμίρ Κεντίρα, ο Σκόντραν Μουστάφι, ο Τζερόμ Μποαντέγκ και φυσικά ο Μεσούτ Οζίλ. Δεν ανακάλυψε την πυρίτιδα ο Γιόγκι Λεβ. Με παρόμοια συνταγή η Γαλλία είχε αναδειχθεί παγκόσμια πρωταθλήτρια το 1998, ενώ και η Ελβετία εξελίχθηκε σε υπολογίσιμη ποδοσφαιρική δύναμη στον ευρωπαϊκό χώρο.

Ήδη την εποχή εκείνη ο Οζίλ δεν τραγουδούσε τον εθνικό ύμνο, αλλά αυτό δεν φαινόταν να ενοχλεί κανέναν. Άλλωστε ο ίδιος, σε συνεντεύξεις του, έδινε μία λογική εξήγηση: «Όταν ακούω τον εθνικό ύμνο, προσεύχομαι. Είμαι σίγουρος ότι η κατάνυξη που αισθάνομαι δίνει δύναμη σε μένα, αλλά και στην ομάδα μου». Από μικρός ο Μεσούτ Οζίλ έδειχνε ότι έχει τεράστιο ποδοσφαιρικό ταλέντο. Θα μπορούσε να παίξει και για την Εθνική Τουρκίας, διάλεξε τη Γερμανία, αλλά η απόφαση αυτή δεν ήταν εύκολη. Σύμφωνα με γερμανικά ΜΜΕ η μητέρα του και η αδερφή του τον συμβούλευαν να προτιμήσει την Τουρκία, ενώ ο πατέρας του και ο αδερφός του είχαν διαφορετική γνώμη. Τελικά ο Μεσούτ Οζίλ έφτασε τις 92 συμμετοχές στη Νατσιονάλμανσαφτ. Απολογισμός: «Όταν έπαιζα καλά ήμουν ο Γερμανός, όταν δεν έπαιζα καλά ήμουν ο Τουρκο-Γερμανός», θα πει ο ίδιος πολύ αργότερα και με εμφανή δόση πικρίας. Επιπλέον, διαμαρτυρόταν, δεν αντιλαμβάνεται γιατί τον αποκαλούν «Τουρκο-Γερμανό», ενώ για παράδειγμα κανείς δεν χαρακτηρίζει τον Λούκας Ποντόλσκι «Γερμανο-Πολωνό» ή τον Σαμίρ Κεντίρα «Γερμανο-Τυνήσιο». Ήταν φανερό ότι το γυαλί είχε ραγίσει, ο Μεσούτ Οζιλ έπρεπε να κάνει το επόμενο βήμα στην καριέρα του.

Μυθικά συμβόλαια σε Άρσεναλ και Φενέρμπαχτσε

Από τη Σάλκε στη Βέρντερ Βρέμης και από εκεί στη Ρεάλ Μαδρίτης, τι άλλο θα μπορούσε να ζητήσει ο Μεσούτ Οζίλ; Η Άρσεναλ του έδωσε την ευκαιρία που αναζητούσε, αν όχι σε αγωνιστικό επίπεδο, τουλάχιστον από οικονομική άποψη. Ποτέ άλλοτε οι «Κανονιέρηδες» δεν είχαν δώσει 50 εκατομμύρια ευρώ για να αγοράσουν παίκτη, ποτέ άλλοτε η Ρεάλ Μαδρίτης δεν είχε δεχθεί προσφορά 50 εκατομμυρίων για Γερμανό παίκτη. Ο Οζίλ μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου κατέκτησε τέσσερα κύπελα Αγγλίας, αλλά κανένα πρωτάθλημα. Μετά την αποχώρηση του «αιώνιου προπονητή» Αρσέν Βεγκέρ ο σύλλογος ξεκαθάρισε ότι δεν υπολογίζει πλέον στον Οζίλ. Σε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις του για το Skynews ο Οζίλ ρωτήθηκε πώς αισθάνεται που κάποιοι τον αποκαλούν «τεμπέλη» μέσα στο γήπεδο (lazy player). «Μόνο γέλιο μου προκαλεί αυτή η κριτική», ανέφερε. Κάπου εκεί εμφανίστηκε η Φενερμπαχτσέ.

«Ήμουν πάντα οπαδός της Φενέρ και ήθελα να παίξω σε αυτή την ομάδα» δηλώνει ο Οζίλ, αλλά η συμφωνία δεν ήταν τόσο αυτονόητη. Ο ίδιος έριξε το κασέ του για να έρθει στην Κωνσταντινούπολη, αν αναλογιστούμε ότι στο Λονδίνο εισέπραττε δύο εκατομμύρια λίρες τον μήνα. Σύμφωνα με γερμανικά ΜΜΕ οι ιθύνοντες της Φενέρ έκαναν κι εκείνοι «ρεφενέ», κατά το κοινώς λεγόμενον, για να εξασφαλίσουν την αμοιβή του, που ανέρχεται σε τρία εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Τα χρέη του συλλόγου ξεπερνούν τα 100 εκατομμύρια ευρώ, αλλά αυτό δεν φαίνεται να ενοχλεί κανέναν, όταν μάλιστα στο πλευρό της Φενέρ βρίσκεται ο μεγαλοεπιχειρηματίας Αλί Κοτς. Ο Οζίλ κατέφθασε στην Κωνσταντινούπολη με ιδιωτικό αεροσκάφος και έγινε δεκτός με τιμές. «Μαζί θα γιορτάσουμε μεγάλες επιτυχίες, το τουρκικό ποδόσφαιρο δεν μπορεί παρά να κερδίσει από την παρουσία του Οζίλ» ανέφερε ο Κοτς στην παρουσίαση του παίκτη.

Κάθε αρχή και δύσκολη

Οι πρώτες εμφανίσεις στην Τουρκία δεν ήταν πολύ ενθαρρυντικές, άλλωστε ο Οζίλ είχε να αγωνιστεί σε επίσημη διοργάνωση από τον Μάρτιο του 2020. Η πρεμιέρα του με τη φανέλα της Φενέρ σημαδεύτηκε από ήττα στο ντέρμπι της Süper Lig απέναντι στη Γαλατασαράι, ενώ ακολούθησε ο αποκλεισμός στα προημιτελικά του Κυπέλου από την πρωταθλήτρια Μπασακσεχίρ. Ωστόσο, το περασμένο Σάββατο ο Οζίλ ξεκίνησε για πρώτη φορά βασικός, οδηγώντας την ομάδα του σε εκτός έδρας νίκη απέναντι στη νεοφώτιστη Καρατζιουμρούκ και στην πρώτη θέση της βαθμολογίας.

Γιάννης Παπαδημητρίου (DPA, Die Welt, SZ)