Έχει θέση το βίντεο στο ποδόσφαιρο;

Τι κρίνει έναν αγώνα ποδοσφαίρου; Συχνά αρκεί μια εξαιρετική ατομική ενέργεια, ένας όμορφος ομαδικός συνδυασμός, ένα μοιραίο αμυντικό λάθος, μια στιγμιαία αδράνεια, μια στραβοκλωτσιά ή μια θεατρική ζαβολιά που παραπλανά τον διαιτητή ώστε να σφυρίξει κάποια ανύπαρκτη παράβαση, η οποία ίσως αποδειχθεί καθοριστική για τη ροή του παιχνιδιού. Πάντως, όπως σίγουρα έχει διαπιστώσει ο κάθε στοιχειωδώς παρατηρητικός ποδοσφαιρόφιλος, τα φαλτσοσφυρίγματα των διαιτητών δεν χρειάζονται πάντα παίκτες με εξαιρετικό ταλέντο στην… υποκριτική. Αν αποκλείσουμε ότι υπάρχει δόλος ή οποιαδήποτε ύποπτη σκοπιμότητα για να ληφθεί μια λανθασμένη απόφαση, τότε καθοριστικός παράγοντας είναι το ανθρώπινο λάθος. Σε όσους σε στιγμές αχαλίνωτου ποδοσφαιρικού πάθους ή έξαρσης οπαδισμού τείνουν να το ξεχνούν, πρέπει να υπενθυμίζει κανείς ότι και οι άρχοντες του αγώνα είναι αν μην τι άλλο άνθρωποι.

Οι κορυφαίοι παράγοντες του γερμανικού ποδοσφαίρου βεβαίως αντιλαμβάνονται την ανθρώπινη φύση των διαιτητών. Ωστόσο σκέφθηκαν ότι θα μπορούσαν με τη βοήθεια της τεχνολογίας να διορθώσουν τις ανθρώπινες ατέλειές τους επιστρατεύοντας τη μέθοδο του βίντεο. Αυτό θα μπορεί να χρησιμοποιείται σε επίμαχες φάσεις αποδίδοντας δικαιοσύνη και κάνοντας το ποδόσφαιρο πιο καθαρό. Όπως συμβαίνει συχνά στη ζωή όμως, μία θεωρία μπορεί να ακούγεται υπέροχη μέχρι να αποδειχθεί το αντίθετο κατά την πρακτική εφαρμογή της.

Αρχή με αναποδιές

Η νέα, πολλά υποσχόμενη μέθοδος εισήχθη λοιπόν φέτος πιλοτικά στην Bundesliga. Μετά το πέρας του πρώτου τρίτου της σεζόν στην κορυφαία ποδοσφαιρική λίγκα της Γερμανίας, το σύστημα ηλεκτρονικής υποβοήθησης του διαιτητή με τη χρήση βίντεο (γνωστό ως VAR) έχει γίνει το νούμερο ένα θέμα συζήτησης – ή καλύτερα, η πέτρα του σκανδάλου. Αυτό που προηγουμένως κάποιοι διαφήμιζαν ως πανάκεια κατά της αδικίας, φαίνεται κατά πολλούς να λειτουργεί σαν ουσία που δηλητηριάζει το ποδόσφαιρο. Η πειραματική φάση εφαρμογής σημαδεύτηκε από τεχνικά προβλήματα, ασαφείς διατυπώσεις των σχετικών κανονισμών εκ μέρους της Γερμανικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, ατυχείς χειρισμούς από τους διαιτητές εντός γηπέδου και εκείνους που παρακολουθούν το βίντεο για να παρεμβαίνουν σε εξαιρετικά επίμαχες φάσεις, αλλά και εσωτερικές εντάσεις στον χώρο της γερμανικής διαιτησίας. Αίσθηση και ερωτηματικά προκάλεσε η προ ημερών αντικατάσταση του μέχρι πρότινος επικεφαλής του πιλοτικού πρότζεκτ, του πρώην διαιτητή Χέλμουτ Κρουγκ. Αυτός κατηγορήθηκε μεταξύ άλλων για αυθαίρετες παρεμβάσεις στο έργο των βιντεο-διαιτητών, που παρακολουθούν εξ αποστάσεως τη δράση στα γήπεδα της Bundesliga από ένα κέντρο ελέγχου στην Κολωνία –το «Darkroom», δηλαδή σκοτεινό δωμάτιο, όπως το αποκάλεσε ο παλαίμαχος διαιτητής Μπερντ Χάινεμαν, αφήνοντας σαφείς αιχμές για την ποιότητα των αποφάσεων που λαμβάνονται εκεί.

Αμφιλεγόμενες, ακόμη και καταφανώς λανθασμένες διαιτητικές αποφάσεις υπήρξαν ήδη αρκετές στο διάστημα που χρησιμοποιείται το VAR στην Bundesliga. Εξάλλου και στο «Darkroom» κάθονται άνθρωποι και όχι ρομπότ. Μια πρώτη διάψευση των πολύ υψηλών προσδοκιών που είχαν διατυπώσει για το νέο σύστημα οι αρμόδιοι. Αυτοί υπόσχονται τώρα σοβαρές βελτιώσεις και ανακατατάξεις, ώστε η νέα τεχνολογία να χρησιμοποιείται στο εξής με περισσότερη διαφάνεια και λιγότερα παραθυράκια για ατομικές ερμηνείες και παρεμβάσεις ανθρώπων, οι απόψεις των οποίων, ως γνωστόν, συχνά διίστανται.

Ναι μεν, αλλά…

Πάντως η πλειοψηφία των εμπλεκομένων στον χώρο του γερμανικού ποδοσφαίρου επικροτεί τη νέα τεχνολογία. Ο προπονητής της Εθνικής Γερμανίας Γιοάχιμ Λεβ πιστεύει ακράδαντα ότι «η απόδειξη του βίντεο κάνει το ποδόσφαιρο πιο δίκαιο». Το ίδιο και ο διεθνής αμυντικός Ματς Χούμελς. Και οι δύο τονίζουν όμως ότι το βίντεο θα πρέπει να επιστρατεύεται μόνο σε ξεκάθαρες περιπτώσεις διαιτητικών λαθών και όχι σε φάσεις όπου οι πιθανότητες να ληφθεί η μια ή η άλλη απόφαση είναι 50-50.

Επιχειρήματα έχουν όμως και οι ολοένα αυξανόμενοι επικριτές, στους οποίους συγκαταλέγονται σημαντικές προσωπικότητες του γερμανικού ποδοσφαίρου, όπως ο παλαίμαχος διεθνής επιθετικός Ρούντι Φέλερ. Ο σημερινός αθλητικός διευθυντής της Μπάγερ Λεβερκούζεν σχολίασε ότι η μέθοδος του βίντεο «σκοτώνει τη διάθεση» και «δύσκολα μπορεί να την ανεχτεί κανείς». Τι λένε όμως οι φίλαθλοι στις κερκίδες; Ήδη έχουν αρχίσει να ακούγονται τα πρώτα συνθήματα για κατάργηση της νέας τεχνολογίας. «Καταστρέφετε το αγαπημένο μας άθλημα», φώναζαν οι φίλοι της Βόλφσμπουργκ στο ματς της περασμένης Κυριακής απέναντι στη Χέρτα (3-3). Όχι τόσο για τα δύο δικαίως ακυρωθέντα -με τη συνδρομή του βίντεο- γκολ της ομάδας τους, αλλά για το γεγονός ότι πριν την ακύρωση είχαν πανηγυρίσει, είχαν ακούσει τον ύμνο της Βόλφσμπουργκ και τον εκφωνητή του γηπέδου να ανακοινώνει περήφανα το νέο σκορ. Όλα αυτά για να μάθουν μετά ότι χάρηκαν… τσάμπα. Την αγανάκτηση των φίλων της Βόλφσμπουργκ συμμερίστηκαν -παρότι ευνοημένοι από τη χρήση του βίντεο- και οι φίλαθλοι της Χέρτα.

Το επιχείρημα περί δικαιότερου ποδοσφαίρου είναι αναμφίβολα πολύ ισχυρό. Ωστόσο δεν πρέπει να αγνοηθούν οι κίνδυνοι. Τι θα ήταν άλλωστε το λαοφιλέστερο άθλημα χωρίς τον κόσμο του;

Άρης Καλτιριμτζής