Ένας ξεχασμένος Βαυαρός φιλέλληνας

Η βαυαροκρατία προκαλεί συνήθως αρνητικούς συνειρμούς στην Ελλάδα, σημαίνει ξενοκρατία και υπεροψία, ήταν η πρώτη περίοδος της βασιλείας του Όθωνα μέχρι την εξέγερση του 1843 και την επιβολή της συνταγματικής μοναρχίας. Αλλά Βαυαροί δεν ήταν μόνον οι μισητοί αντιβασιλείς και οι υψηλοί διοικητικοί υπάλληλοι. Ήταν και πολλοί απλοί νέοι που είχαν έρθει στην Ελλάδα για μια καλύτερη πολιτική και οικονομική μοίρα, κυνηγημένοι φιλελεύθεροι ή άποροι φοιτητές που ταύτιζαν το ελληνικό πείραμα του βαυαρικού θρόνου με ένα καλύτερο μέλλον. Έτσι πρέπει να δούμε έναν ξεχασμένο Βαυαρό, τον Ιωσήφ Μίνδλερ, που είχε φθάσει στην Αθήνα το 1834, φτωχαδάκι 26 μόλις χρονών που λόγω ανέχειας είχε αναγκαστεί να διακόψει τις νομικές σπουδές του στο Μόναχο.

Καλοψυχία και μπουνιές

Τη ζωή και το έργο του μας υπενθυμίζει ένας δίγλωσσος τόμος που κυκλοφόρησε στη Γερμανία με τίτλο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν». Διότι το άγουρο παλικαράκι που έφθανε με τόσα όνειρα στην Αθήνα του Όθωνα εισήγαγε αργότερα τη στενογραφία στην Ελλάδα, την εδίδαξε στο Πολυτεχνείο και διηύθυνε το γραφείο στενογράφησης της ελληνικής βουλής. Όπως επίσης μετέφρασε στα γερμανικά ολόκληρο τον Ύμνο του Διονυσίου Σολωμού, μετάφραση προσαρμοσμένη και στην παρτιτούρα της μελοποίησης του Νικόλαου Μάντζαρου. Στο βιβλίο αυτό δημοσιεύεται και ανέκδοτο βιογραφικό υλικό, επιστολές του Μίνδλερ σε κάποιο πιστό του φίλο που βρέθηκαν σε αυστριακό αρχείο. Απόσπασμα από μια τέτοια επιστολή, σταλμένη το Νοέμβριο του 1865, στην οποία ο Μίνδλερ που σημειωτέον δεν είχε επιστρέψει στο Μόναχο ούτε μετά την εκδίωξη του Όθωνα το 1862, παραπονείται επειδή στη γενέτειρά του τον θεωρούσαν εχθρό της βαυαρικής δυναστείας στην Ελλάδα: «Αυτή είναι η ανταμοιβή της καλοψυχίας μου, με την οποία κατά τις πρώτες μέρες της εξέγερσης αρνήθηκα να φωνάξω μέσα στο δρόμο, μετά από θρασύτατη απαίτηση μιας οπλισμένης και μεθυσμένης συμμορίας, ΄Ο Όθων είναι κακούργος και ρουφιάνος΄. Γι’ αυτή μου την άρνηση δέχτηκα αρκετές μπουνιές στο στομάχι και την πλάτη και μόνο με την παρέμβαση του πεθερού του προαναφερόμενου Δεληγιώργου σώθηκα από τα χτυπήματα.»

Η υπομονή των Ελλήνων

Ο Ιωσήφ Μίνδλερ λοιπόν, ένας Βαυαρός ανάμεσα στα μέτωπα, παντρεμένος με Ελληνίδα και παραμένοντας στην Αθήνα ως το τέλος της ζωής του το 1868, χωρίς να αγαπηθεί ιδιαίτερα ούτε από τους Βαυαρούς ούτε από τους Έλληνες. Για λόγους οικονομίας απολύθηκε από το Πολυτεχνείο και η έδρα της στενογραφίας καταργήθηκε, στο γραφείο στη βουλή όμως πήγαινε πάντα, ακόμα κι όταν δεν άκουγε πια καλά. Απόσπασμα από την ίδια επιστολή: : «Πρέπει τώρα να πάω να ψωνίσω και μετά να πάω στη βουλή για να ξανακούσω τις ομιλίες περί πατριωτισμού, αυταπάρνησης, αρετών του λαού και τα παρόμοια. Ναι πραγματικά, ο ελληνικός λαός έχει μία αρετή, την υπομονή, αλλιώς ο Παντοδύναμος θα είχε βουλώσει προ πολλού το στόμα όλων αυτών των παλικαράδων…» Εντυπώσεις ενός Βαυαρού, που αγαπούσε την Αθήνα και τη ρετσίνα, για τον κοινοβουλευτικό βίο στην Ελλάδα στις αρχές του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα. Πόσα άλλαξαν από τότε;

Σπύρος Μοσκόβου

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης