Ένα ακόμη έργο της συλλογής Γκούρλιτ επιστρέφεται

Αυτό το σχέδιο του Καρλ Σπίτσβεγκ κατασχέθηκε το 1939 από τους ναζί. Ανήκε στον Εβραίο εκδότη Χένρι Χίνριχσεν που δολοφονήθηκε στο Άουσβιτς το 1942. Στη συνέχεια αποκτήθηκε από τον έμπορο τέχνης Χίλντεμπραντ Γκούρλιτ. Αργότερα εντοπίστηκε στην αμφιλεγόμενη συλλογή του γιου του, Κορνέλιους Γκούρλιτ. Το έργο δόθηκε στον οίκο Christie's μετά από επιθυμία των κληρονόμων του Χίνριχσεν.

Στα χέρια της οικογένειας Γκούρλιτ βρέθηκαν σημαντικά έργα μοντέρνας τέχνης, που οι ναζί θεωρούσαν εκφυλισμένη. Η ακουαρέλα του Εβραίου ζωγράφου Μαξ Μπέκμαν αποκτήθηκε από τον πατέρα Γκούρλιτ το 1945. Μεταξύ 1945-1950 βρισκόταν στην κατοχή των συμμαχικών δυνάμεων στο Βισμπάντεν.Το 1950 επεστράφη στον Γκούρλιτ. Ο πατέρας Γκούρλιτ συνέλεγε έργα μοντέρνας τέχνης πριν συνεργαστεί με τους ναζί.

Ο πίνακας αυτός ανήκε στον δικηγόρο και συλλέκτη Φριτς Σάλο Γκλάζερ, ο οποίος είχε στενές επαφές με τους avant-garde κύκλους της Δρέσδης. Μεταξύ άλλων είχε έρθει σε επαφή και με τον Χίλντεμπραντ Γκούρλιτ. Δεν είναι γνωστό πώς ο Γκούρλιτ απέκτησε τον πίνακα, ο οποίος κατασχέθηκε το 1945. Ο εβραϊκής καταγωγής Γκλάζερ επέζησε από τύχη.

Το έργο του διάσημου ιμπρεσιονιστή ζωγράφου ενδέχεται να εκλάπη από τους ναζί. Πωλήθηκε το 1907 από τον ίδιο τον καλλιτέχνη στην γκαλερί Durand Ruel. Ο Εβραίος έμπορος και εκδότης Πάουλ Κασίρερ φέρεται να το δώρισε στη Μαρί Γκούρλιτ, η οποία το δώρισε με τη σειρά της το 1923 στον γιο της Χίλντεμπραντ.

Ο πίνακας του Γάλλου ζωγράφου πιστοποιήθηκε επίσης ως έργο κλεμμένο από τους ναζί. Το έργο προέρχεται πιθανότατα από τη συλλογή του Εβραίου πολιτικού Ζωρζ Μαντέλ, η οικογένεια του οποίου διεκδικεί το έργο. Πώς ακριβώς έφθασε στα χέρια του Γκούρλιτ παραμένει άγνωστο.

Η ακτιβιστική ομάδα Provenance Research Gurlitt χαρακτήρισε αυτόν τον πίνακα του νεο-ιμπρεσιονιστή Πωλ Σινιάκ κλεμμένη, εβραϊκή τέχνη τον Οκτώβριο του 2018. Ο Γκαστόν Προσπέρ Λεβί διέφυγε από τη Γαλλία, την οποία είχαν καταλάβει οι ναζί, το 1940. Πιστεύεται ότι οι ναζί κατέσχεσαν όλη τη συλλογή έργων τέχνης του πριν διαφύγει. Ο πίνακας επεστράφη στην οικογένεια Λεβί το 2019.

Το γλυπτό του Γάλλου καλλιτέχνη πρέπει να αποκτήθηκε μεταξύ 1940 και 1945 από τον Χίλντεμπραντ Γκούρλιτ. Προηγουμένως βρισκόταν στην κατοχή του Γάλλου Ευγένιου Ρουντιέ. Διακινήθηκε το 1919 σε μια δημοπρασία από τον Οκτάβιο Ανρί Μαρί Μιρμπό.

Ο Κορνέλιους Γκούρλιτ είχε για χρόνια το σπουδαίο γλυπτό του Ροντέν στο σπίτι του μαζί με άλλα σημαντικά έργα. Μόλις το 2014, λίγο πριν από το θάνατό του, έδωσε την άδεια να ερευνηθεί η προέλευση των έργων τέχνης και όσα δεν ήταν προϊόντα κλοπής να επιστραφούν στους νόμιμους κατόχους τους, σύμφωνα με τις αρχές της συμφωνίας της Ουάσινγκτον.

H χαλκογραφία του Άλμπρεχτ Ντίρερ ανήκε κάποτε στην γκαλερί Falkeisen-Huber στη Βασιλεία. Πώς έφθασε και πόσο παρέμεινε εκεί παραμένει άγνωστο. Το 2012 βρέθηκε στην κατοχή του Κορνέλιους Γκούρλιτ. «Οι παλιοί δάσκαλοι», όπως ο Ντίρερ, είχαν μεγάλη σημασία για τους ναζί, οι οποίοι τους χρησιμοποιούσαν για την προπαγάνδα τους.

Η προέλευση αυτού του σχεδίου είναι εντελώς άγνωστη. Το μόνο σίγουρο είναι πως το ναζιστικό καθεστώς του Χίτλερ το είχε κατατάξει στη λεγόμενη εκφυκλισμένη τέχνη. 82 έργα του Μούνκ κλάπηκαν το 1937 από γερμανικά μουσεία.

Ο Χίτλερ λάτρευε τη γαλλική ζωγραφική του 18ου αιώνα. Εξασφάλισε έτσι εξαιρετικούς πίνακες για την προσωπική του συλλογή, στοχεύοντας στη συλλογή της οικογένειας Ρότσιλντ μετά την προσάρτηση της Αυστρίας. Ο Χ. Γκούρλιτ προμηθευόταν σχέδια με μολύβι Γάλλων ζωγράφων της ίδιας περιόδου. Απέκτησε αυτό το έργο του Μπουσέ από έναν έμπορο τέχνης στο Παρίσι το 1942.