Έκρηξη μικρής ισχύος στο Μπαρνταρμπούνγκα

Η Ισλανδική Μετεωρολογική Υπηρεσία, η οποία είναι επιφορτισμένη με την καταγραφή της ηφαιστειακής δραστηριότητας στην χώρας, ανέφερε σε επίσημη ανακοίνωσή της ότι προς το ξημέρωμα Πέμπτης προς Παρασκευή σημειώθηκε ηφαιστειακή έκρηξη μικρής ισχύος στον κρατήρα του Μπαρνταρμπούνγκα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να σημάνει «κόκκινος συναγερμός» για τις αερομεταφορές στον εναέριο χώρο πάνω από την Ισλανδία.

Ωστόσο μέχρι στιγμής οι ειδικοί αναφέρουν ότι δεν έχουν καταγραφεί προβλήματα από την ηφαιστειακή σκόνη. «Προς το παρόν δεν έχουν εντοπιστεί από τα ραντάρ ίχνη ηφαιστειακής σκόνης. (...) Ο κίνδυνος νέων σεισμικών δονήσεων είναι χαμηλός, χωρίς να έχει σημειωθεί σημαντική ηφαιστειακή έκρηξη», ανέφερε η Μετεωρολογική Υπηρεσία στην ανακοίνωσή της.

Το Μπαρνταρμπούνγκα βρίσκεται στην κεντρική Ισλανδία. Είναι το δεύτερο σε ύψος βουνό της χώρας που ξεπερνά τα 2.000 μέτρα. Η επιφάνειά του καλύπτεται πλήρως από τον παγετώνα Βατναγιοκούλ ενώ το ίδιο ανήκει στο μεγαλύτερο ηφαιστειακό σύμπλεγμα της Ισλανδίας με μήκος που φτάνει τα 190 χλμ. Από τις 16 Αυγούστου έχουν καταγραφεί περισσότερες από 2.500 σεισμικές δονήσεις γύρω από το Μπαρνταρμπούνγκα, σε βάθος 5-10 χλμ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ηφαιστειολόγων από το Κέντρο Γεωλογικών Ερευνών στο Πότσνταμ της Γερμανίας, βάσει στατιστικών στοιχείων, οι κινήσεις του μάγματος στο εσωτερικό της γης συνοδεύονται από ηφαιστειακή έκρηξη σε λιγότερο από το 10% των περιπτώσεων.

Υπό πλήρη επίβλεψη η ηφαιστειακή δραστηριότητα

Η τελευταία έκρηξη του Μπαρνταρμπούνγκα σημειώθηκε το 1996. Η πιο βίαιη έκρηξή του είχε σημειωθεί πριν από 500 χρόνια, με τους επιστήμονες να κάνουν λόγο για την σφοδρότερη ηφαιστειακή έκρηξη των τελευταίων 10.000 ετών! Το 2010 είχε «πρωταγωνιστήσει» όμως ένα άλλο ηφαίστειο της Ισλανδίας. Το Εϊφαλαγιοκούλ είχε εκραγεί τότε, προκαλώντας χάος στις ευρωπαϊκές αερομεταφορές, με μαζικές ματαιώσεις πτήσεων εξαιτίας της ηφαιστειακής στάχτης που εξαπλώθηκε στην ατμόσφαιρα. Τα δύο ηφαίστεια παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες: και τα δύο εμφανίζουν παρόμοια τεκτονική δραστηριότητα στο υπέδαφός τους, είναι αμφότερα καλυμμένα με πάγο και παρουσιάζουν γεωλογικές ομοιότητες. Πάντως, το Μπαρνταρμπούνγκα είναι πολύ μεγαλύτερο από το Εϊφαλαγιοκούλ και μιας μεγάλης ισχύος έκρηξή του θα απελευθέρωνε πολύ περισσότερο μάγμα.

Ο αέρας μπορεί να μεταφέρει την ηφαιστειακή στάχτη μέχρι την ηπειρωτική Ευρώπη. Τα αεροσκάφη δεν μπορούν να πετάξουν μέσα από το «σύννεφο» στάχτης, καθώς τα σωματίδια μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στους κινητήρες.

Πέρα από την ταλαιπωρία χιλιάδων επιβατών, η ηφαιστειακή έκρηξη του 2010 είχε και σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις. Η βιομηχανία αερομεταφορών εκτιμά ότι υπέστη απώλειες που ξεπέρασαν το ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Οικονομική ζημιά υπέστη όμως και η Ισλανδία. Βαρύτερο ήταν το πλήγμα για τους αγρότες που διατηρούσαν καλλιέργειες γύρω από το ηφαίστειο που εξερράγη.

Σε κάθε περίπτωση οι ηφαιστειολόγοι του Πότσνταμ υπογραμμίζουν ότι οι ισλανδικές Αρχές διατηρούν το Μπαρνταρμπούνγκα υπό πλήρη επίβλεψη και έχουν λάβει τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα. Κατά τη γνώμη τους δεν υπάρχει λόγος πανικού.

Brigitte Osterath / Άρης Καλτιριμτζής (afp, reuters)