Έβρος, «το ποτάμι των νεκρών»

Ένα διαφορετικό ρεπορτάζ από τον Έβρο, όπου ολοένα περισσότεροι πρόσφυγες χάνουν τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ευρώπη, διαβάζουμε στο νέο τεύχος του περιοδικού Der Spiegel. To ρεπορτάζ εστιάζει στην περίπτωση ενός 47χρονου έλληνα ιατροδικαστή, του Παύλου Παυλίδη από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Αλεξανδρούπολης, ο οποίος έχει αναλάβει το δύσκολο έργο της αναγνώρισης των πτωμάτων προσφύγων που ανασύρονται από τα παγωμένα νερά του Έβρου. Σε αυτό το φαινομενικά ακίνδυνο ποτάμι, σημειώνει το Spiegel, συνεχίζουν να πεθαίνουν άνθρωποι. Πρόκειται για τη «σκοτεινή πλευρά της συμφωνίας ΕΕ-Toυρκίας» και για «εικόνες που θα προτιμούσε να μην βλέπει».

Οι εικόνες είναι σκληρές ακόμη και για έναν έμπειρο ιατροδικαστή, όπως ο Παύλος Παυλίδης. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ από το 2000 έχουν περισυλλεγεί 362 πτώματα από το ποτάμι ενώ μόλις το ένα τρίτο έχει αναγνωριστεί. Ο αριθμός των πτωμάτων στην πραγματικότητα πρέπει να είναι πολύ υψηλότερος, γράφει το περιοδικό. «Τα πτώματα βρίσκονται σε τέτοια κατάσταση που συχνά για να αναγνωρίσουμε το φύλο πρέπει να εξετάσουμε αν υπάρχει μήτρα ή προστάτης», αναφέρει ο Παύλος Παυλίδης. Για τον ιατροδικαστή το πιο σκληρό είναι ότι συχνά δεν μπορεί τα ταυτοποιήσει τα πτώματα ώστε στη συνέχεια να εντοπιστούν από τους συγγενείς τους. «Το βρίσκω εξοργιστικό. Αξίζουν τον σεβασμό μας και μια αξιοπρεπή κηδεία. Κι εμείς οφείλουμε να δώσουμε στους συγγενείς τους τα στοιχεία τους», αναφέρει ο κ.Παυλίδης. Το Spiegel σημειώνει μάλιστα, ότι ποτέ άλλοτε δεν έχουν αποπειραθεί να περάσουν τα ελληνοτουρκικά σύνορα τόσοι πρόσφυγες όσοι τους τελευταίους μήνες. Αυτό έχει να κάνει με το γεγονός, ότι όσοι αιτούντες άσυλο φτάνουν στα νησιά, πρέπει να μείνουν εκεί επί μακρόν κάτω από άθλιες συνθήκες. Όσοι όμως φτάνουν μέσω Έβρου, φιλοξενούνται στους καταυλισμούς της ενδοχώρας, όπου οι συνθήκες είναι καλύτερες.

Στο γραφείο του Παύλου Παυλίδη, οι φωτογραφίες των πτωμάτων που ανασύρονται από το ποτάμι είναι σοκαριστικές. «Πριν αναλάβει το πόστο, τα πτώματα προσφύγων θάβονταν απευθείας. Τώρα πλέον ο ίδιος κάνει κάθε φορά αυτοψία και προσπαθεί να ταυτοποιήσει το γενετικό υλικό. Αυτές τις πληροφορίες στέλνει στην αστυνομία και τον Ερυθρό Σταυρό. Κάθε πτώμα παίρνει ένα νούμερο. Όλες οι πληφοφορίες, φωτογραφίες και προσωπικά αντικείμενα καταγράφονται. Κινητά, γούρια, επιστολές, δαχτυλίδια, ρολόγια, συνήθως λίγα πράγματα αλλά συχνά δίνουν τη μόνη δυνατότητα να αναγνωριστεί κάποιος», γράφει το Spiegel. Πρόσφατα έτσι ένας νεαρός Σύρος ήρθε στον Έβρο και αναζήτησε τα ίχνη της μητέρας και του αδερφού του. Βρήκε μόνο το πτώμα της μητέρας του με τη βοήθεια του  ιατροδικαστή. «Αυτή είναι για μένα η ανταμοιβή. Να ξέρω ότι μπορεί μερικές φορές να παραδώσω τους νεκρούς στους συγγενείς τους», ανέφερε ο Π. Παυλίδης.

  Κρίσεις στην ευρωζώνη και στο μέλλον αλλά όχι τόσο ισχυρές όσο η πρώτη 

Κοινή συνέντευξη στο Spiegel παραχώρησαν ο Κλέμενς Φουστ, διευθυντής του Ινστιτούτου Ifo του Μονάχου και ο Χάινερ Φλάσμπεκ, επικεφαλής οικονομολόγος στην οργάνωση Unctad του ΟΗΕ και πρώην Γ.Γ. του γερμανικού υπ. Οικονομικών επί Όσκαρ Λαφοντέν. Ένα από τα θέματα ήταν η κρίση στην ευρωζώνη και η πιθανότητα επανάληψής της. Στην ερώτηση εάν θα το ευρώ έχει πλέον σωθεί ο Κλέμενς Φουστ απαντά: «Θα ζήσουμε και στο μέλλον κρίσεις στην ευρωζώνη, αλλά πιθανώς δεν θα είναι τόσο ισχυρές όσο η πρώτη. Η καθιέρωση του ευρώ οδήγησε σε μια μαζική ροή κεφαλαίων και μια έκρηξη υπερχρέωσης των χωρών της περιφέρειας. Υπήρξε ένας κεντρικός καταλύτης της κρίσης αλλά και ένα μοναδικό γεγονός. Φοβάμαι ωστόσο ότι έχουμε λίγες αντιστάσεις έναντι μιας νέας κρίσης. Και αυτό γιατί η ΕΚΤ δεν μπορεί να μειώσει και άλλο τα επιτόκια. Και το δημόσιο χρέος στις περισσότερες χώρες είναι τόσο υψηλό ώστε αυτές δεν θα ήταν σε θέση να αντιδράσουν λαμβάνοντας δημοσιονομικά μέτρα». Από την πλευρά του ο Χάινερ Φλάσμπεκ εκτιμά ότι: «Η κρίση απέχει πολύ από το να έχει ξεπεραστεί, μιλάμε απλώς με ωραία λόγια για αυτήν».

Αναφορικά με το κατά πόσο το ελληνικό δημόσιο χρέος ήταν αυτό που έδωσε την αφορμή για το ξέσπασμα της ευρωκρίσης αναφέρει: «Η χρηματοπιστωτική κρίση έφερε την ευρωκρίση. Η Ελλάδα την επιδείνωσε. Αλλά θα φτάναμε στην κρίση με τον έναν ή άλλον τρόπο. Ούτε η Ισπανία ή η Γαλλία ή η Ιταλία θα μπορούσαν με τα δικά τους ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών σε αντίθεση με τη Γερμανία να επιβιώσουν για πολλές δεκαετίες». Από την πλευρά του ο Κλέμενς Φουστ απαντά: « (...) Υπάρχουν δύο λόγοι, για τους οποίους η Ελλάδα δημιούργησε ένα τόσο μεγάλο δημόσιο χρέος και η Ισπανία μια φούσκα ακινήτων. Πρώτον η λανθασμένη τραπεζική νομοθεσία, κατά την οποία κάποιες τράπεζες θεωρούνταν πολύ μεγάλες για να πτωχεύσουν. Όταν είναι σαφές ότι οι τράπεζες θα διασωθούν, τότε μπορούν να χρηματοδοτούν κάθε ανοησία. Δεύτερον, έλειπε η αξιοπιστία της ρήτρας no-bailout, η οποία αποκλείει τη διάσωση μιας χώρας από άλλες».

Η δίκη για το ποδόσφαιρο έγινε αλλά δεν αλλάζει πολλά

Η Süddeutsche Zeitung δημοσιεύει ρεπορτάζ για τη δίκη των εμπλεκόμενων στο σκάνδαλο των στημένων ποδοσφαιρικό αγώνων στην Ελλάδα την περίοδο 2008-2011 σημειώνοντας: «Η δίκη για τα στημένα παιχνίδια δεν θα αλλάξει σε τίποτα το επιχειρηματικό ποδοσφαιρικό μοντέλο που συνοψίζεται ως εξής: χειραγωγώ τους αγώνες και στοιχηματίζω». Το άρθρο χαρακτηρίζει τη δίκη «μαμούθ» για τα ελληνικά δεδομένα: «Μια δίκη 16 μηνών, 84 εναγόμενοι, 59 καταδίκες, όλες για Έλληνες, 25 αθωώσεις» με κατηγορούμενους παράγοντες ποδοσφαιρικών ομάδων, διαιτητές, ποδοσφαιρικούς συμβούλους αλλά κανέναν παίκτη. Το ρεπορτάζ παρουσιάζει αναλυτικά τα προφίλ των δέκα υπόλογων που τους επιβλήθηκαν οι βαρύτερες ποινές και σημειώνει κλείνοντας: «Όποιος πιστεύει ότι το κακό με τους στημένους αγώνες έχει εξαλειφθεί από τη ρίζα του ή ότι η παθογένεια του ελληνικού ποδοσφαίρου ιάθηκε, πλανάται σφόδρα».

Δήμητρα Κυρανούδη