To πορτογαλικό πρότυπο και τα ελληνικά ερωτηματικά

Το θέμα της εκδήλωσης του Ιδρύματος Bertelsmann στο Βερολίνο με βασικούς ομιλητές τον γερμανό υπ. Οικονομικών Β. Σόιμπλε και την πορτογαλίδα ομόλογό του Μαρία Λουίς Αλμπουκέρκε σε πρώτο άκουσμα ηχεί πολλά υποσχόμενο κι άλλο τόσο χαοτικό: «Ενισχύοντας την ευρωπαϊκή οικονομία – Nέοι προσανατολισμοί και υπέρβαση των επιπτώσεων της κρίσης στην ΕΕ και την Πορτογαλία». Η ανταπόκριση του κοινού στην εκδήλωση ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Ακόμη και ο διευθυντής του Ιδρύματος Bertelsmann Άαρτ ντε Γουές εντυπωσιάστηκε από την προσέλευση. Σε αυτό συνέβαλε και η συγκεκριμένη πολιτική συγκυρία, με το θέμα της διευθέτησης του ελληνικού χρέους και την πρόσφατη κλιμάκωση στις σχέσεις της χώρας με τους εταίρους να βρίσκεται στο επίκεντρο του πολιτικού διαλόγου στην ΕΕ.

Σκληρές θυσίες για το λαό

H Πορτογαλία βρέθηκε για τρία συναπτά έτη υπό την εποπτεία της τρόικας, συναποτελούμενη από την ΕΚΤ, το ΔΝΤ και την Κομισιόν. Τα δάνεια έκτακτης ανάγκης που έλαβε η χώρα ανήλθαν σε 76 δις ευρώ. Τον Μάιο του 2014 η Πορτογαλία κατάφερε να βγει επιτυχώς από το πρόγραμμα διάσωσης, ενώ η οικονομία της εισήλθε εκ νέου σε τροχιά ανάπτυξης. Η ανεργία παραμένει σε υψηλά επίπεδα, ωστόσο το ποσοστό της κυμαίνεται περί το 14%. Σήμερα δεν μπορεί να γίνει λόγος για πλήρη επίλυση των προβλημάτων της χώρας, ωστόσο πρόκειται για προβλήματα που προϋπήρχαν της κρίσης χρέους. «Οι μεταρρυθμίσεις αποδίδουν καρπούς», είπε χαρακτηριστικά η υπ. Οικονομικών της Πορτογαλίας, τονίζοντας τις θετικές επιπτώσεις που επέφεραν τα μέτρα αυτά. Η πορτογαλική οικονομία έχει καταφέρει μέσα σε τέσσερα χρόνια να αλλάξει εικόνα: από τα πρόθυρα της πτώχευσης επικρατεί σήμερα μια «σχετική σταθερότητα», ενώ η χώρα έχει ανακτήσει την αξιοπιστία της και κατάφερε να βγει στις αγορές.

Έπαινοι Σόιμπλε για την Πορτογαλία

Για τον γερμανό υπ. Οικονομικών Β. Σόιμπλε η Πορτογαλία αποτελεί απόδειξη της αποτελεσματικότητας της ευρωπαϊκής πολιτικής που ακολουθήθηκε για την αντιμετώπιση της κρίσης. «Νομίζω ότι η Πορτογαλία είναι η απόδειξη ότι η προσέγγιση που επιλέξαμε για την υπέρβαση της κρίσης λειτουργεί». Μονολότι και οι δύο υπ. Οικονομικών απέφυγαν τις άμεσες αναφορές στη νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, οι έμμεσες αναφορές ήταν σαφείς. Οι χώρες της κρίσης είναι σήμερα σε καλύτερη θέση από ό,τι στο παρελθόν, τόνισε ο Β. Σόιμπλε. «Αυτό είναι γεγονός». Έντονο πάντως ήταν και το ενδιαφέρον του κοινού για την Ελλάδα, ενώ ένας ακροατής ρώτησε τον γερμανό υπ. Οικονομικών ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στην Πορτογαλία και την Ελλάδα. «Θα μπορούσα να σας πω τη διαφορά μεταξύ της Ελλάδας και των άλλων χωρών που βρίσκονται σε πρόγραμμα στήριξης. Γνωρίζω τους αριθμούς. Αλλά δεν θα το κάνω», απάντησε ο Β. Σόιμπλε χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια ο γερμανός υπ. Οικονομικών αναφέρθηκε στις ολονύχτιες διαπραγματεύσεις με τις χώρες της κρίσης, κατά τις οποίες αναζητούνταν κάθε φορά τι θα ήταν αποδεκτό από όλους τους θεσμικούς παράγοντες. Μάλιστα ο ίδιος ανέφερε ότι το ΔΝΤ τον είχε επιπλήξει ώστε να μην είναι τόσο «γενναιόδωρος».

Ιστορίες Βρυξελλών…

«Οι μεταρρυθμίσεις συναντούν πάντα αντίσταση», είπε από την πλευρά της η Μ. Λ. Αλμπουκέρκε. Με αφορμή τις διεκδικήσεις της νέας ελληνικής κυβέρνησης για σημαντικές διορθωτικές κινήσεις στο πρόγραμμα βοήθειας, η πορτογαλίδα υπουργός Οικονομικών ανέφερε ότι είναι δυνατή η προσαρμογή των μεταρρυθμιστικών μέτρων καθώς και των περικοπών στην εκάστοτε πολιτική πραγματικότητα – αλλά μόνο στο πλαίσιο του ισχύοντος προγράμματος και των σχετικών κανόνων. Υπάρχουν περιθώρια ελιγμών, ωστόσο πρέπει κάποιος να είναι αξιόπιστος εταίρος. «Μπορείς να αλλάξεις τα εκάστοτε μέτρα, αλλά μετά από διάλογο με τους εταίρους», τόνισε η κ. Αλμπουκέρκε.

Ο Β. Σόιμπλε από την πλευρά του αναφέρθηκε σε ένα περιστατικό στο Eurogroup. Πριν από μια βδομάδα ένας ευρωπαίος υπ. Οικονομικών είπε στον έλληνα ομολόγό του Γ. Βαρουφάκη ότι ο κατώτατος μισθός στη χώρα του είναι πολύ χαμηλότερος σε σχέση με την Ελλάδα. Εντούτοις, θα πρέπει και αυτός να πείσει τους ψηφοφόρους του για την αναγκαιότητα χρηματοδότησης των δανειακών αναγκών της Ελλάδας. «Είναι δύσκολο για μένα να εξηγήσω ότι δείχνουμε αλληλεγγύη, όταν έσεις έχετε έναν υψηλότερο κατώτατο μισθό από εμάς», ανέφερε ο ευρωπαίους υπουργός απευθυνόμενος στον Γ. Βαρουφάκη, για να λάβει την εξής απάντηση: «Ίσως εσείς μπορείτε να ζήσετε με έναν τόσο χαμηλό μισθό, στην Ελλάδα όμως όχι».

Ο γερμανός υπ. Οικονομικών τόνισε επίσης την ανάγκη αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των εταίρων. «Εάν καταστρέψουμε την αμοιβαία εμπιστοσύνη, θα καταστρέψουμε την Ευρώπη», είπε χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας ότι όσον αφορά περαιτέρω διαπραγματεύσεις τα περιθώρια ελιγμών είναι περιορισμένα. «Έχουμε φανεί πολύ γενναιόδωροι», είπε ο γερμανός υπ. Οικονομικών, προσθέτοντας ωστόσο ότι παραμένει αισιόδοξος. «Όσον αφορά αυτά που πρέπει να κάνουμε, θα κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε».

Sabine Kinkartz / Δήμητρα Κυρανούδη