Tι σημαίνει η αγορά των ρωσικών S-400 από την Τουρκία;

Ενδέχεται να συμβεί εντός Ιουλίου: Πολλοί εκτιμούν ότι η Τουρκία θα μπορούσε σύντομα να γίνει η πρώτη χώρα - μέλος του ΝΑΤΟ που θα αποκτήσει τα μοντέρνα ρωσικά συστήματα αεράμυνας τύπου S-400. Οι εκκλήσεις των ΗΠΑ να ακυρώσει η Τουρκία τη συμφωνία ύψους 2,5 δις δολαρίων με τη Ρωσία μέχρι στιγμής προφανώς έχουν πέσει στο κενό. Στην Ουάσιγκτον επικρατεί ανησυχία για τις τουρκικές κινήσεις, επειδή πολλοί εκτιμούν ότι η Μόσχα με την πώληση των S-400 στην Τουρκία θα μπορούσε να ασκήσει μέσω των οπλικών της συστημάτων κατασκοπεία στο ΝΑΤΟ - κυρίως ως προς τα μαχητικά αεροσκάφη F-35, την πώληση των οποίων στην Τουρκία μπλοκάρουν οι ΗΠΑ.

Τα S-400 είναι ευέλικτα και πιο οικονομικά

Τα S-400 είναι ένα σύστημα αεράμυνας μεγάλου και μεσαίου βεληνεκούς. Μέχρι στιγμής εκτιμάται ότι πρόκειται για τα πιο εξελιγμένα συστήματα αεράμυνας με τη μεγαλύτερη απόδοση. Εντάσσονται σε μια σειρά αεροπορικών μαχητικών συστημάτων που άρχισαν να κατασκευάζονται μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στη Σοβιετική Ένωση και αργότερα εκσυγχρονίστηκαν από τη σημερινή Ρωσία. Ο αριθμός 400 σημαίνει ότι τα συγκεκριμένα αεροσκάφη έχουν συνολικό βεληνεκές 400 χλμ. Τα S-400 αποτελούνται από ένα σύστημα μαχητικών αεροσκαφών, με κέντρο ελέγχου, κινητές μονάδες ραντάρ και εκτοξευτές πυραύλων. Κατασκευάζονται από την κρατική οπλοβιομηχανία Almaz-Antey, η οποία λόγω των κινήσεων της Ρωσίας έναντι της Ουκρανίας, βρίσκεται στις λίστες κυρώσεων της ΕΕ και  των ΗΠΑ. Tα S-400 είναι έτσι κατασκευασμένα για να καταρρίπτουν βαλλιστικά αεροσκάφη, πυραύλους και drone σε ύψος έως και 27 χλμ. Στα ρωσικά ΜΜΕ λέγεται ότι είναι πολύ πιο αποτελεσματικά από ό,τι αντίστοιχα αμερικανικά και γαλλικά συστήματα.

“Αν και η Δύση κατασκευάζει καλύτερα αεροσκάφη, η Ρωσία παραμένει πρωτοπόρος στην πυραυλική τεχνολογία”, αναφέρει ο Ρίτσαρντ Κόνολι από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμινγκχαμ. Όπως εκτιμά ο βρετανός ειδικός τα S-400 είναι πιο ευέλικτα ως συστήματα ενώ ένα ακόμη πλεονέκτημα που έχουν είναι η καλή τιμή τους. “Τα S-400 είναι σε κάθε περίπτωση κατά το ήμισυ φθηνότερα από τα αμερικανικά συστήματα Patriot”, σημειώνει.

Και πολιτικοί λόγοι πίσω από το τουρκικό ενδιαφέρον

Σύμφωνα με τον ειδικό σε θέματα Ρωσίας Αλεξάντερ Γκοτς πίσω από την πώληση S-400 στην Τουρκία κρύβονται κυρίως καθαρά πολιτικοί λόγοι: “Η Τουρκία δεν έχει κανέναν εχθρό, από τον οποίο θα πρέπει να προστατευθεί με S-400. Πρόκειται για ένα μήνυμα προς τις ΗΠΑ και άλλους ότι η Άγκυρα διαθέτει δικό της, αυτόνομο αμυντικό σύστημα”. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Τουρκία είναι η δεύτερη χώρα μετά την Κίνα που ενδέχεται να παραλάβει από τη Ρωσία S-400. Η Ινδία έχει ήδη υπογράψει σύμβαση αξίας 5,5 δις δολαρίων και περιμένει την παράδοσή τους ενώ και χώρες του Κόλπου έχει ήδη δείξει ενδιαφέρον.

Ωστόσο σύμφωνα με ειδικούς του σουηδικού ινστιτούτου SIPRI  οι S-400 έχουν το βασικό μειονέκτημα ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν δοκιμαστεί σε συνθήκες πραγματικού πολέμου. Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει δηλώσει πάντως ότι τα νέα συστήματα αεράμυνας δοκιμάζονται στο συριακό μέτωπο. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Συρία βρίσκονται σταθμευμένα ρωσικοί S-400, ωστόσο σύμφωνα με τον Αλεξάντερ Γκοτς αυτοί δεν χρησιμοποιήθηκαν, μολονότι το 2018 δόθηκε ευκαιρία.

Πέρα από όλα τα παραπάνω η Τουρκία επιδιώκει επίσης μέσω αυτής της αγοράς και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας με τη Ρωσία, αφού τμήμα των S-400 ενδέχεται να κατασκευάζεται στην Τουρκία. “Και εδώ υπάρχει έντονος συμβολισμός” εκτιμά ο Γκοτς. Από την πλευρά της η Μόσχα είναι ήδη ένα βήμα μπροστά, αφού ήδη σχεδιάζει τους S-500 που θα ονομάζονται “Προμηθέας” και ενδέχεται να είναι έτοιμοι το 2020.

Ρόμαν Γκοντσαρένκο

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη