O Eρντογάν στον Σταϊνμάιερ και μετά στον Σολτς
17 Νοεμβρίου 2023Με τα μέτρα ασφαλείας στο κόκκινο και τουλάχιστον 1.500 αστυνομικούς επί ποδόςπροσγειώνεται το μεσημέρι στο στρατιωτικό τμήμα του αεροδρομίου Βίλι Μπραντ του Βερολίνου ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν. Ήδη η κυβερνητική περιοχή είναι αποκλεισμένη.
Ο Τούρκος πρόεδρος αναμένεται να κατευθυνθεί αμέσως στο Προεδρικό Μέγαρο, όπου θα τον υποδεχθεί ο Γερμανός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ για συνομιλίες κατ' ιδίαν και έπειτα σε διευρυμένο κύκλο. Αμέσως μετά θα μεταβεί στην καγκελαρία για τις πολυαναμενόμενες συνομιλίες με τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς σε μια κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία.
Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες πιθανότατα θα παραχωρήσουν κοινή συνέντευξη Τύπου αργά το απόγευμα. Σύμφωνα τουλάχιστον με τα ήθη της καγκελαρίας, προβλέπονται κατά κανόνα ερωτήσεις, παρατηρούν έμπειροι Γερμανοί δημοσιογράφοι. Ωστόσο στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι ακόμη σαφές αν θα γίνουν ερωτήσεις ως είθισται ή αν θα πρόκειται απλώς για μια κοινή εμφάνιση των δύο ηγετών με τη μορφή δηλώσεων. Πάντως το πρόγραμμα της επίσκεψης έχει αλλάξει ήδη αρκετές φορές και μέχρι τελευταία στιγμή δεν αποκλείονται τροποποιήσεις, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές.
Η επίσημη επίσκεψη θα ολοκληρωθεί με δείπνο στην καγκελαρία και όπως φαίνεται ο Τούρκος πρόεδρος θα αναχωρήσει για την Τουρκία αργά το βράδυ της Παρασκευής, Δεν θα μείνει δηλαδή και το Σάββατο, ημέρα μεγάλων προγραμματισμένων διαδηλώσεων Κούρδων υπέρ του ΡΚΚ και υπέρ των Παλαιστινίων. Το βράδυ του Σαββάτου αναμένεται να διεξαχθεί κανονικά και ποδοσφαιρικός αγώνας Γερμανίας-Τουρκίας στο Ολυμπιακό Στάδιο του Βερολίνου.
Δύσκολη αλλά σημαντική συνάντηση
Το χάσμα που χωρίζει τον Ταγίπ Ερντογάν με τον Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ και τον Όλαφ Σολτς είναι εκ των πραγμάτων ανυπέρβλητο εξαιτίας των εκ διαμέτρου αντίθετων θέσεων για το Ισραήλ και τη Χαμάς. Διαφορές θα έλεγε κανείς «υπαρξιακής φύσης», δεδομένου ότι η μεν Άγκυρα αμφισβητεί ουσιαστικά το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραή, ενώ για το Βερολίνο η στήριξη του Ισραήλ θεωρείται κρατική επιταγή, συνταγματικής φύσης.
Βλέποντας τη μεγάλη εικόνα, πέραν των ουσιαστικών διαφορών, το βλέμμα του Βερολίνου είναι στραμμένο στην επικαιροποίηση της «συμφωνίας» της ΕΕ με την Τουρκία του 2016 για το προσφυγικό και στη μείωση των προσφυγικών ροών, για τις οποίες κρατά το κλειδί η Άγκυρα. Εκεί ζουν πάνω από τέσσερα εκατομμύρια πρόσφυγες που αναζητούν διέξοδο προς την Ευρώπη. Η σημασία που δίνει η Γερμανία στο πεδίο αυτό φάνηκε και πριν από λίγες ημέρες κατά την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, όταν το ζήτημα των δευτερογενών μεταναστευτικών ροών προς τη Γερμανία αποτέλεσε «αγκάθι».
Η Γερμανία και η Τουρκία έχουν επίσης στενούς εμπορικούς δεσμούς, ενώ τα 3 εκατομμύρια Γερμανών πολιτών τουρκικής καταγωγής είναι σημαντικό τμήμα τόσο της γερμανικής κοινωνίας όσο και της τουρκικής «διασποράς».
Μια πρόκληση που ήταν ανοιχτή από τον Μάιο
Τέλος, ένα μεγάλο ερώτημα είναι αν θα ζητήσει επίσημα ο Ταγίπ Ερντογάν από τον Όλαφ Σολτς 20 μαχητικά αεροσκάφη Eurofighter, σύμφωνα με δημοσίευμα στο Bloomberg, με τη Γερμανία να εμφανίζεται αρνητική. Ενδιαφέρον όμως έχει και αν θα τεθεί επίσης το θέμα της αγοράς από την Τουρκία Airbus -αντί αμερικανικών Boeing-, για τα οποία επίσης έχει εκδηλώσει η τουρκική πλευρά.
Το σίγουρο είναι ότι ο Ταγίπ Ερντογάν δεν έρχεται απρόσκλητος στο Βερολίνο. Ήδη αμέσως μετά την επανεκλογή του τον περασμένο Μάιο, ο Όλαφ Σολτς ήταν από τους πρώτους ηγέτες που τον συνεχάρησαν, απευθύνοντάς του πρόσκληση να έρθει στο Βερολίνο. Φαίνεται ότι η επίσκεψη αυτή προετοιμαζόταν σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες εδώ και καιρό, όμως η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ άλλαξε εκ των πραγμάτων το πλαίσιο και φυσικά το κλίμα.