H Ευ.Κρανιώτη στην Berlinale

«Αν το Ρίο ντε Τζανέιρο ήταν άνθρωπος θα ήταν τραβεστί – λόγω της μείξης των χρωμάτων, των πτυχών, των ερμηνειών». Με αυτές τις λίγες λέξεις η τρανσέξουαλ Λουάνα Μουνίζ δίνει το στίγμα της νέας ταινίας της Ευαγγελίας Κρανιώτη «Obscuro Barocco», δηλαδή «Σκοτεινό Μπαρόκ». Πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ με έντονα στοιχεία μυθοπλασίας. Κατά κάποιον τρόπο η σκηνοθέτρια παρουσιάζει το Ρίο από την οπτική σκοπιά της κεντρικής ηρωίδας Λουάνα: «Μια πόλη παράδεισος, μια πόλη κόλαση, μια πόλη καθαρτήριο». Και οπωσδήποτε για τη Λουάνα το Ριο είναι για βιωματικούς λόγους μια πόλη της μεταμφίεσης και πολύ περισσότερο της μεταμόρφωσης. Όχι μόνο στην περίοδο του καρναβαλιού αλλά 365 μέρες το χρόνο.

Κοινά δημοκρατικά αιτήματα

Για μήνες η Ευαγγελία Κρανιώτη ακολουθούσε με την κάμερα της την πρωταγωνίστρια. Το αποτέλεσμα είναι ένα εκθαμβωτικό θέαμα χρωμάτων και μουσικών με μια αφηγήτρια (Λουάνα) να μιλά για τη δική της αντίληψη για τον κόσμο, χωρίς να εμφανίζεται στην κάμερα. Το ενδιαφέρον στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι, αν και η Λουάνα Μουνίζ κινείται στο περιβάλλον των τρανσέξουαλ, οι παρατηρήσεις της αφορούν τη γενικότερη κατάσταση που επικρατεί στη Βραζιλία. Ο κίνδυνος γα παράδειγμα της εξάσκησης μιας αυταρχικότερης πολιτικής από τη νέα κυβέρνηση αγγίζει τόσο τα δικαιώματα των σεξουαλικών μειονοτήτων, όσο και των δημοκρατικών δικαιωμάτων ολόκληρης της κοινωνίας. Συνεπώς η συμμετοχή των τρανσέξουαλ σε μια διαδήλωση της αντιπολίτευσης στην ταινία εμφανίζεται σαν κάτι το φυσικό, επισημαίνει η Ευαγγελία Κρανιώτη: «Τελικά αυτό που θέλουν όλοι είναι το πολύ απλό, δημοκρατικό αίτημα να μην υπάρχουν διακρίσεις και πεπρωμένα. Να μην είναι αναγκασμένοι οι άνθρωποι να ζουν μια ζωή επειδή έτσι πρέπει.»

Γιατί επέλεξε η σκηνοθέτρια να δώσει στην ταινία της τον τίτλο «Obscuro Barocco» - «Σκοτεινό Μπαρόκ»; Το «σκοτεινό» σίγουρα επειδή το γίγνεσθαι διαδραματίζεται σχεδόν αποκλειστικά τη νύχτα, επειδή τα πράγματα στη Βραζιλία με τη νέα κυβέρνηση είναι «μαύρα κι άραχνα» ή ακόμη επειδή η Λουάνα είναι μαύρη.  Αλλά πως εξηγείται το «μπαρόκ»; Μάλλον επειδή στα πορτογαλικά το barocco δηλώνει και την έννοια του ασυνήθιστου και παράδοξου.

Φόρος τιμής στο Ρίο

Με το «Obscuro Barocco» η 38χρονη Ευαγγελία Κρανιώτη που ζει εδώ και 17 χρόνια στο Παρίσι «επιστρέφει» στο Βερολίνο. Με την πρώτη της  ταινία, την πολυβραβευμένη «Exotica, Erotica, Etc.» συμμετείχε το 2015 στο παράλληλο πρόγραμμα Forum της Berlinale, ενώ τώρα προσκλήθηκε στο Panorama, που είναι το δεύτερο σημαντικό τμήμα του φεστιβάλ μετά το διαγωνιστικό. Τόσο το πρώτο όσο και το δεύτερο ντοκιμαντέρ γυρίστηκαν στη Λατινική Αμερική. Στο «Exotica, Erotica, Etc.» η σκηνοθέτρια παρακολουθεί τη ζωή των ελλήνων ναυτικών στα λιμάνια της Λατινικής Αμερικής και στο«Obscuro Barocco» τον κόσμο των τρανσέξουαλ στο Ριο ντε Τζανέιρο.

Με την επιλογή του Ρίο η Ευαγγελία Κρανιώτη αποτίει φόρο τιμής σε αυτή την πόλη που αρχικά είχε επισκεφτεί ως φωτογράφος πριν πολλά χρόνια για ένα ρεπορτάζ: «Την επιθυμία να κινηματογραφεί κανείς τη γνώρισα εκεί και έκτοτε με ακολουθεί. Ήθελα λοιπόν να κάνω ένα ντοκιμαντέρ για το Ρίο, γιατί ένιωθα ότι χρωστούσα πολλά σε αυτή την πόλη. Ένιωσα πολύ Ελληνίδα στη Λατινική Αμερική. Το βλέμμα που απέκτησα μου επιτρέπει τώρα να έχω την επιθυμία να κινηματογραφήσω στην Ελλάδα.» Η επόμενη της ταινία δεν θα είναι ντοκιμαντέρ, αποκαλύπτει η Ευαγγελία Κρανιώτη, αλλά για πρώτη φορά θα ειναι μία ταινία μυθοπλασίας.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο