«Όχι» στην έκδοση Ασάνζ στις ΗΠΑ

Η βρετανική δικαιοσύνη ήταν συνεπής στο ραντεβού της. Όπως είχε ανακοινωθεί στα τέλη Δεκεμβρίου, το δικαστήριο εξέδωσε την απόφασή του στις 4 Ιανουαρίου. Και η απόφαση ήταν ευεργετική για τον ιδρυτή της Wikileaks Γιούλιαν Ασάνζ, καθώς απορρίπτεται το αμερικανικό αίτημα για την έκδοσή του στις ΗΠΑ. Όπως εξηγεί η δικαστής, Βανέσα Μπαράιτσερ, σε περίπτωση έκδοσης ο 49χρονος Τζούλιαν Ασάνζ απειλείται με «αυστηρές συνθήκες κράτησης», που θα είχαν ως στόχο να διακόψουν ή να περιορίσουν στον εντελώς απαραίτητο βαθμό τη «φυσική επαφή με τον έξω κόσμο» και αυτό μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες για τον Ασάνζ, στον οποίο έχει ήδη διαγνωστεί κατάθλιψη, ενώ εκδηλώνεται και αυτοκτονικός ιδεασμός. Οι δικηγόροι του Ασάνζ λένε τώρα ότι θα ζητήσουν να αφεθεί ελεύθερος ο πελάτης τους με καταβολή χρηματικής εγγύησης. Ωστόσο, οι Αμερικανοί θα ασκήσουν έφεση. Σε επόμενο στάδιο η υπόθεση Ασάνζ αναμένεται να απασχολήσει το βρετανικό Supreme Court ή ακόμη και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο.

Η σύντροφός του Ασάνζ, Στέλα Μόρις, ξέσπασε σε δάκρυα χαράς μετά την ανακοίνωση της σημερινής απόφασης. Δεκάδες οπαδοί του ιδρυτή της Wikileaks, που είχαν συγκεντρωθεί έξω από τη δικαστική αίθουσα, ξέσπασαν κι εκείνοι σε πανηγυρισμούς. Την ικανοποίησή του για την απόφαση εκφράζει ο γνωστός Αμερικανός πληροφοριοδότης Έντουαρντ Σνόουντεν, μέσω Twitter. Για τον Σύνδεσμο Γερμανών Δημοσιογράφων (DJV) η σημερινή απόφαση αποτελεί «μία σημαντική επιτυχία». Μία απόφαση για έκδοση στις ΗΠΑ θα ισοδυναμούσε με «ομολογία χρεοκοπίας του κράτους δικαίου», προειδοποιεί ο πρόεδρος του DJV Φρανκ Ίμπεραλ. «Σημαντικό βήμα για τη διαφύλαξη του κράτους δικαίου» χαρακτηρίζει τη σημερινή απόφαση ο Γκρέγκορ Γκίζι, εκπρόσωπος του γερμανικού κόμματος της Αριστεράς (Die Linke) για θέματα εξωτερικής πολιτικής.  

Δέκα χρόνια κυνηγημένος...

Σήμερα ο Αυστραλός Τζούλιαν Ασάνζ κρατείται στις φυλακές υψίστης ασφαλείας του Μπέλμαρς στο νοτιοανατολικό Λονδίνο. Η αμερικανική δικαιοσύνη τον κατηγορεί ότι, υποκλέπτοντας απόρρητες πληροφορίες για στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, θέτει σε κίνδυνο τις ζωές Αμερικανών πολιτών, παραβιάζοντας τον νόμο. Σε περίπτωση έκδοσής του στις ΗΠΑ απειλείται με ποινή φυλάκισης έως 175 ετών. Για τους οπαδούς του ο Τζούλιαν Ασάνζ αποτελεί πρότυπο ερευνητικής δημοσιογραφίας, που αποκάλυψε εγκλήματα πολέμου. Στο απόγειο της δόξας του βρέθηκε ο Αυστραλός ερευνητής το καλοκαίρι του 2010, όταν δημοσίευσε τα «Ημερολόγια Πολέμου στο Αφγανιστάν». Λίγο αργότερα άρχισαν οι δικαστικές- και όχι μόνο- περιπέτειές του στην Ευρώπη.

Τον Αύγουστο του 2010 ο Ασάνζ κατηγορείται για «βιασμό» δύο γυναικών στη Στοκχόλμη. Τις φήμες διέδωσε η λαϊκή εφημερίδα Expressen. Για τον Γκίντερ Βάλραφ, πρωτεργάτη της ερευνητικής δημοσιογραφίας στη Γερμανία, οι κατηγορίες «ήταν κατασκευασμένες». Μιλώντας στην Deutsche Welle ο Βάλραφ κάνει λόγο για «καμπάνια φίμωσης και συκοφάντησης» του Ασάνζ, επικαλούμενος εκτιμήσεις του Ελβετού Νιλς Μέτζερ, εντεταλμένου των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση των βασανιστηρίων. Σε συνέντευξή του προς το ελβετικό περιοδικό Republik το 2020 ο Μέτσλερ, καθηγητής διεθνούς δικαίου που μιλάει άψογα σουηδικά και είχε πρόσβαση σε επίσημα έγγραφα της υπόθεσης Ασάνζ, ανέφερε ότι το δήθεν αποδεικτικό υλικό είχε παραποιηθεί για πολιτικούς λόγους από τις σουηδικές αρχές.

Το «πείραμα» του Εκουαδόρ 

Από το 2012 και για επτά ολόκληρα χρόνια χρόνια ο Τζούλιαν Ασσάνζ κατέφυγε στην πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο, σε μία προσπάθεια να αποφύγει την έκδοσή του στη Σουηδία και από εκεί, πιθανώς, στις ΗΠΑ. Διέμενε σε ένα λιτό δωμάτιο, κάτι που δεν τον εμπόδιζε να υποδέχεται επώνυμους καλεσμένους όπως η Lady Gaga και η Πάμελα Άντερσον. Ουσιαστικά βρισκόταν υπό την προστασία του προέδρου Ραφαέλ Κορέο. Ωστόσο τα πράγματα άλλαξαν το 2017, όταν ο νέος πρόεδρος του Εκουαδόρ, Λενίν Μορένο, άρχισε να παίρνει αποστάσεις από τον Ασάνζ. Οι New York Times έκαναν λόγο για «βαριά κατάθλιψη» του Ασάνζ, αλλά και για «κουραστική συμπεριφορά» απέναντι σε υπαλλήλους της πρεσβείας. Ο υπουργός Εξωτερικών του Εκουαδόρ σημειώνε ότι η χώρα του είχε πληρώσει πέντε εκατομμύρια λίρες για τη «φιλοξενία» του Ασάνζ. Τελικά ο ιδρυτής της Wikileaks αναγκάστηκε να αποχωρήσει από τη κτίριο της πρεσβείας, για να συλληφθεί από τις βρετανικές αρχές. 

Γιάννης Παπαδημητρίου (DPA, AFP, tagesschau.de)