Το πρώτο μουσείο για τον Ψυχρό Πόλεμο

Για πάνω από 40 χρόνια το Βερολίνο βρισκόταν στην πρώτη γραμμή του Ψυχρού Πολέμου, χωρισμένο μεταξύ Ανατολής και Δύσης: Από εδώ οι αντιφρονούντες της πρώην Ανατολικής Γερμανίας προσπαθούσαν να διαφύγουν για τη Δυτική Γερμανία, εδώ διαδραματίζονταν οι συνωμοσίες και ραδιουργίες των Αμερικανών και Σοβιετικών κατασκόπων. Στο Βερολίνο γίνονταν και τα πολιτικά μπρα ντε φερ μεταξύ καγκελαρίων, προέδρων και γραμματέων – οι ιστορικές συναντήσεις εκπροσώπων από τις δυο πλευρές του «Σιδηρού Παραπετάσματος».

Τώρα λοιπόν η γερμανική πρωτεύουσα αποκτά ένα μουσείο με σκοπό να ξαναζωντανέψει την μυστηριώδη περίοδο του Ψυχρού πολέμου. Το μουσείο στο κέντρο του Βερολίνου, μόλις μερικές εκατοντάδες μέτρα από εκεί που κάποτε υψωνόταν το Τείχος, είναι και το… πρώτο στο είδος του παγκοσμίως. Ενώ υπάρχουν αρκετά ιδρύματα, τα οποία καλύπτουν πτυχές της συγκεκριμένης περιόδου, όπως για παράδειγμα το μουσείο της Στάζι στη Λειψία, όπου προβάλλεται η ιστορία της μυστικής αστυνομίας στην Ανατολική Γερμανία, στόχος του νέου μουσείου στο Βερολίνο είναι να προσφέρει μία διαδραστική έκθεση στους επισκέπτες εφ' όλης της ύλης – και κυρίως τη δυνατότητα κατανόησής της δίχως απαραίτητα γνώσεις ιστορίας.

Σε ό,τι αφορά την κατασκοπία, την εξερεύνηση του διαστήματος, τον πόλεμο του Βιετνάμ και τον πυρηνικό αφοπλισμό, υπάρχουν διαθέσιμα διάφορα ιστορικά βίντεο και αναπαραστάσεις στην έκθεση. Οι επισκέπτες εξοπλίζονται με ένα σετ ακουστικών και γυαλιά εικονικής πραγματικότητας και κάνουν ένα ταξίδι στο χρόνο – με προορισμό το ψυχροπολεμικό, διαιρεμένο Βερολίνο.

Τεχνολογία, εικονική πραγματικότητα και… ιστορία

Στα εκθέματα συμπεριλαμβάνεται και ένα από τα μηχανήματα Telex, το οποίο έδινε τη δυνατότητα άμεσης σύνδεσης μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον κατά τη διάρκεια της κρίσης των πυραύλων στην Κούβα, καθώς και διαστημικές στολές, από αστροναύτες της NASA και σοβιετικούς κοσμοναύτες.

Σε ένα σφραγισμένο βάζο υπάρχει και ένα "δείγμα μυρωδιάς", ένα πανί εμποτισμένο με την οσμή συλληφθέντων αντιφρονούντων, το οποίο η Στάζι χρησιμοποιούσε για να εκπαιδεύει σκύλους, ώστε να εντοπίζουν όσους αντιδρούσαν στο καθεστώς.

Αν και κάποιοι χαρακτήρισαν την ρωσική επίθεση στην Ουκρανία ως μία πράξη «αναζωπύρωσης» του Ψυχρού Πολέμου, κάτι που με τη σειρά του οδήγησε σε μία ψυχροπολεμική ρητορική, ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν αναφέρεται πουθενά στην έκθεση. Αφενός γιατί ο σχεδιασμός της είχε ολοκληρωθεί πολύ πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στις 24 Φεβρουαρίου, αλλά και γιατί τα γεγονότα της σημερινής επικαιρότητας δεν έχουν βέβαια θέση σε ένα μουσείο ιστορίας.

Το Mουσείο Ψυχρού Πολέμου, το οποίο παρουσιάζει διάφορες πτυχές της περιόδου από τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι την γερμανική Επανένωση σε δύο ορόφους, ξεπερνώντας σε έκταση τα 1.600 τ.μ., άνοιξε τις πύλες του για το κοινό στις 26 Νοεμβρίου.

Χρύσα Βαχτσεβάνου (dw/Σκοτ Ροξμπόροου, deutschlandfunk, dpa)