Τουρκία: Μετά τους σεισμούς, η οικονομική κατάρρευση

«Χιλιάδες άνθρωποι έχασαν συγγενείς και φίλους από το χτύπημα του Εγκέλαδου» λέει ο Χικμέτ Σινσίν στην DW. Είναι ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου στην Αντιόχεια (Αντάκεια), μία από τις πόλεις της Τουρκίας που έχουν δεχθεί πολύ ισχυρό πλήγμα από τους σεισμούς. Τώρα οι κάτοικοι αρχίζουν να συνειδητοποιούν και τις οικονομικές συνέπειες. «Πολλοί έχασαν τα σπίτια τους, τις δουλειές τους, τα αυτοκίνητά τους», λέει ο Σινσίν. «Παλαιότερα η πόλη μας διέθετε περίπου 2.500 θέσεις εργασίας στη βιομηχανία, αλλά από αυτές οι 1.500-1.700 έχουν εκλείψει πλέον».

Τη Δευτέρα 20 Μαρτίου η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Ούλφ Κριστόφερσον, που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, συγκαλούν διάσκεψη δωρητών στις Βρυξέλλες, σε μία προσπάθεια να κινητοποιήσουν πόρους και να συντονίσουν καλύτερα την παροχή διεθνούς βοήθειας. Εκπρόσωποι επιχειρηματικών συλλόγων της περιοχής μιλούν στην DW και επισημαίνουν ότι αυτή τη στιγμή το μείζον πρόβλημα είναι η μαζική αποχώρηση του πληθυσμού, που φαίνεται να αναζητεί αλλού καταφύγιο, στέγη, ίσως και μια καλύτερη ζωή.«

«Δεν υπάρχουν εργατικά χέρια»

«Το Καχραμάνμαρας ακόμη δεν κατάφερε να επανεκκινήσει τις βιομηχανικές μονάδες του, γιατί έχει χάσει το μεγαλύτερο μέρος του εργατικού δυναμικού», λέει ο πρόεδρος του τοπικού επιμελητηρίου Μουσταφά Μπουλουντού. «Πρώτη μας προτεραιότητα θα ήταν να λύσουμε σε σύντομο χρονικό διάστημα το πρόβλημα της στέγασης, για να επιστρέψει ο κόσμος». Πριν από τους φονικούς σεισμούς η πόλη είχε πληθυσμό περίπου 1,1 εκ. αλλά σήμερα έχουν απομείνει μόλις 200.000. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, 600.000 σπίτια στην πόλη κατέρρευσαν ή έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές.

Έχουν περάσει 38 ημέρες από το χτύπημα του Εγκέλαδου και το πρόβλημα της στέγασης παραμένει άλυτο. Η κυβέρνηση υπόσχεται να παραδώσει τουλάχιστον 250.000 νέες κατοικίες μέσα σε έναν χρόνο, αλλά αυτό δεν φαίνεται να ικανοποιεί τους πληγέντες. Εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου στην περιοχή λένε ότι οι άνθρωποι έχουν άλλες προτεραιότητες και πιο πιεστικά προβλήματα να αντιμετωπίσουν. «Δεν έχει νόημα να υπόσχεσαι μόνιμη κατοικία σε έναν, ενάμιση χρόνο, όταν ο άλλος δεν ξέρει που θα κοιμηθεί απόψε το βράδυ, όταν δεν βρίσκει ζεστό νερό να κάνει ένα μπάνιο», λέει ο Χικμέτ Σινσίν.

Ο ίδιος εκτιμά ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού έχει εγκαταλείψει την Αντιόχεια και το αργότερο από τον Σεπτέμβριο, εάν δεν αρχίσουν να λειτουργούν τα σχολεία, «αυτό το προσωρινό κύμα μετανάστευσης θα αποκτήσει μόνιμο χαρακτήρα». Ο επιχειρηματικός κόσμος απευθύνει έκκληση στην κυβέρνηση της Άγκυρας να εστιάσει στο στεγαστικό πρόβλημα και να ενεργοποιήσει σημαντικά επιχειρηματικά κίνητρα, ώστε να ανακάμψει η οικονομία. Θεωρητικά υπάρχουν ήδη «πακέτα» ύψους 135 δις τουρκικών λιρών (6,69 δις ευρώ) για την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας.

«Πρέπει να δοθούν κίνητρα για να περιοριστεί η εσωτερική μετανάστευση», λέει ο Γκανί Μπερεκέτ, πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου στην πόλη Αντιγιαμάν. «Αυτό είναι το μεγαλύτερό μας πρόβλημα. Ο κόσμος αισθάνεται φόβο και εγκαταλείπει τις πόλεις. Δεν υπάρχουν στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής, ούτε μία τουαλέτα δεν υπάρχει…»

Νέα οικονομικά βάρη

Γεγονός είναι ότι και πριν από το χτύπημα του Εγκέλαδου η Τουρκία αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα, όπως ο υψηλός πληθωρισμός, η συνεχής διολίσθηση του εθνικού νομίσματος και η μεγάλη ανεργία. Η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει πρώτα μέτρα ελάφρυνσης για τους πληγέντες και νέα δάνεια με ευνοϊκούς όρους για τις επιχειρήσεις, αλλά στο Καχραμάνμαρας ο Μουσταφά Μπουλουντού προειδοποιεί ότι «σε έναν-δυο μήνες οι επιχειρήσεις θα κλείσουν, αν δεν μεριμνήσουν οι αρμόδιοι».

Αναφέρει μάλιστα το εξής χαρακτηριστικό παράδειγμα: «Ένα από τα μέλη του επιμελητηρίου μας έχει 36 σούπερ-μάρκετ. Από αυτά τα 13 ισοπεδώθηκαν και τα υπόλοιπα λεηλατήθηκαν. Επιπλέον, τρεις μέρες μετά τον σεισμό οι τράπεζες άρχισαν τα τηλεφωνήματα και ρωτάνε, αν θα πληρώσει τα χρέη του ή θέλει να κάνει μία συνολική αναδιάρθρωση στο χρέος. Θα περίμενα περισσότερη ευαισθησία ακόμη και από τις ιδιωτικές τράπεζες...»

Σεντά Μπιλέν

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου