Στις αγκάλες της Αλβανίας το Κοσσυφοπέδιο;

Οι σχέσεις μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου περνούν νέα φάση έντασης. Και η ένταση θα κλιμακωθεί σε περίπτωση, που την ερχόμενη Παρασκευή, 14.12,  το κοινοβούλιο στην Πρίστινα δώσει το πράσινο φως για την ίδρυση στρατού. Η πρόσφατη προσπάθεια προσέγγισης Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου με την ανταλλαγή εδαφών με εθνικά συμπαγείς πληθυσμούς απέτυχε μετά τις σφοδρές αντιδράσεις της ΕΕ. Σήμερα κανείς δεν μιλά επίσημα γι αυτό, αν και κυκλοφορούν φήμες ότι ο σέρβος πρόεδρος Αλεξάντερ Βούτσιτς και ο κοσοβάρος ομόλογός του Χασίμ Θάτσι συνεχίζουν τις διαπραγματεύσεις παρά τις προειδοποιήσεις των Ευρωπαίων να μην αλλάξουν τα σύνορα με γνώμονα τις εθνότητες.

Απογοήτευση για την ΕΕ

Με την πάροδο του χρόνου υποχωρεί εμφανώς η επιρροή της ΕΕ, η οποία για χρόνια έπαιζε το ρόλο του έντιμου διαμεσολαβητή ανάμεσα στις δύο χώρες. Για τις δύο βαλκανικές χώρες δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο δέλεαρ που να κάνει την ΕΕ θελκτική. Για τις προοπτικές ένταξης της Σερβίας, που στις αρχές του χρόνου τοποθετούνταν αόριστα στο 2025, κανείς δεν θέλει πια να δεσμευθεί στις Βρυξέλλες. Και στο Κόσοβο, που δεν έχει αναγνωριστεί από 5 χώρες-μέλη της ΕΕ, έχει εξανεμιστεί η ευρωπαϊκή ευφορία, μετά την παράταση της υποχρέωσης βίζας για τους πολίτες της παρά το ότι πληροί όλες τις προϋποθέσεις. Έτσι, οι κάτοικοι του είναι οι μόνοι στην περιοχή που δεν μπορούν να ταξιδέψουν ελεύθερα στην Ευρώπη. Η απογοήτευσή τους είναι εμφανής. Δεν υπάρχει Κοσοβάρος που να μην έχει συγγενείς στη Γερμανία ή σε άλλες χώρες της ΕΕ. Η μόνη διέξοδος που έχουν είναι διαβατήριο που να επιτρέπει ελευθερία για ταξίδια. Κι αυτό το δίνει η γειτονική Αλαβνία. Ο αλβανός πρωθυπουργό Έντι Ράμα πρόσφερε στους Κοσοβάρους αλβανικό διαβατήριο, σε περίπτωση που η ΕΕ αρνούνταν την κατάργηση της βίζας. Να λοιπόν που ήρθε η ώρα. Η προσφορά θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα.

Η Αλβανία προσφέρει και κάτι περισσότερο στο βόρειο γείτονά της, οικονομική διασύνδεση, και μέσω αυτής μια πραγματική εναλλακτική σε σχέση με τη Σερβία, από την οποία μέχρι τώρα εξαρτιόταν. Από τότε όμως που η Σερβία εμπόδισε το Κοσσυφοπέδιο να γίνει μέλος στην Ιντερπόλ, η Πρίστινα επέβαλε δασμούς στα σερβικά προϊόντα καταργώντας στην ουσία τις εισαγωγές. Παρά τις προειδοποιήσεις και τις απόψεις διεθνών διαμεσολαβητών και εμπειρογνωμόνων η κυβέρνηση στην Πρίστινα εμμένει στην απόφασή της και κόβει έτσι τις ζωτικής σημασίας για την ίδια εισαγωγές εμπορικών προϊόντων. Ποιος αναπληρώνει το κενό; Η Αλβανία. 

Κανείς δεν αναμένει στρατιωτική κλιμάκωση

Λίγες ημέρες πριν από τη διακοπή των εμπορικών εισαγωγών στην πόλη Πέγια, (Πετς στα σερβικά) έγινε μια αξιομνημόνευτη συνάντηση των δύο κυβερνήσεων με το σύνθημα, «Ένας Λαός, Μια Γλώσσα, Ένα Όνειρο». Μέλη των υπουργικών συμβουλίων Αλβανίας και Κοσσυφοπεδίου συμφώνησαν σε μια σειρά από μακρόπνοους πολιτικούς, οικονομικούς και πολιτιστικούς στόχους, από κοινού στην περιοχή και προς την Ευρώπη, με δύο κεφαλές αλλά με μια φωνή. Αυτά ήταν τα όλο πάθος μηνύματα της συνάντησης που επισφραγίστηκε με το σύμβολο του δικέφαλου αετού, ένα μισητό στη Σερβία σύμβολο. Εκ των πραγμάτων το Κοσσυφοπέδιο ανεξαρτητοποιείται και οικονομικά έναντι της Σερβίας, η δε σερβική μειονότητα του Κοσόβου απομονώνεται. Όλα αυτά δεν αποκλείεται να οδηγήσουν στην de facto διαίρεση του Κοσσυφοπεδίου και μακροπρόθεσμα σε μια συνομοσπονδία του αλβανικού του τμήματος με την ίδια την Αλβανία.

Η ίδρυση ίδιου στρατού ενισχύει την τεταμένη κατάσταση. Η Σερβία απειλεί το Κόσοβο με πόλεμο, εάν όντως την Παρασκευή αποφασίσει τη σύσταση ενόπλων δυνάμεων. Ακόμη κι αν με την παρουσία της KFOR υπάρχει ασφάλεια στα σύνορα, δεν αποκλείεται η Σερβία να προβεί σε ενέργειες για την προστασία της σερβικής μειονότητας. Η πρωθυπουργός της Σερβίας Άνα  Μπρνάμπιτς άφησε την απειλή να αιωρείται. Βέβαια κανείς δεν αναμένει μεγαλύτερη στρατιωτική κλιμάκωση γιατί το Κόσοβο είναι υπό την άμεση προστασία των ΗΠΑ. Εκτός από τον αμερικανό πρέσβη κανείς άλλος εκπρόσωπος νατοϊκής χώρας δεν έχει ταχθεί υπέρ ενός κοσοβάρικου στρατού.

Αντελχάιντ Φάιλκε/dw

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου