Στη σκιά του λαϊκισμού το συνέδριο της CDU

Άλλο ένα κρίσιμο κομματικό συνέδριο για την Άγκελα Μέρκελ, τη στιγμή που χάνει όλο και περισσότερους συμμάχους. Σε δυο σημαντικές πρωτεύουσες η ισχυρότερη γυναίκα του κόσμου θα έχει στο προσεχές μέλλον νέους συνομιλητές: στη Ρώμη ο Ματέο Ρέντσι παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία αφού δεν κατάφερε να πείσει τους συμπολίτες του για την αναγκαιότητα της συνταγματικής αναθεώρησης ενώ στην Ουάσιγκτον αναλαμβάνει προσεχώς ο απρόβλεπτος Ντόναλντ Τραμπ.

Την ίδια ώρα στην ίδια τη Γερμανία οι εθνολαϊκιστές της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) κερδίζουν συνεχώς έδαφος και εκπροσωπούνται πλέον σε δέκα από τα συνολικά δεκαέξι κρατίδια της χώρας, ενώ και στην Αυστρία μπορεί ο Χόφερ να μην έγινε ο πρώτος αρχηγός ευρωπαϊκού κράτους από το στρατόπεδο των ακροδεξιών, εντούτοις οι μισοί σχεδόν εκλογείς τον ψήφισαν. Στα συμφραζόμενα αυτής της πολιτικής αβεβαιότητας η 62χρονη πλέον Άγκελα Μέρκελ θα διεκδικήσει στο συνέδριο της CDU που ξεκινά σήμερα στο Έσσεν για ένατη συνεχή φορά την επανεκλογή της στην προεδρία του συντηρητικού κόμματος.

Πυρά λόγω προσφυγικής πολιτικής

Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας αναμένεται με εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς θα δείξει σε ποιο βαθμό η δύσθυμη λόγω των επιλογών της στην προσφυγική κρίση βάση του κόμματος συνεχίζει να την στηρίζει. Θα καταφέρει άραγε να τιθασεύσει με την ομιλία της τους επικριτές της και να λάβει την τόσο αναγκαία για την επιδιωκόμενη τέταρτη θητεία της στην καγκελαρία στήριξη;

Εύλογο το ερώτημα εάν αναλογιστεί κανείς ότι ανάμεσα σε εκείνους που επικρίνουν σφοδρά την προσφυγική της πολιτική, θεωρώντας την συνυπεύθυνη για την θεαματική άνοδο του ξενοφοβικού AfD, δεν βρίσκεται μόνον ο συνήθης ύποπτος πρόεδρος των Χριστιανοκοινωνιστών Χ. Ζέεχοφερ αλλά και πολλά ηγετικά στελέχη του ίδιου του κόμματός της.

Η Άγκελα Μέρκελ κατεβαίνει στο φετινό συνέδριο στη σκιά του μηνύματος διχασμού που έστειλαν τόσο οι Ιταλοί όσο και οι Αυστριακοί. Ο γγ. της CDU εξέφρασε μεν την ανακούφισή του για την απροσδόκητη νίκη του φαν ντερ Μπέλεν στην Αυστρία, έσπευσε όμως να στείλει στον νεοεκλεγέντα και ένα σαφές μήνυμα: ότι έχει την υποχρέωση «μετά από αυτόν τον μακρύ και σκληρό προεκλογικό αγώνα να ενώσει και πάλι την αυστριακή κοινωνία». Η δημόσια αυτή προτροπή δείχνει ότι η απροσδόκητη, αλλά οριακή νίκη του φιλοευρωπαίου φαν ντερ Μπέλεν δεν εκλαμβάνεται στο Βερολίνο ως ένα μήνυμα εφησυχασμού. Διότι μπορεί μια οριακή πλειοψηφία να ψήφισε υπέρ του πράσινου υποψηφίου, ωστόσο ένα σχεδόν εξίσου μεγάλο ποσοστό εξέφρασε τη στήριξή του στον ακροδεξιό υποψήφιο.

Χωρίς τον σύμμαχο Ρέντσι

Το κερασάκι στην τούρτα ήταν βέβαια το ιταλικό δημοψήφισμα και η παραίτηση του Ματέο Ρέντσι, στον οποίο η καγκελάριος έβλεπε έναν φέρελπι πολιτικό για το ασταθές ιταλικό κυβερνητικό οικοδόμημα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ειδικά μετά το βρετανικό δημοψήφισμα η καγκελάριος Μέρκελ θα ήθελε να συμπεριλάβει τον πρώην δήμαρχο της Φλωρεντίας στον πολύ στενό κύκλο των συμμάχων της. Δεν είναι τυχαίο ότι εντός της τρέχουσας χρονιάς η καγκελάριος τον προσκάλεσε επανειλημμένως σε διεθνείς συναντήσεις. Η τελευταία φορά ήταν στα μέσα Νοεμβρίου όταν συζήτησε μαζί με τον απερχόμενο πρόεδρο Ομπάμα και τους πρωθυπουργούς και αρχηγών κρατών Γαλλίας, Ισπανίας και Μεγ. Βρετανίας την αλλαγή σκυτάλης στις ΗΠΑ, τις σχέσεις με τη Ρωσία του Βλ. Πούτιν, την κατάσταση στη Συρία αλλά και τον αγώνα κατά της ισλαμιστικής τρομοκρατίας.

Ανεξάρτητα από το ποιος θα διαδεχθεί τον Μ. Ρέντσι μπορεί να θεωρείται βέβαιο ότι η Άγκελα Μέρκελ θα επιδιώξει και στο μέλλον τη στενή συνεργασία με τη Ρώμη. Στην παρούσα φάση έχει και έναν λόγο παραπάνω: οι περισσότεροι πρόσφυγες που καταφθάνουν το τελευταίο διάστημα από χώρες της Αφρικής επιλέγουν και πάλι τον Μεσογειακό Διάδρομο μέσω Ιταλίας. Σε περίπτωση που η ιταλική κυβέρνηση τους επιτρέψει να κινηθούν προς το βορρά, τότε Γερμανία και Αυστρία θα βρεθούν αντιμέτωπες με τα ίδια προβλήματα που είχαν και το 2015. Και οι εικόνες χιλιάδες απεγνωσμένων προσφύγων που θα προσπαθούν να περάσουν τα σύνορα προς τη Γερμανία δεν είναι σίγουρα ό,τι καλύτερο εν μέσω προεκλογικού αγώνα.

Κατά τη διάρκεια της τελευταίας επίσκεψης του Μπαράκ Ομπάμα στη Γερμανία και σε ερώτηση εάν τη στενοχωρεί να αποχαιρετά έναν ιδιαίτερο πολιτικό η Άγκ. Μέρκελ απάντησε «φυσικά, πόσο μάλλον όταν συνεργάζεσαι με κάποιον τόσο καλά». Για να προσθέσει όμως ότι «η αλλαγή είναι βασικό συστατικό στοιχείο της δημοκρατίας». Το παράδειγμα του Μ. Ρέντσι επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές. Θα αποτελέσει άραγε η ίδια για μια ακόμη φορά την εξαίρεση;

Γιεργκ Μπλανκ / Κώστας Συμεωνίδης