Σε αγωνιώδη αναζήτηση εταίρων ο Ραχόι

Παρά την εκλογική καθίζηση που υπέστη το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (PP) ο επικεφαλής του και απερχόμενος πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι θέλει να συνεχίσει να βρίσκεται στο πηδάλιο της χώρας. «Κερδίσαμε τις εκλογές και όποιος κερδίζει τις εκλογές, πρέπει να σχηματίσει τη νέα κυβέρνηση», δήλωσε τα χαράματα της Δευτέρας μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων. Δεν διευκρίνιση ωστόσο με ποιο ή ποια κόμματα θα συνεργαστεί για να εξασφαλίσει την απαραίτητη πλειοψηφία.

Τιμωρία στον Ραχόι

Μετά την έκπληξη που επεφύλαξαν τα μικρά κόμματα, όπως το αριστερό κόμμα Podemos, που κατάφερε να εξασφαλίσει την τρίτη θέση σε απόσταση αναπνοής από τους Σοσιαλιστές (PSOE), η αναζήτηση κυβερνητικού εταίρου για το Λαϊκό Κόμμα προοιωνίζεται σε περίοδο μακράς πολιτικής αστάθειες. Αυτό συνδέεται άμεσα με την επώδυνη πολιτική των μεταρρυθμίσεων του Ραχόι που έβγαλε την πέμπτη σε μέγεθος οικονομία της Ευρώπης από την κρίση. Ωστόσο για τους Ισπανούς αυτή η επιτυχία κόστισε θέσεις εργασίας. Το ποσοστό ανεργίας σήμερα ξεπερνά το 20% και είναι το δεύτερο σε μέγεθος μετά το ελληνικό. Έτσι πολλοί Ισπανοί θέλησαν να τιμωρήσουν τον απερχόμενο πρωθυπουργό για την πολιτική λιτότητας, που επιβάρυνε την καθημερινότητά τους αλλά και για τα σκάνδαλα διαφθοράς στις τάξεις του ΡΡ.

Από την ανατροπή του δικομματικού συστήματος θα μπορούσαν να επωφεληθούν οι αριστεροί Podemos, οι οποίοι όπως και ο ΣΥΡΙΖΑ εναντιώθηκαν στην πολιτική λιτότητας και έκαναν την πραγματική έκπληξη αγγίζοντας σχεδόν το 21% των ψήφων. Ο Πάμπλο Ιγκλέσιας έκανε λόγο για μια ιστορική ημέρα: «Ξεκινάει ένας νέος πολιτικός αιώνας». Η άλλη έκπληξη των χθεσινών βουλευτικών εκλογών ήρθε από το φιλελεύθερο Ciudadanos, το οποίο με ποσοστό 14% θα μπορούσε χρησιμεύσει ως «δεκανίκι» του Λαϊκού Κόμματος. Ωστόσο τα εκλογικά ποσοστά και των δύο κομμάτων μαζί δεν επαρκούν για μια σταθερή κυβέρνηση.

Επίπονες οι διαπραγματεύσεις

Το μετεκλογικό τοπίο δεν διευκολύνει την σύμπτυξη κυβέρνησης συνασπισμού. Συγκρότηση κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού κατά το γερμανικό πρότυπο θα ήταν εφικτή, αλλά θεωρείται απίθανο σενάριο. Κατά την προεκλογική εκστρατεία οξύνθηκαν οι τόνοι ανάμεσα στον Ραχόι και στον επικεφαλής των Σοσιαλιστών Πέδρο Σάντσες σε τέτοιο βαθμό που το ρήγμα έγινε ακόμη μεγαλύτερο. Αριστερή συμμαχία με τους Podemos επίσης δεν συγκεντρώνει την επιθυμητή πλειοψηφία. Εξάλλου στον προεκλογικό αγώνα κανένα κόμμα δεν θέλησε να αποκαλύψει τις προθέσεις του για μετεκλογικές συνεργασίες.

Ένα άλλο ενδεχόμενο θα ήταν και το σενάριο κυβέρνησης μειοψηφίας των Συντηρητικών, αλλά είναι μάλλον απίθανο λόγω της ενισχυμένης θέσης των αριστερών κομμάτων. Ο Μαριάνο Ραχόι, έχοντας απόλυτη συναίσθηση των δυσκολιών, παραδέχθηκε ότι η Ισπανία εισέρχεται σε μια πολύ δύσκολη φάση. «Θα πρέπει να κλείσουμε συμφωνίες και συμμαχίες» δήλωσε, «είμαι διατεθειμένος να το πράξω, η χώρα χρειάζεται σταθερή κυβέρνηση για να συνεχίσει τη δουλειά της περασμένης τετραετίας». Λόγω της κατάστασης οι διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού ενδέχεται να διαρκέσουν πολλές εβδομάδες, καθώς το Σύνταγμα της χώρας δεν προβλέπει προθεσμίες. Εάν παρόλα αυτά οι προσπάθειες δεν τελεσφορήσουν, θα είναι αναπόφευκτη η προσφυγή σε νέες εκλογές.

Ειρήνη Αναστασοπούλου (reuters, dpa)