Πόλεμος τιμών για το πετρέλαιο

Το πετρέλαιο θεωρείται το λιπαντικό της παγκόσμιας οικονομίας. Στρατηγικά είναι η σημαντικότερη πρώτη ύλη. Η τιμή του έχει τη δύναμη είτε να ενισχύσει την παγκόσμια οικονομία, είτε να την στραγγαλίσει. Όπως μια υψηλή τιμή ικανοποιεί τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες και πονά τους καταναλωτές, έτσι μια χαμηλή τιμή φέρνει σε δύσκολη θέση τους παραγωγούς και χαροποιεί τους οδηγούς αυτοκινήτου.

Την Δευτέρα ο Ρώσος υπουργός Οικονομικών Αντον Σιλουάνοφ έδωσε στη δημοσιότητα στοιχεία για τις επιπτώσεις της χαμηλής τιμής του πετρελαίου στην οικονομία της χώρα του: Η τιμή του πετρελαίου, που σημειώνουμε, μειώθηκε τους τελευταίους μήνες 30% στοιχίζει στη Ρωσία 100 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Την ίδια στιγμή το κόστος των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία λόγω του ουκρανικού κοστολογούνται από τον αρμόδιο υπουργό σε μόλις 40 δισεκατομμύρια δολάρια. Ένα 24ωρο πριν την έναρξη της συνόδου του Οργανισμού Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών στη Βιέννη ο ρωσικός κολοσσός Rosneft ανακοίνωσε τη μείωση της παραγωγής κατά 25.000 βαρέλια ημερησίως, στέλνοντας, προφανώς μήνυμα στον ΟPEC, να θέσει τέρμα στην κατρακύλα της τιμής του μαύρου χρυσού.

Στέκουν οι θεωρίες συνομωσίας;

Όποτε γίνεται λόγος για μείωση της παραγωγής όλα τα βλέμματα στρέφονται στην Σαουδική Αραβία, διότι παράγει με διαφορά το περισσότερο πετρέλαιο από κάθε άλλη χώρα του κόσμου. Κατά συνέπεια έχει πρωτεύοντα ρόλο στη διαμόρφωση της διεθνούς τιμής του μαύρου χρυσού. Τους τελευταίους μήνες πληθαίνουν οι φήμες που μιλούν για γεωπολιτικό παιχνίδι ΗΠΑ-Ριάντ με στόχο την οικονομική πίεση σε Ρωσία και Ιράν. Ο Φρανκ Ούμπαχ διευθυντής έρευνας στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Ενέργειας και Ασφάλειας Πρώτων Υλών στο Kings College του Λονδίνου υπενθυμίζει ότι στη δεκαετία του ΄80 οι δύο χώρες έχουν «ξανασυνεργαστεί»: «Το 1986 η τιμή του πετρελαίου έπεσε περισσότερο από 50%. Ήταν η αρχή του τέλους για την οικονομική κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης». Κατά την άποψη του ειδικού ωστόσο η σημερινή χαμηλή τιμή του μαύρου χρυσού δεν σχετίζεται με κάποια μυστική συμφωνία ΗΠΑ και Σαουδικής Αραβίας και βλέπει τις δύο πετρελαιοπαραγωγές χώρες περισσότερο ως ανταγωνιστές παρά ως συμμάχους.

Χαμηλή τιμή, οικονομική ανάπτυξη

H χαμηλή τιμή του μαύρου χρυσού επιδρά ωστόσο και θετικά στην παγκόσμια οικονομία. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι όταν η τιμή πετρελαίου πέφτει κατά 10% η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται κατά 0,2%. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αυτές η παγκόσμια οικονομία θα έπρεπε να αναπτυχθεί τώρα κατά 0,6%. Οι 28 χώρες-μέλη της ΕΕ θα διέθεταν κάθε χρόνο 100 δισεκατομμύρια ευρώ λιγότερα για εισαγωγές πετρελαίου σε περίπτωση που η τιμή ανά βαρέλι σταθεροποιούνταν στα 80 δολάρια. Από την άλλη πλευρά όμως η υψηλή τιμή πετρελαίου τα τελευταία 15 χρόνια αύξησε τα έσοδα των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, οι οποίες έζησαν τουλάχιστον εν μέρει μια οικονομική ανάπτυξη. Κερδισμένη βγήκε κυρίως η Γερμανία. Περίπου το 7,5% των γερμανικών εξαγωγών κεφαλαιουχικών αγαθών εξήχθησαν τα τελευταία χρόνια σε πετρελαιοπαραγωγές χώρες.

Matthias von Hein / Στέφανος Γεωργακόπουλος