Προσφυγικό: η χαμένη ευκαιρία της Ν. Υόρκης

«Έφυγαν. Με τα παιδιά τους, με τα αδέρφια τους, με τον σύντροφό τους. Με την ψυχή, με το χαμόγελο, με τη ζωή τους». Με αυτά τα λόγια η ταινία η γνωστή ηθοποιός Κέιτ Μπλάνσετ προσπαθεί να εξηγήσει τί μπορούν να πάρουν μαζί τους στο μεγάλο ταξίδι εκείνοι που τίποτα δεν μπορούν να πάρουν μαζί τους. Η ταινία μικρού μήκους φέρει την υπογραφή της Μπλάνσετ και γυρίστηκε για την Ύπατη Αρμοστία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Είναι ο πρόλογος της πρώτης Συνόδου Κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το προσφυγικό, που είχε προαναγγελθεί με τη φιλοδοξία να αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού και να καθιερώσει ποσοστώσεις για τον διαμοιρασμό των προσφύγων, να απαγορεύσει την κράτηση ανηλίκων, να καταπολεμήσει τις αιτίες της μετανάστευσης.

Την τελική διακήρυξη της Συνόδου Κορυφής για το προσφυγικό αναμένεται να συνυπογράψουν 193 χώρες. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν εκφράζει την ικανοποίησή του, λέγοντας ότι «τα κράτη-μέλη έχουν συμφωνήσει σε ένα πολύ ικανοποιητικό αποτέλεσμα». Διαμετρικά αντίθετη άποψη εκφράζει ωστόσο ο εκπρόσωπος της Διεθνούς Αμνηστίας Ρίτσαρντ Μπένετ: «Αυτή η Σύνοδος Κορυφής για το πρπσφυγικό ήταν μία τεράστια, αλλά μία χαμένη ευκαιρία», υποστηρίζει.

Έντονη κριτική από τις ΜΚΟ

Παρόμοια κριτική εκφράζουν και άλλες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Λένε ότι το ανακοινωθέν της συνόδου υπέστη τόσες πολλές τροποποιήσεις, που έγινε αγνώριστο σε σχέση με το αρχικό κείμενο. Αντί για ποσοστώσεις σε ένα υποχρεωτικό σύστημα διαμοιρασμού των προσφύγων, προβλέπει πλέον απλές συστάσεις. Η αρχική πρόταση να διαμοιράζεται υποχρεωτικά, κάθε χρόνο, το 10% των προσφύγων, απαλείφθηκε τελικά από το κείμενο. Ο εκπρόσωπος της Διεθνούς Αμνηστίας υποστηρίζει ότι « πουθενά δεν υπάρχουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Δεν υπάρχουν καν δεσμευτικές διατυπώσεις, παρά μόνο καλές προθέσεις και υψηλές προσδοκίες».

Όλα αυτά τα γνωρίζει ασφαλώς ο γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών Μπαν Κι Μουν. Αναγνωρίζει ωστόσο και την πραγματικότητα: «Όλοι θα επιθυμούσαμε ένα πιο δυνατό κείμενο. Αλλά πρέπει να συμφωνήσουν και οι 193 χώρες», επισημαίνει. Όλα αυτά στον απόηχο της συνόδου για το μέλλον της Ευρώπης στη Μπρατισλάβα, όπου τα κράτη-μέλη της «ομάδας Βίζεγκραντ» (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία) εισήγαγαν, παρουσιάζοντας τις θέσεις τπους για το προσφυγικό, έναν νέο όρο στο ευρωπαϊκό λεξιλόγιο: «ευέλικτη αλληλεγγύη». Που σημαίνει ότι απορρίπτονται μετ΄επιτάσεως τα αιτήματα για υποχρεωτικό διαμοιρασμό των προσφύγων στα κράτη-μέλη της ΕΕ.

Υπομονή μέχρι το... 2018

Τον δρόμο της προσφυγιάς έχουν πάρει 65 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο, αριθμός που ισοδυναμεί με τον συνολικό πληθυσμό της πρώην... Δυτικής Γερμανίας. Ο έμπειρος γερμανός διπλωμάτης και επιτετραμμένος της Γερμανίας στα Ηνωμένα Έθνη, Χάραλντ Μπράουν, επισημαίνει πάντως ότι «θα ήταν αλαζονικό να περιμένουμε άμεσα αποτελέσματα και λύση των προβλημάτων από μία τέτοια σύνοδο». Αν όλα πάνε καλά, θα ακολουθήσει σειρά διεθνών συμφωνιών για τη μετανάστευση και τους πρόσφυγες μέχρι το 2018.

Κάι Κλέμεντ (WDR), Γιάννης Παπαδημητρίου