«Οι ΗΠΑ διώκουν την ερευνητική δημοσιογραφία»

Θα εκδοθεί τελικά ο Τζούλιαν Ασάνζ, δημοσιογράφος, εκδότης και ιδρυτής των Wikileaks στις ΗΠΑ; Σε αυτό το ερώτημα καλείται να δώσει απάντηση στις 4 Ιανουαρίου βρετανικό δικαστήριο, ενώ συνεχίζονται οι διαμαρτυρίες στη Μεγάλη Βρετανία αλλά και σε πολλές χώρες.Βασικό αίτημα των διαδηλωτών είναι η απόρριψη της έκδοσής του στις ΗΠΑ, όπου απειλείται με ποινή 175 ετών για δημοσιοποίηση απόρρητων κρατικών εγγράφων που αφορούσαν την στρατιωτική και διπλωματική παρουσία των ΗΠΑ κυρίως στη Μέση Ανατολή.

Ο Νιλς Νέλζερ, εισηγητής του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και κάτοχος της έδρας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Ακαδημία Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Γενεύης παρακολουθεί εδώ και χρόνια την υπόθεση Ασάνζ. Σε συνέντευξή του προς την DW αναφέρει σχετικά με την επικείμενη απόφαση: «Η διαδικασία ενώπιον της βρετανικής δικαιοσύνης από μόνη της δεν σέβεται βασικές αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δίκαιης δίκης και του κράτους δικαίου. Ήδη τα κίνητρα πίσω από το αίτημα έκδοσης δεν συνάδουν καν με θεμελιώδεις αρχές, με την προστασία της ελευθερίας του τύπου και ούτω καθεξής. Ο Τζούλιαν Ασάνζ διώκεται από τις ΗΠΑ για κατασκοπεία μόνο και μόνο επειδή ασκούσε ερευνητική δημοσιογραφία.»

Όπως εξηγεί ο εισηγητής του ΟΗΕ, ο Ασάνζ «έδωσε στη δημοσιότητα μυστικές πληροφορίες μιας κυβέρνησης, της οποίας δεν ήταν υπάλληλος κι έτσι δεν είχε έναντί της καμία υποχρέωση. Και δεν υπέκλεψε ο ίδιος πληροφορίες. Οι διαρροές έφτασαν σε αυτόν από κάποιον που είχε πρόσβαση στις πληροφορίες. Ο Ασάνζ τις δημοσιοποίησε επειδή αυτό ήταν προς το δημόσιο συμφέρον.»

Μέλζερ: Οι αποκαλύψεις περιείχαν στοιχεία για εγκλήματα πολέμου

Γιατί όμως από το 2012 μέχρι σήμερα έχει γίνει τόσος πολύς ντόρος παγκοσμίως για τις αποκαλύψεις των Wikileaks που συνδέθηκαν με τον Ασάνζ; Όπως αναφέρει o Νιλς Μέλζερ: «Οι αποκαλύψεις περιείχαν ξεκάθαρες αποδείξεις για διαφθορά, εγκλήματα πολέμου και εγκληματικές ενέργειες. Στην ουσία οι ΗΠΑ προσπαθούν να ποινικοποιήσουν την ερευνητική δημοσιογραφία. Αυτός είναι ο σκοπός της έκδοσης και τίποτα άλλο». Όσο για τον ρόλο της βρετανικής δικαιοσύνης, εκτιμά ότι «το βρετανικό σύστημα βρίσκεται σε σύμπνοια με τις ΗΠΑ. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι η Βρετανία στερεί συστηματικά από τον Τζούλιαν Ασάνζ θεμελιώδη δικαιώματα για να μην μπορέσει να προετοιμάσει την υπεράσπισή του, να έχει πρόσβαση σε δικηγόρους και νομικά έγγραφα. Τον έχουν στείλει στην απομόνωση, όπου δεν μπορεί να δει την οικογένειά του ή να δεχθεί επισκέψεις και όπου έχει πέσει σε δεινή ψυχολογική κατάσταση -όπως οποιοσδήποτε στην απομόνωση- και μάλιστα χωρίς κανένα νομικό έρεισμα».

Ο Νιλς Μέλζερ αναφέρει ότι είχε επισκεφθεί ο ίδιος τον Τζούλιαν Ασάνζ ένα μήνα μετά τη σύλληψή του στην πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο μαζί με γιατρούς που είχαν ασχοληθεί επί 30 χρόνια με θύματα βασανιστηρίων, έναν ψυχίατρο και έναν ιατροδικαστή. «Και οι δύο κατέληξαν στο συμπέρασμα ανεξάρτητα ότι ο Ασάνζ είχε όλα τα χαρακτηριστικά που εμφανίζουν τα θύματα βασανιστηρίων: έντονο άγχος, σύνδρομo χρόνιου στρες που είχε επιδεινώσει τη γνωστική του ικανότητα και τις νευρολογικές λειτουργίες του. Ήδη τότε μπορούσε να διακρίνει κανείς όλα αυτά».

Ο Ασάνζ έρμαιο των δικαστικών συστημάτων δύο χωρών

Όσο για τις κατηγορίες που αντιμετωπίζει στις ΗΠΑ ο Ασάνζ και το τι μέλλει γενέσθαι, ο εισηγητής του ΟΗΕ δηλώνει στην DW: «Οι κατηγορούμενοι σε υποθέσεις εθνικής ασφάλειας στις ΗΠΑ δεν έχουν δίκαιη δίκη. Δικάζονται πίσω από κλειστές πόρτες με βάση απόρρητα αποδεικτικά στοιχεία, στα οποία η υπεράσπιση δεν έχει πρόσβαση και από ένα σώμα ενόρκων που είναι προκατειλημμένο, επειδή επιλέγονται από ένα τμήμα του πληθυσμού, πέριξ της Ουάσιγκτον, που διάκειται φιλικά προς την κυβέρνηση.»

Από την πλευρά του πάντως ο Νιλς Μέλζερ έχει ήδη έχει αναφέρει τις έντονες ανησυχίες του για τις συνθήκες κράτησης του Ασάνζ αλλά και για το μέλλον του στη βρετανική κυβέρνηση. Ωστόσο όπως αναφέρει μεταξύ άλλων στην DW: «Οι Βρετανοί αντέδρασαν με αγανάκτηση επειδή τόλμησα να ασκήσω κριτική στις πράξεις τους. Αλλά αρνήθηκαν να αποδείξουν ότι έχω λάθος ή από την άλλη να μπουν σε έναν εποικοδομητικό διάλογο μαζί μου. Αντ´ αυτού δεν απαντούν πλέον στις παρεμβάσεις μου. Έκανα μάλιστα πριν από μερικές μέρες άλλη μια παρέμβαση, ζητώντας τουλάχιστον να μεταφερθεί ο Τζούλιαν Ασάνζ σε κατ´ οίκον περιορισμό για το υπόλοιπο της διαδικασίας έκδοσης. Δεν υπήρξε καμία απάντηση».

Ματίας φον Χάιν

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη