ΝΑΤΟ: «Πράσινο φως» για δυτικά όπλα στo Χάρκοβο

Άμεση ήταν η αντίδραση του Κιέβου στις αποφάσεις που λήφθηκαν σε Ουάσινγκτον, Βερολίνο και Πράγα. «Τώρα αυξάνονται σημαντικά οι δυνατότητές μας να αποκρούσουμε τις ρωσικές επιθέσεις μεγάλης κλίμακας», δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του προέδρου, Σέρχι Νικιφόροφ.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν στην Ουάσινγκτον, ο καγκελάριος Σολτς στο Βερολίνο και άλλα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ στα πλαίσια μίας άτυπης συνόδου των υπουργών Εξωτερικών της Συμμαχίας στην Πράγα έκαναν γνωστό πως, τουλάχιστον στην ευρύτερη περιοχή του Χάρκοβο, η Ουκρανία θα έχει στη διάθεσή της δυτικά όπλα για να πλήξει ρωσικούς στόχους. Οι πληροφορίες αναφορικά με τους περιορισμούς και το πλαίσιο γύρω από τη χρήση όπλων από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και τη Γαλλία είναι πάντως εν μέρει συγκεχυμένες.

Μόνο όριο το διεθνές δίκαιο

Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ εξήγησε στη σύνοδο του ΝΑΤΟ πως θεωρεί λάθος τη συζήτηση σχετικά με πιθανούς περιορισμούς. Το ζήτημα είναι η άμυνα απέναντι στη ρωσική εισβολή. «Το διεθνές δίκαιο κατέστησε εξαρχής σαφές πως υπάρχει δικαίωμα άμυνας απέναντι στις επιθέσεις», δήλωσε η υπουργός. Το ζήτημα δεν αφορά το εάν και το πώς θα χρησιμοποιηθούν δυτικά όπλα από την Ουκρανία στη Ρωσία.

Το διεθνές δίκαιο του πολέμου επιτρέπει στη χώρα που δέχεται την επίθεση να πλήξει μεταξύ άλλων στρατιωτικές και διοικητικές θέσεις, την υλικοτεχνική υποδομή ή αποθήκες πυρομαχικών στην επικράτεια του επιτιθέμενου κράτους – και αυτό δίχως κάποιον γεωγραφικό περιορισμό σε συγκεκριμένα τμήματα του μετώπου. Η Μπέρμποκ ανέφερε ακόμη πως υπάρχουν σχετικές συμφωνίες με την Ουκρανία, το περιεχόμενο των οποίων ωστόσο δεν μπορεί να δημοσιοποιηθεί.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε στην Πράγα πως θα πρέπει να υπάρξει μία προσαρμογή στις συνθήκες του πεδίου της μάχης. Η Ουκρανία θα έπρεπε να είναι σε θέση να αποκρούσει τις ρωσικές επιθέσεις που έχουν ως στόχο το Χάρκοβο. Η Δύση έχει προμηθεύσει την Ουκρανία με οπλικά συστήματα που έχουν εμβέλεια 40 έως 60 χιλιομέτρων και συνεπώς μπορούν να πλήξουν ρωσικούς στόχους από το Χάρκοβο. Ωστόσο παραμένει ασαφές τι πολεμικό υλικό υπάρχει στην περιοχή.

Ο επικεφαλής ειδικός στο τσεχικό Ινστιτούτο της ΕΕ για την Πολιτική Ασφαλείας, Οντρέι Ντίτιρχ, δήλωσε από την πλευρά του στην DW πως η απόφαση των εταίρων του ΝΑΤΟ αποτελεί μία σωστή αντίδραση στις συνθήκες που επικρατούν στο πεδίο της μάχης. «Φυσικά είναι δύσκολο να τηρηθεί μία ισορροπία. Παρατηρώ όμως μια μεταβολή, μιας και τόσα πολλά κράτη υποστηρίζουν τώρα πως δεν υπάρχουν περιορισμοί πέραν του διεθνούς δικαίου. Χωρίς να τίθενται περαιτέρω προϋποθέσεις, δεν αναγκάζουμε πλέον την Ουκρανία να πολεμά με το ένα χέρι δεμένο πίσω απ’ την πλάτη».

Η χρήση αμερικανικών και βρετανικών πυραύλων κρουζ μεγάλης εμβέλειας ωστόσο παραμένει περιορισμένη. Η υπουργός Μπέρμποκ δεν ξεκαθάρισε το εάν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα γερμανικά συστήματα αεράμυνας Patriot στον ρωσικό εναέριο χώρο.

Δυτικοί στρατιώτες στην Ουκρανία;

Οι υπουργοί του ΝΑΤΟ συζήτησαν και το ενδεχόμενο αποστολής ειδικών, που θα αναλάβουν την εκπαίδευση του ουκρανικού στρατού – κάτι για το οποίο είχε μιλήσει ο πρόεδρος Μακρόν στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας, ενώ στο επόμενο διάστημα ο Γάλλος πρόεδρος σκοπεύει να παρουσιάσει και ένα σχετικό συγκεκριμένο πλάνο.

Εξάλλου, είναι κοινό μυστικό στο ΝΑΤΟ πως Βρετανοί και Γάλλοι στρατιώτες βοηθούν ήδη στις επιχειρήσεις και τη θέση στόχων στα οπλικά συστήματα με πυραύλους κρουζ, αν και δεν υπάρχει καμία σχετική επίσημη τοποθέτηση. Κανένα μέλος του ΝΑΤΟ δεν εξετάζει ωστόσο το ενδεχόμενο αποστολής στρατευμάτων στην Ουκρανία.

Η αντίθεση της Ουγγαρίας

Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν προειδοποίησε πως με τη μεγαλύτερη εμπλοκή στον πόλεμο στην Ουκρανία η Συμμαχία ρισκάρει το ξέσπασμα ενός παγκοσμίου πολέμου, αντί να θέτει ως προτεραιότητα την προστασία των μελών της, προσθέτοντας πως τα σχέδια του ΝΑΤΟ θυμίζουν πυροσβέστη που προσπαθεί να σβήσει μία φωτιά με φλογοβόλο. Κατά τον Όρμπαν, ο οποίος διατηρεί καλές σχέσεις με το Κρεμλίνο, το ΝΑΤΟ παραλογίζεται.

Ο ειδικός Οντρέι Ντίτριχ πάντως θεωρεί πως ο κίνδυνος κλιμάκωσης του πολέμου είναι πολύ μικρότερος. «Υπάρχει μία αμφιθυμία στη Δύση σχετικά με το ενδεχόμενο διάσπασης του μετώπου από τα ρωσικά στρατεύματα. Δεν θεωρώ όμως πως υπάρχει κίνδυνος από τα όσα εξετάζονται επί του παρόντος να κλιμακωθεί η σύγκρουση».

Και αν εκλεγεί ο Τραμπ;

Οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ προετοιμάζουν επιπλέον ένα νέο πακέτο στρατιωτικής και οικονομικής αρωγής. Ο Γενς Στόλτενμπεργκ, Γενικός Γραμματέας της Συμμαχίας, πιέζει να προβλεφθούν και ορισμένες δικλείδες ασφαλείας για το ενδεχόμενο εκλογικής νίκης του Τραμπ . Το πακέτο να έχει δηλαδή μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ώστε να συνεχίσει να «τρέχει» ακόμη και αν ο Τραμπ, που έχει τοποθετηθεί επικριτικά απέναντι στο ΝΑΤΟ, επιστρέψει στον Λευκό Οίκο.

Πιέσεις ασκεί και η Γαλλία, προκειμένου να ενισχυθεί ο ευρωπαϊκός πυλώνας στο ΝΑΤΟ. Όπως τονίζει βέβαια ο ειδικός σε θέματα ασφαλείας Όντρι Ντίτριχ, η Συμμαχία δεν θα είναι ίδια χωρίς τις ΗΠΑ, που ηγούνται του ΝΑΤΟ πολιτικά και στρατιωτικά εδώ και 75 χρόνια. Ο ειδικός εκτιμά πως «οι φιλοδοξίες των Ευρωπαίων να κάνουν περισσότερα στο πλαίσιο της Συμμαχίας μπορούν να πείσουν και τους Αμερικανούς να μην αποστασιοποιηθούν εντελώς. Και αυτό είναι πιο ρεαλιστικό από το να επιδιώκει κανείς να αντικαταστήσει εντελώς τις ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ».

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς