Νέο «πονοκέφαλο» προκαλούν οι εθνολαϊκιστές της AfD

Το εθνολαϊκιστικό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), που έχει αναδειχθεί κυρίαρχη πολιτική δύναμη σε πολλά ανατολικά κρατίδια της Γερμανίας, βγήκε «πληγωμένο» από τις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου, καθώς αναδείχθηκε πέμπτο κόμμα με 10,3% (ενώ στις εκλογές του 2017 είχε καταλάβει την τρίτη θέση με ποσοστό 12,6%, το οποίο μάλιστα αποδείχθηκε αρκετό για να αναλάβει η AfD ρόλο αξιωματικής αντιπολίτευσης, μετά τη συνεργασία Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών στον «μεγάλο συνασπισμό» υπό την Άνγκελα Μέρκελ).

Πάντως, και μετά τις εκλογές του 2021, το διψήφιο ποσοστό της AfD είναι αρκετό για να εξασφαλίσει ισχυρή παρουσία στις κοινοβουλευτικές επιτροπές με πρόσωπα που κατά καιρούς προκαλούν το δημόσιο αίσθημα. Πρώτη επίμαχη επιλογή, την οποία πολλές γερμανικές εφημερίδες καταδίκασαν με πηχυαίους τίτλους, ήταν ο ορισμός του 30χρονου υπαξιωματικού και βουλευτή Χάνες Γκνάουκ στην Επιτροπή Άμυνας της Ομοσπονδιακής Βουλής. Το 2020 οι μυστικές υπηρεσείς του στρατού (MAD) είχαν χαρακτηρίσει τον Γκνάουκ, ο οποίος μέχρι πρότινος υπηρετούσε σε μονάδα τεθωρακισμένων στο Βρανδεμβούργο, ως ύποπτο για ακροδεξιά εξτρεμιστική δράση. Ο ίδιος διαψεύδει τις αιτιάσεις, ενώ το περασμένο καλοκαίρι, λίγο πριν από την έναρξη του προεκλογικού αγώνα, απειλούσε να κινηθεί νομικά εναντίον των μυστικών υπηρεσιών. 

Κοινοπραξία όλων εναντίον της AfD

Μεγαλύτερη ακόμη αναταραχή προκάλεσε τις τελευταίες ημέρες η προσπάθεια της AfD να εξασφαλίσει την προεδρία της Επιτροπής Εσωτερικών Υποθέσεων στην Ομοσπονδιακή Βουλή, προτείνοντας για τη θέση αυτή τον 50χρονο αστυνομικό επιθεωρητή Μάρτιν Ες. «Γνωρίζω τη σημασία που έχει το αξίωμα και θα ασκήσω τα καθήκοντά μου με αντικειμενικότητα και υπερκομματική διάθεση» διαβεβαίωνε ο ίδιος. Την αντίθεσή τους εξέφρασαν πολιτικοί από όλλα τα κόμματα, αλλά και το συνδικάτο της αστυνομίας. Για «σκάνδαλο» έκανε λόγο η βουλευτής των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών (CSU) Αντρέα Λίντχολτς. Αναλυτές επισημαίνουν ότι θα ήταν τουλάχιστον ασυνήθιστο να ασκεί την προεδρία της συγκεκριμένης επιτροπής ένας βουλευτής κόμματος, το οποίο παρακολουθείται για την εξτρεμιστική του δράση από τις μυστικές υπηρεσίες για την προστασία του Συντάγματος. 

Βέβαια, με βάση τα ισχύοντα, το αίτημα της AfD δεν φαινόταν παράλογο. Η προεδρία στις επιτροπές καθορίζεται ανάλογα με την κοινοβουλευτική δύναμη των κομμάτων, με το πιο ισχυρό κόμμα να εκφράζει πρώτο τις δικές του προτιμήσεις και να ακολουθούν το δεύτερο κόμμα, το τρίτο κ.ο.κ. Από τη στιγμή που τα μεγαλύτερα κόμματα είχαν ήδη κατοχυρώσει την προεδρία σε άλλες σημαντικές επιτροπές και η επιτροπή Εσωτερικών Υποθέσεων παρέμενε ακέφαλη, η AfD είχε κάθε δικαίωμα να διεκδικήσει την προεδρία. Η λύση βρέθηκε με έναν ad hoc συνασπισμό όλων των υπόλοιπων κομμάτων, τα οποία ζήτησαν να γίνει ψηφοφορία για την συγκεκριμένη προεδρία με την AfD να μην καταφέρνει τελικά να συγκεντρώσει την απαραίτητη πλειοψηφία. Πρόκειται για ένα νομικό κενό του κανονισμού, το οποίο δεν προβλέπει, αλλά ούτε και απαγορεύει τη διεξαγωγή ψηφοφορίας. «Όλα τα υπόλοιπα κόμματα έχουν στήσει ένα σκηνικό τρόμου, για να αποτύχει ο υποψήφιός μσς», κατήγγειλε, πριν ακόμη γίνει η κρίσιμη συνεδρίαση, η επικεφαλής της Κ.Ο. της AfD Άλις Βάιντελ.

Κρίσιμο το 2022 για τους εθνολαϊκιστές

Η AfD γνωρίζει καλά ότι η επόμενη χρονιά θα είναι κρίσιμη για την περαιτέρω πορεία του κόμματος. Ήδη η αποχώρηση της Άνγκελα Μέρκελ από την καγκελαρία στερεί στους εθνολαϊκιστές τον πιο «αγαπημένο» τους εχθρό. (Η AfD είχε επανειλημμένα κατηγορήσει την Μέρκελ ότι προδίδει τις συντηρητικές αξίες σε σημαντικά ζητήματα, όπως το προσφυγικό, η κατάργηση της στρατιωτικής θητείας, η στροφή σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας και άλλα). Επιπλέον, οι προσδοκίες των εθνολαϊκιστών για εκλογικούς θριάμβους σε ανατολικογερμανικά κρατίδια το 2021 δεν επαληθεύτηκαν και το 2022 το κόμμα καλείται να δοκιμαστεί σε δύσκολες εκλογικές αναμετρήσεις, όπως οι τοπικές εκλογές στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, το πολυπληθέστερο κρατίδιο της Γερμανίας.

Την ίδια στιγμή οι εσωκομματικές έριδες καλά κρατούν, με την AfD να κινείται όλο και πιο δεξιά, αλιεύοντας ψήφους σε θολά νερά των εξτρεμιστών. Τελευταίο ισχυρό ανάχωμα στην ακραία πτέρυγα ήταν ο ευρωβουλευτής και πρώην πρόεδρος του κόμματος Γιοργκ Μόιτεν, ο οποίος εκπαραθυρώθηκε όταν συνέδριο της AfD, λίγο πριν τις ευρωεκλογές του 2019, υιοθέτησε για πρώτη φορά προγραμματική διακήρυξη για την έξοδο της Γερμανίας από την ΕΕ. Ένα άλλο ζήτημα που διχάζει το κόμμα είναι ο εμβολιασμός για την καταπολέμηση της πανδημίας. Ένα μέρος της Κ.Ο. έχει εμβολιαστεί και συμμετέχει κανονικά στις συνεδρίασεις, στην αίθουσα της Ολομέλειας. Ωστόσο, άλλοι βουλευτές δεν έχουν εμβολιαστεί και, σύμφωνα με τον ισχύοντα κανονισμό, έχουν εξοριστεί στα ...θεωρεία της Βουλής, από όπου παρακολουθούν τις συνεδριάσεις και παρεμβαίνουν στις συζητήσεις,

Γιάννης Παπαδημητρίου