Μουσουλμάνοι της Γερμανίας, θύματα καχυποψίας

Η Αμίρα πηγαίνει στον παιδικό σταθμό για να πάρει την κόρη της όταν ένας άνδρας την πλησιάζει και της φωνάζει "σκύλα τρομοκράτισσα" και ρίχνει το καροτσάκι. "Αρκετοί άνθρωποι είδαν τη σκηνή από κοντά, αλλά δεν επενέβησαν", εξηγεί η 30χρονη από την Κολωνία. "Η επίθεση εναντίον μου ήταν τρομακτική, όπως και το γεγονός ότι δεν υπάρχει θάρρος αντίδρασης από τους πολίτες".Η Αμίρα γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Γερμανία, ερευνά σε θέματα ρατσισμού, έχει αυτοπεποίθηση και φοράει μαντίλα. Μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, το κλίμα έχει γίνει σκληρό και εχθρικό για πολλούς ανθρώπους που φαίνονται από την εξωτερική εμφάνισή τους ότι είναι μουσουλμάνοι και γι αυτό αντιμετωπίζονται με εχθρότητα. Μια δικηγόρος 29 ετών που μεγάλωσε στο Βερολίνο λέει ότι αντιμετωπίζεται με παρόμοιο τρόπο, υφίσταται προσβολές και μπούλινγκ και δεν αισθάνεται πλέον ασφαλής.

Το Κεντρικό Συμβούλιο Μουσουλμάνων Γερμανίας(ZMD) και η Τουρκική Ισλαμική Ένωση Ditib περιγράφουν ένα κλίμα γενικής καχυποψίας σε βάρος τους και διαμαρτύρονται για επιθέσεις εναντίον μουσουλμάνων και τζαμιών. Η Αμίρα και πολλοί από τους φίλους της το αισθάνονται αυτό ξεκάθαρα στην καθημερινή τους ζωή. "Καταγράφεται στην κοινωνία μια μεταβολή με βάση φυλετικά στοιχεία", όπως το περιγράφει χαρακτηριστικά. Η Αμίρα μιλά εξαιρετικά γερμανικά, γράφει προς το παρόν τη διδακτορική της διατριβή και τις τελευταίες εβδομάδες έχει ακούσει επανειλημμένα από εντελώς αγνώστους ότι θα πρέπει να "μάθει πρώτα γερμανικά" ή να τηρήσει τους "γερμανικούς κανόνες". Γνωρίζει αρκετούς ανθρώπους που χαρακτηρίστηκαν „μουσουλμάνοι" και έχασαν τη δουλειά τους τις τελευταίες εβδομάδες "επειδή έκαναν δηλώσεις συμπάθειας προς τους Παλαιστίνιους".

Τι άλλαξε για τους μουσουλμάνους μετά την 7η Οκτωβρίου;

„Πολλοί μουσουλμάνοι έχουν την αίσθηση ότι ξαναζούν την ίδια κατάσταση, όπως μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ", λέει η Γιασεμίν Ελ-Μενουάρ, ειδικός σε θέματα θρησκείας στο Ίδρυμα Μπέρτελσμαν. "Και τότε επίσης δημιουργήθηκε πίεση και ζητήθηκε από τους μουσουλμάνους στη Γερμανία να πάρουν θέση". Όπως εξηγεί, στον πληθυσμό η ματιά πέφτει σχεδόν αντανακλαστικά στους μουσουλμάνους, σαν να είναι αυτοί συλλήβδην συνυπεύθυνοι και ένοχοι για όσα έγιναν την 7η Οκτωβρίου στο Ισραήλ. "Βιώνω μεγάλη απογοήτευση" λέει η Ελ-Μενουάρ και προσθέτει ότι σε αυτήν την νέα σύγκρουση καταγράφονται στη Γερμανία αισθήματα βαθιάς συμπόνοιας και αλληλεγγύης του πληθυσμού και από τις δύο πλευρές.  

Ο επικεφαλής του Κεντρικού Συμβουλίου Μουσουλμάνων Γερμανίας ZMD Αϊμάν Μαζιέκ αναφέρει ότι τα παιδιά και οι νέοι από μουσουλμανικές κοινότητες αισθάνονται μερικές φορές δαχτυλοδειχτούμενοι στα σχολεία. Σε μεμονωμένες περιπτώσεις μάλιστα έγιναν και "τεστ συμπεριφοράς". Σε αυτά τα τεστ μαθητές με μουσουλμανικό υπόβαθρο ρωτήθηκαν για τη στάση τους απέναντι στη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή και τη Χαμάς. Γίνονται επίσης προσπάθειες να μάθουν τη στάση των γονέων τους, κάτι που είναι απαράδεκτο. Και ξεκαθαρίζει: "Ο αντισημιτισμός είναι αμαρτία στο Ισλάμ". Στη Γερμανία ζουν 5,5 εκατομμύρια μουσουλμάνοι. Στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας- Βεστφαλίας οι περισσότεροι.

Αλλά πώς προκύπτουν οι γενικευμένοι υπαινιγμοί και οι υποψίες; Σύμφωνα με την Ελ- Μενουάρ καταγράφεται εδώ και πολύν καιρό μεγάλος σκεπτικισμός απέναντι στους μουσουλμάνους και τη θρησκεία τους. "Το Ισλάμ θεωρείται λιγότερο θρησκεία και εντάσσεται περισσότερο στην περιοχή του ισλαμισμού και της τρομοκρατίας. Μόνο και μόνο επειδή κάποιοι είναι μουσουλμάνοι εικάζεται ότι αποδέχονται τον εξτρεμισμό και την τρομοκρατία με βάση τη θρησκεία τους". Οι ισλαμικές ενώσεις έχουν επανειλημμένα καταδικάσει την τρομοκρατία της Χαμάς, έχουν υποστηρίξει σθεναρά συνθήκες ασφάλειας στη ζωή των Εβραίων. "Και όμως επανειλημμένα διαπομπεύονται" επικρίνει ο ερευνητής ισλαμικών σπουδών Γερν Τίλμαν. "Πολλοί μουσουλμάνοι είναι Γερμανοί πολίτες, μεγάλωσαν εδώ, πήγαν εδώ σχολείο, και τώρα καλούνται να απολογηθούν για κάτι, για το οποίο μπορούν να κάνουν τόσο λίγα όσο και ο καθολικός κ. Μίλερ ή η προτεστάντισσα κ. Μάγιερ".

Κοινωνικές συνέπειες

Ο Τίλμαν πιστεύει ότι ιδίως οι νεότεροι σε ηλικία μουσουλμάνοι ίσως νιώσουν μακροπρόθεσμα τις συνέπειες εάν αισθανθούν στιγματισμένοι και προσβεβλημένοι και χαρακτηριστούν λανθασμένα ως "υποστηρικτές της τρομοκρατίας ή ότι συμπαθούν την τρομοκρατία". Ο Ντιρκ Χαρμ από το Κέντρο Τουρκικών Σπουδών κάνει λόγο για κοινωνικό χάσμα. Αυτό εκφράζεται, όπως λέει, "με έναν όλο και πιο κραυγαλέο αντισημιτισμό, αλλά και με εχθρότητα προς τους μουσουλμάνους". Ο Γερμανός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ διοργάνωσε πρόσφατα στρογγυλό τραπέζι για την προώθηση της ειρηνικής συνύπαρξης χωρίς αντισημιτισμό και εχθρότητα προς τους μουσουλμάνους. Ο Μάζιεκ από το Κεντρικό Συμβούλιο Μουσουλμάνων Γερμανίας προειδοποιεί ότι η γενικευμένη καχυποψία και ενοχοποίηση θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια ανησυχητική αποξένωση, ιδίως μεταξύ των νεότερων γενεών. Ίσως μάλιστα ορισμένοι να οδηγούνταν στα „νύχια" των εξτρεμιστών.

Η Αμίρα λέει ότι πολλοί φίλοι της όπως και η ίδια υφίστανται "μικροεπιθέσεις",  υποτιμητικά σχόλια ή σπρωξίματα. "Εργαζόμαστε εδώ, μεγαλώνουμε τα παιδιά μας, συμβάλλουμε στη διαμόρφωση της κοινωνίας - και όμως αμφισβητείται όλο και περισσότερο το ότι ανήκουμε εδώ... έχω την αίσθηση ότι πρέπει να κρύβω ένα μεγάλο μέρος της ταυτότητάς μου, δηλαδή ότι είμαι Παλαιστίνια, από φόβο για αρνητικές αντιδράσεις και συνέπειες". "Εξτρεμιστικές συμπεριφορές και αντισημιτισμός που σχετίζεται με το Ισραήλ υπάρχει μεταξύ των μουσουλμάνων", καταθέτει και η Ελ-Μενουάρ. „Αλλά υπάρχει αντισημιτισμός στη Γερμανία που διατρέχει όλη την κοινωνία και αποτελεί επίσης πρόβλημα στη μουσουλμανική κοινότητα. Το να ξεχωρίσουμε μόνο αυτή την ομάδα θα ήταν λάθος και θα οδηγούσε σε μεγαλύτερο διχασμό".

Και ο Τίλμαν προσθέτει: "Ορισμένες συγκεντρώσεις εργαλειοποιούνται από τους ισλαμιστές για τους δικούς τους σκοπούς. Συνθήματα ισλαμιστικά και υπέρ των επιθέσεων της Χαμάς έχουν ακουστεί και από μουσουλμάνους, οι ισλαμικές οργανώσεις στη Γερμανία παίρνουν σθεναρή στάση ενάντια σε αυτό". Αυτό που σκοτώνει είναι οι λεκτικές επιθέσεις, η επιθετικότητα, ο στιγματισμός. " Η Γερμανία είναι το σπίτι μου αλλά σκέφτομαι πραγματικά σοβαρά να εγκαταλείψω τη χώρα για πρώτη φορά και να μεταναστεύσω. Και αυτό δεν αφορά μόνο εμένα", λέει η 29χρονη παλαιστίνια δικηγόρος που μεγάλωσε στο Βερολίνο. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν θέλησε να αποκαλύψει το όνομά της.

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου