Μαθαίνοντας ρωσικά εν καιρώ πολέμου

Η ρωσική γλώσσα διαθέτει έναν απαράμιλλο λεξιλογικό πλούτο. Πολλές φορές όμως η χρήση των τεράστιων λέξεων που διαθέτει η γλώσσα ενδέχεται να αποθαρρύνουν τους επίδοξους μαθητές - μία από αυτές θα μπορούσε να είναι για παράδειγμα η λέξη «Dostoprimeschatelnosti» που σημαίνει αξιοθέατο. Δεκάδες χιλιάδες μαθητές στη Γερμανία μαθαίνουν σήμερα τη ρωσική γλώσσα. Παρόλα αυτά δεν είναι λίγοι οι δάσκαλοι που αναρωτιούνται εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, για το εάν θα μειωθούν οι τάξεις διδασκαλίας ρωσικών. «Όλοι οι μαθητές καταδικάζουν τον τρομερό πόλεμο κατά της Ουκρανίας αλλά συνεχίζουν να έρχονται στα μαθήματα ρωσικών, επειδή ενδιαφέρονται για την γλώσσα, τον πολιτισμό και κυρίως για τη λογοτεχνία», αναφέρει η Έλκε Σάνιτερ, καθηγήτρια ρωσικών σε κέντρο εκπαίδευσης ενηλίκων στο Βερολίνο.  

«Το ενδιαφέρον για την ρωσική γλώσσα φυσικά θα μειωθεί, αλλά δεν θα εξαφανιστεί» λέει πεπεισμένη η συνάδελφός της Εκατερίνα Καριτόνοβα. «Ναι, η δουλειά μας θα μειωθεί. Δεν μπορώ όμως να παραπονιέμαι, καταλαβαίνω γιατί συμβαίνει». Και η μείωση του ενδιαφέροντος για τη ρωσική γλώσσα δεν είναι ένα φαινόμενο που θα παρατηρηθεί μόνο στο Βερολίνο.

Ο πρόεδρος της ένωσης καθηγητών ρωσικής γλώσσας στο Μάρμπουργκ, Βίλχελμ Λούκελ, θεωρεί ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να επηρεάσει μελλοντικά και τον αριθμό των μαθητών που παρακολουθούν μαθήματα ρωσικής γλώσσας στα σχολεία. Μία σύναψη ειρήνης εκεχειρία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας δεν είναι ορατή στο εγγύς μέλλον. Ο Λούκελ αναφέρει πως στα υπουργεία Παιδείας μπορεί να παρατηρηθεί μια ιδιαίτερη προσοχή αναφορικά με το θέμα της γλώσσας. Στο σύλλογο του πάντως έχει ζητηθεί να μην διοργανώσουν προς το παρόν την μαθητική Ρωσική Ολυμπιάδα.  

Μειώνονται οι μαθητές ρωσικής γλώσσας

Ο αριθμός ωστόσο των ατόμων που μαθαίνουν ρωσικά ως ξένη γλώσσα έχει μειωθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία το σχολικό έτος 2020/21 υπήρχαν περίπου 94.000 μαθητές ρωσικών, 83% λιγότεροι συγκριτικά με το 1992/93. Τότε περίπου 565.100 μαθητές παρακολουθούσαν μαθήματα ρωσικής. Στην πρώην Ανατολική Γερμανία τα ρωσικά διδάσκονταν υποχρεωτικά ως πρώτη ξενόγλωσση γλώσσα στα σχολεία. Μέχρι και σήμερα κυρίως σε περιοχές της πρώην ανατολικής Γερμανίας είναι πολύ διαδεδομένη η διδασκαλία της γλώσσας, καθώς το 70% των μαθητών που μαθαίνουν ρωσικά βρίσκονται στην ανατολική Γερμανία.  

Ο Βίλχελμ Λούκελ αναφέρει πως το Βερολίνο κατέχει ιδιαίτερα υψηλή θέση λόγω του σχετικά μεγάλου ποσοστού ρωσόφωνων στον πληθυσμό. Σύμφωνα με την ένωση μεταναστών «Dialog», πριν από τον πόλεμο ζούσαν στο Βερολίνο περίπου 250.000 Ρωσόφωνοι. Τώρα όμως υπάρχουν και πολλοί Ουκρανοί πρόσφυγες που μιλούν ρωσικά.

Υψηλότερο το ενδιαφέρον εκμάθησης ρωσικών στην ανατολική Γερμανία  

Διαθέσιμα τμήματα εκμάθησης ρωσικών για ενήλικες υπάρχουν σε όλο το μήκος και το πλάτος της χώρας. Ανάμεσα στους μαθητές βρίσκονται μεταξύ άλλων και άτομα που παρέχουν βοήθεια σε πρόσφυγες είτε έχουν ήδη κάποιες γνώσεις ρωσικών, τις οποίες θέλουν έτσι να βελτιώσουν είτε έχουν προσωπικές επαφές με ρωσόφωνους, αναφέρει η Στέφανι Φόνσαιντ, επικεφαλής του ιδρύματος εκπαίδευσης ενηλικών στο Βερολίνο. 

Η Φόνσαιντ επισημαίνει επίσης πως ορισμένα κέντρα εκμάθησης ρωσικών για ενήλικες στη γερμανική πρωτεύουσα έχουν περισσότερους ενδιαφερόμενους σε σύγκριση με το περασμένο έτος. Στην περιοχή Φριντριχσάιν-Κρόιτσμπεργκ του Βερολίνου για παράδειγμα οι υπηρεσίες συμβουλευτικής σε ρωσική γλώσσα τον Σεπτέμβριο είχαν μεγαλύτερη ανταπόκριση, σε σύγκριση με άλλες γλώσσες, όπως για παράδειγμα ισπανικά, αραβικά ή γαλλικά. 

Άνια Σοκόλοφ, dpa 

Επιμέλεια: Ιωσηφίνα Τσαγκαλίδου