Μαγιόρκα: Οι καμαριέρες αντιδρούν στην εκμετάλλευση

Η Σάρα ντελ Μαρ μοιάζει να απολογείται καθώς παραδέχεται ότι είναι απόλυτα υγιής. «Είμαι η εξαίρεση», λέει η 52χρονη, ο οποίος εδώ και 19 χρόνια καθαρίζει δωμάτια και στρώνει τα κρεβάτια στο ίδιο ξενοδοχείο στο θέρετρο Μαγκαλούφ στη Μαγιόρκα που είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στους Βρετανούς τουρίστες. Παρά τις αιώνιες καθημερινές κινήσεις, μια ζωή σκύβει και σηκώνει βάρη, μέχρι στιγμής έχει γλιτώσει από τις τυπικές επαγγελματικές ασθένειες: δισκοκήλη, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, επικονδυλίτιδα αγκώνα. Πολλές από τις 30.000 συναδέλφους της στις Βαλεαρίδες Νήσους δεν μπορούν να το πουν το ίδιο για τον εαυτό τους.

24 δωμάτια σε έξι ώρες

Επί έξι χρόνια η ντελ Μαρ είναι πρόεδρος της επαγγελματικής ένωσης των καθαριστριών στη Μαγιόρκα. Ο κλάδος απασχολεί σχεδόν 100 τοις εκατό γυναίκες ενώ σχεδόν οι μισές από αυτές είναι μετανάστριες. Οι γυναίκες αυτοαποκαλούνται επίσης «Κέλλυς», που είναι συντομογραφία του «Las que limpian» - «αυτές που καθαρίζουν». Η ντελ Μαρ πρέπει να καθαρίσει 24 δωμάτια κάθε μέρα. Ακόμη κι αυτό είναι δύσκολο στις έξι ώρες που έχει στη διάθεσή της. Υπάρχουν όμως και γυναίκες συνάδελφοι που επιβαρύνονται με πολύ περισσότερη δουλειά, λέει. «Η πίεση είναι τεράστια. Πολλές από εμάς δεν κάνουμε ούτε διάλειμμα για μεσημεριανό γεύμα ή επίσης δεν πίνουμε τίποτα για να μην χρειαστεί να πάμε στην τουαλέτα και χάσουμε έτσι χρόνο.»

Σχεδόν κανένας άλλος επαγγελματικός τομέας δεν έχει προσελκύσει τόση προσοχή στην Ισπανία τα τελευταία χρόνια όσο οι «Κέλλυς». Ως και ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ δέχθηκε αντιπροσωπεία των «Κέλλυς» της Μαγιόρκας στις αρχές Οκτωβρίου, όταν βρισκόταν σε επίσημη επίσκεψη στο νησί. Σύμφωνα με το δελτίο τύπου που διανεμήθηκε μετά τη συνάντηση, διαβεβαίωσε τις γυναίκες για την αποφασιστικότητα της κυβέρνησής του να βελτιώσει περαιτέρω τις συνθήκες εργασίας τους: «Χωρίς αυτές, ένας κλάδος που είναι τόσο σημαντικός για την οικονομία μας, όπως ο τουρισμός, δεν θα λειτουργούσε».

Με την πρώτη ματιά, οι «Κέλλυς» έχουν διανύσει πολύ δρόμο από την ίδρυσή τους το 2016. Αρκετά από τα σωματικά προβλήματα με τα οποία παλεύουν έχουν πλέον αναγνωριστεί ως επαγγελματικές ασθένειες. Η συλλογική σύμβαση για την τουριστική βιομηχανία των Βαλεαρίδων Νήσων, η οποία καλύπτει και τη δραστηριότητά τους, θεωρείται από τις πιο φιλικές προς τους εργαζόμενους σε όλη την Ισπανία. Στα 1.400 ευρώ καθαρά, ο μισθός είναι υψηλότερος από αυτόν που παίρνουν πολλοί άλλοι εργαζόμενοι στη Μαγιόρκα.

Υποχρεωτικά κρεβάτια με ρυθμιζόμενο ύψος

Πρόσφατα η κυβέρνηση των Βαλεαρίδων υποχρέωσε όλους τους ξενοδόχους να αγοράσουν κρεβάτια ρυθμιζόμενου ύψους για να διευκολύνουν τη δουλειά των γυναικών - μια απόφαση που προκάλεσε μεγάλη δυσαρέσκεια στον κλάδο λόγω των υψηλών επενδύσεων που συνεπάγεται. 

Οι «Κέλλυς» τόλμησαν να είναι άβολες και να μην παραμεριστούν από τότε που ενώθηκαν. «Τα πετύχαμε όλα αυτά γιατί βγήκαμε στους δρόμους», λέει η ντελ Μαρ. «Οργανώσαμε διαδηλώσεις στις κεντρικές πλατείες όλων των μεγάλων πόλεων της χώρας». Το γεγονός ότι οι «Κέλλυς» κατάφεραν να τραβήξουν την προσοχή του κόσμου οφείλεται επίσης στο γεγονός ότι αντιπροσωπεύουν μια κοινωνική ομάδα που είχε παραμεληθεί εδώ και πολύ καιρό στην Ισπανία: γυναίκες που διακινδυνεύουν την υγεία τους υπό σκληρές συνθήκες εργασίας για να στηρίξουν τις οικογένειές τους - και, παρεμπιπτόντως, διαδραματίζουν βασικό ρόλο σε έναν από τους σημαντικότερους οικονομικούς κλάδους της χώρας.

Η βασική απαίτηση δεν έχει εκπληρωθεί

Αυτό εξηγεί και γιατί, παρ' όλες τις επιτυχίες, η σημαντικότερη απαίτηση των «Κέλλυς» δεν έχει ακόμη εκπληρωθεί. Θέλουν να σταματήσει ο καθημερινός φόρτος εργασίας να καθορίζεται αυθαίρετα από τους ξενοδόχους, οι οποίοι κάνουν τα πάντα για να κρατήσουν το κόστος του προσωπικού όσο το δυνατόν χαμηλότερο, λέει η ντελ Μαρ. Αντίθετα, πρέπει να υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια για το πόσα δωμάτια την ημέρα είναι λογικά. Στη συνέχεια, η συμμόρφωση θα παρακολουθείται από μια ανεξάρτητη αρχή. Πάντως οι «Κέλλυς» κατάφεραν τουλάχιστον να ξεκινήσει μια μελέτη στη Μαγιόρκα, που διερευνά ακριβώς αυτό το ερώτημα: Πότε η επιβάρυνση γίνεται πρόβλημα για τη σωματική υγεία.

Γιόνας Μαρτίνι

Επιμέλεια: Ευθύμης Αγγελούδης